Russian Emigrants and Polish Underground in 1939–1948

Kuberski, Hubert J. (1969– )

doi:2353-6403

Skip to main menu
Skip to search engine
Skip to content
Skip to footer

Download

Title: Russian Emigrants and Polish Underground in 1939–1948

Abstract:

The present article brings up a practically forgotten episode in the history of Russian emigration. An archival inquiry revealed the engagement of several Russian post-revolutionary émigrés in the fight against the Germans during World War II in the territory of occupied Poland. The persons described in this concise article are an example of unconventional behaviour. One year ago, the author of the present article, when asked on which side Russian émigrés had fought in World War II, answered: on the German side, against the Bolsheviks. However, numerous discourses with experts and the reading of several books on this subject changed his opinion; and the contact with a living eyewitness of history, who remembers the events described in the article, proved to be priceless.The article is devoted to the fate of Russian anti-communist émigrés, called “Whites”, engaged in the fight against the National Socialist Germans and Austrians. Several glorious examples are mentioned here, such as the forgotten Tumanow brothers (unknown even to the Warsaw Uprising Museum), Jurasow, Kurochkin, or Tryfonow, who all fought in the Polish Home Army of the Navahrudak (Nowogródek) and Wilno/Vilno areas. The article is not exhaustive, as some other figures should be mentioned as well, namely Aleksandr Grigorovich, Jan Szaliłow (“Renek”), Dmitri Sokoltsov, or Irena Tamara Misztal (Tamara Pyetukhova). They have actively engaged in resistance, and fought as if against all tendencies, against the easier life – and often risking theirs. This fascinating and unknown episode of World War II requires a deeper systematisation and the verification of numerous biographies of the representatives of the pre-war post-revolutionary Russian diaspora living in the Second Polish Republic, who spent the war fighting “for our freedom and yours”.

References:

Aronson S., Bukalska P., Rysiek z Kedywu. Niezwykłe losy Stanisława Aronsona, Kraków, 2009.
Banasikowski E., Na zew Ziemi Wileńskiej, Warszawa–Paryż, 1990.
Bechta M., Muszyński W.J., Przeciwko Pax Sovietica. Narodowe Zjednoczenie Wojskowe i struktury polityczne ruchu narodowego wobec reżimu komunistycznego 1944–1956, Warszawa, 2017.
Bohdanowicz J., 3. Brygada Szczerbca Armia Krajowa Okręg Wileński, Warszawa, 2008.
Bolecki W., Ptasznik z Wilna. O Józefie Mackiewiczu. Zarys monograficzny, Kraków, 2013.
Boradyn Z., Niemen rzeka niezgody. Polsko-sowiecka wojna partyzancka na Nowogródczyźnie 1943–1944, Warszawa, 2013.
Cabanowski M., Generał Stanisław Bulak-Balakhovich. Ostatni Kmicic II RP i wyklęci żołnierze wojny polsko-sowieckiej 1920 r., Warszawa–Kraków, 2013.
Die polnische Heimatarmee. Geschichte und Mythos der Armia Krajowa seit dem Zweiten Weltkrieg, eds. B. Chiari, J. Kochanowski, München [Munich], 2003.
Drucka N., Szkoła w podziemiu. Z dziejów polskiego tajnego nauczania w latach okupacji hitlerowskiej, Warszawa, 1973.
Grabowski W., Polska Tajna Administracja Cywilna 1940–1945, Warszawa, 2003.
Jastrzębski A., “Życie na krawędzi”, in: Życie na krawędzi. Wspomnienia żołnierzy antyhitlerowskiego wywiadu, comp. W. Kozaczuk, Warszawa, 1980.
Juzwenko A., Polska a “biała” Rosja (od listopada 1918 do kwietnia 1920 r.), Wrocław, 1973.
Komorowski K., Polityka i walka. Konspiracja zbrojna ruchu narodowego 1939–1945, Warszawa, 2000.
Korab-Żebryk R., Biała Księga – W obronie Armii Krajowej na Wileńszczyźnie, Lublin, 1991.
Korab-Żebryk R., Operacja Wileńska AK, Warszawa, 1988.
Krajewski K., Łabuszewski T., “Łupaszka”, “Młot”, “Huzar”. Działalność 5 i 6 Brygady Wileńskiej AK 1944–1952, Warszawa, 2002.
Krajewski K., Łabuszewski T., Białostocki Okręg AK-AKO. VII 1944 – VIII 1945, Warszawa, 1997.
Krajewski K., Na straconych posterunkach. Armia Krajowa na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej 1939–1945, Kraków, 2015.
Krajewski K., Uderzeniowe Bataliony Kadrowe 1942–1944, Warszawa, 1993.
Kułak J., Rozstrzelany oddział. Monografia 3 Wileńskiej Brygady NZW Białostocczyzna 1945– 1946, Białystok, 2007.
Literatura rosyjska na emigracji. Współcześni pisarze rosyjscy w Polsce. Frazeologia i frazeografia. Materiały konferencji naukowej (9–10 listopada 1995 r.), eds. W. Skrunda, W. Zmarzer, Warszawa, 1996.
Mitzner P., Warszawski krąg Dymitra Fiłosofowa, Warszawa, 2015.
Motyka G., Na białych Polaków obława. Wojska NKWD w walce z polskim podziemiem 1944– 1953, Kraków, 2014
Muszyński W.J., Duch młodych. Organizacja Polska i Obóz Narodowo-Radykalny w latach 1934–1944. Od studenckiej rewolty do konspiracji niepodległościowej, Warszawa, 2011.
Niwiński P., Okręg Wileński AK w latach 1944–1948, Warszawa–Kraków, 2014.
Piekarski M., Samotna placówka, Warszawa, 1989.
Rostkowski J., Świat Muszkieterów. Zapomnij albo zgiń, Poznań, 2016.
Skirgiełło A., Powstanie i rozwój Zakładu Systematyki i Geografii Roślin Uniwersytetu Warszawskiego (w zarysie), Warszawa, 2001.
Spałek R., Komuniści przeciwko komunistom. Poszukiwanie wroga wewnętrznego w kierownictwie partii komunistycznej w Polsce w latach 1948–1956, Poznań–Warszawa, 2014.
Thomas N., Caballero C., Germany’s Eastern Front Allies (2): Baltic Forces, Oxford, 2012.
Tomaszewski L., Wileńszczyzna lat wojny i okupacji 1939–1945, Warszawa, 2010.
Urbanek B., Pielęgniarki i sanitariuszki w Powstaniu Warszawskim w 1944 r., Warszawa, 1988.
Warszawa we wrześniu 1939 r. Obrona i życie codzienne, ed. C. Grzelak, Warszawa, 2004.
Wieczorkiewicz P.P., Historia polityczna Polski 1935–1945, Poznań, 2014.
Wołkonowski J., Okręg Wileński Związku Walki Zbrojnej Armii Krajowej w latach 1939–1945, Warszawa, 1996.
Wroniszewski J.K., Ochota – Okęcie. Przewodnik historyczny po miejscach walk i pamięci z lat 1939–1944, Warszawa, 2002 (series: Warszawskie Termopile 1944).
Zimmerman J.D., The Polish Underground and the Jews, 1939–1945, Cambridge–New York, 2015.
Булгаков В., Словарь русских зарубежных писателей, New York, 1993.
Гомолицкий Л., Сочинения русского периода. В 3 т., vol. 2: Стихотворения и переводы. Роман в стихах. Из переписки Серебряный век. Паралипоменон, ed. Л. Флейшман, Mocква, 2011.
Грибков И., Ковтун И., Жуков Д., Особый штаб “Россия”, Москва, 2011.
Жуков Д., Ковтун И., 29-я гренадерская дивизия СС “Каминский”, Москва, 2009.
Зарубежная Россия 1917–1939 гг.: Сборник статей, ed. В.Ю. Черняев, Санкт-Петербург, 2000.
Лавринец П., “К истории Виленского содружества поэтов”, Literatura, 2002, no. 44. Окулов А., В борьбе за Белую Россию. Холодная гражданская война, Москва, 2013.
Русская эмиграция в борьбе с большевизмом, ed. C.B. Волков, Mocква, 2005.