Ziemianie w prasowym rysunku satyrycznym 1944–1956

Osiński, Tomasz

doi:2450-8357

Download

Title: Ziemianie w prasowym rysunku satyrycznym 1944–1956

Abstract:

Artykuł jest próbą analizy propagandowego obrazu ziemiaństwa polskiego utrwalonego w rysunkach satyrycznych publikowanych w prasie w latach 1944–1956. Autor na podstawie ich treści opracował klasyfikację głównych zagadnień, w kontekście których odwoływano się do tej warstwy społecznej. Należą do nich: reforma rolna, walka ze Stanisławem Mikołajczykiem i PSL, przekształcenia społeczno-gospodarcze, życie codzienne, kontestacja systemu (oskarżenia o sabotaż, szkodnictwo gospodarcze, związki z emigracją i podziemiem).

References:

Alichnowicz K., „Miejsce dla kpiarza”. Dyskusja o satyrze przed rokiem 1949, w: Presja i ekspresja. Zjazd szczeciński i socrealizm, red. D. Dąbrowska, P. Michałowski, Szczecin 2002
Alichnowicz K., „Miejsce dla kpiarza”. Satyra w latach 1948–1955, Kraków 2006
Bednarczuk M., Obraz rzeczywistości w karykaturze socrealistycznej, w: Socrealizm. Fabuły – komunikaty – ikony, red. K. Stępnik, M. Piechota, Lublin 2006
Bergmann O., „Prawdziwa cnota krytyk się nie boi…” Karykatura w czasopismach satyrycznych Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 2012
Czyżniewski M., Propaganda polityczna władzy ludowej w Polsce 1944–1956, Toruń 2005
Góra W., PPR w walce o podział ziemi obszarniczej 1944–1945, Warszawa 1962
Górska H., Lipiński E., Z dziejów karykatury polskiej, Warszawa 1977
Groński R.M., Od Stańczyka do STS-u. Satyra polska 1944–1956, Warszawa 1974
Jarosz D., Obraz chłopa w krajowej publicystyce czasopiśmienniczej 1944–1959, Warszawa 1994
Jarosz D., Pasztor M., W krzywym zwierciadle. Polityka władz komunistycznych w Polsce w świetle plotek i pogłosek z lat 1949–1956, Warszawa 1995
Kamiński Ł., Polacy wobec nowej rzeczywistości 1944–1948. Formy pozainstytucjonalnego, żywiołowego oporu społecznego, Toruń 2000
Kmiecik S., Wolne żarty. Humor i polityka czyli rzecz o polskim dowcipie politycznym, Warszawa 1998
Kochanowski J., PRL skarykaturowana, http://www.muzeumkarykatury.pl/joomla/index.php?option=com_content&view=article&id=373&Itemid=61 (dostęp: 2 IV 2019)
Kuśmierski S., Propaganda polityczna PPR w latach 1944–1948, Warszawa 1976
Łuczak A., Przemiany obrazu ziemiaństwa w powojennej historiografii, w: Uwikłania historiografii. Między ideologizacją dziejów a obiektywizmem badawczym, red. T. Błaszczyk, K. Brzechczyn, D. Ciunajcis, M. Kierzkowski, Poznań 2011
Mazur M., Ligarski S., Cywilizacja komunizmu. Odmiana nadwiślańska 1944–1956, Warszawa 2016
Mazur M., O człowieku tendencyjnym… Obraz nowego człowieka w propagandzie komunistycznej w okresie Polski Ludowej i PRL 1944–1956, Lublin 2009
Mazur M., Propagandowy obraz świata. Polityczne kampanie prasowe w PRL 1956–1980. Model analityczno-koncepcyjny, Warszawa 2003
Mich W., „Na pohybel obszarnikom”. Antyziemiańskie publikacje „Robotnika” w latach 1919–1926, w: Anachroniczna kasta czy nowocześni obywatele? Problematyka ziemiańska na łamach prasy w Polsce od końca XIX stulecia do 1939 roku, red. E. Maj, W. Mich, Lublin 2009
Murawska-Muthesius K., Jak rysować podżegaczy wojennych? Obraz Zachodu w socrealistycznej karykaturze radzieckiej i polskiej 1946–1954, w: Realizm socjalistyczny w Polsce z perspektywy 50 lat, red. S. Zabierowski, przy współpracy M. Krakowiak, Katowice 2001
Olszewski H., O roli ideologii wroga w kształtowaniu się systemów totalitarnych, w: Totalitaryzmy XX wieku. Idee. Instytucje, Interpretacje, red. W. Kozub-Ciembroniewicz, H. Kowalska-Strus, B. Szlachta, M. Kiwior-Filo, Kraków 2010
Osiński T., „Klika obszarnicza”. Ziemianie w polityce personalnej Państwowych Nieruchomości Ziemskich (1946–1949), „Pamięć i Sprawiedliwość” 2012, nr 2 (20)
Osiński T., W oczekiwaniu na wywłaszczenie. Warunki życia i pracy w majątkach ziemskich na Lubelszczyźnie pomiędzy lipcem a październikiem 1944 roku, w: Ziemiaństwo na Lubelszczyźnie, t. 5: Praca i życie codzienne w majątku ziemiańskim, red. H. Łaszkiewicz, Lublin 2012
Skalska A., Obraz wroga w antysemickich rysunkach prasowych Marca ’68, Warszawa 2007
Ślęzak J., Karykatura polityczna w okresie stalinizmu na przykładzie wybranych rysunków satyrycznych opublikowanych w „Trybunie Ludu” w latach 1949–1955, w: Partia komunistyczna w Polsce. Struktury – ludzie – dokumentacja, red. D. Magier, Lublin–Radzyń Podlaski 2012
Ślęzak J., Słownik karykaturzystów polskich II połowy XX wieku, Rzeszów 2013
Trembicka K.W., Wrogowie w myśli politycznej Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Lublin 2013
Żarnowski J., Społeczeństwo polskie, w: Społeczeństwo polskie w XX wieku, red. J. Żarnowski, Warszawa 2003