Wokabularz trydencki jako przykład leksykografii średniowiecznej

Kaczyńska, Barbara (1992– )

doi:0081-7147

Pobierz

Tytuł: Wokabularz trydencki jako przykład leksykografii średniowiecznej

Abstrakt:

Tematem artykułu jest wokabularz trydencki jako przykład leksykografii średniowiecznej na ziemiach polskich. Przedstawiona została analiza słownictwa zawartego w wokabularzu, jego makrostruktura, źródła i geneza. Omówiono związki słownika z formularzem trydenckim, w którym został zapisany, a także możliwe powiązania z postacią księcia i biskupa Aleksandra mazowieckiego oraz członkami jego świty. Podjęto próbę określenia prawdopodobnego celu powstania i funkcji wokabularza.

Bibliografia:

Bańkowski A., Wyrazy trudne w Wokabularzu trydenckim, „Prace Filologiczne”, 36, 1991, s. 245–253
Bargieł M., Cechy dialektyczne polskich zabytków rękopiśmiennych pierwszej połowy XVI wieku, Prace Językoznawcze Komitetu Językoznawstwa PAN, t. 55, Wrocław 1969
Bąkowski L., Książę mazowiecki Aleksander, biskup trydencki, Przegl. Hist., 16, 1913, nr 1, s. 1–34
Bąkowski L., Książę mazowiecki Aleksander, biskup trydencki (dokończenie), Przegl. Hist., 16, 1913, nr 2, s. 129–163
Belcarzowa E., Glosy polskie w łacińskich kazaniach średniowiecznych, cz. 3, Kraków 1997
Boulanger J.-C., Les inventeurs de dictionnaires. De l’eduba des scribes mésopotamiens au scriptorium des moines médiévaux, Ottawa 2003
Bourgain P., La fin du moyen âge. Le recul du latin, w: Le Latin médiéval, Turnhout 2005, s. 63–65
Brückner A., Neue Quellen zur Geschichte des polnischen Sprache und Literatur, „Archiv für slavische philologie”, 14, 1892, s. 481–511
Brückner A., Z rękopisów petersburskich, cz. 2: Średniowieczne słownictwo polskie, „Prace Filologiczne”, 5, 1895, s. 4–48
Buridant C., Lexicographie et glossographie médiévales. Esquisse de bilan et perspectives de recherche, „Lexique 4. La lexicographie au Moyen Âge”, 1986, s. 9–46
Burkhanov I., Lexicography. A Dictionary of Basic Terminology, Rzeszów 2010
Daly L.W., Daly B.A., Some Techniques in Mediaeval Latin Lexicography, „Speculum”, 39, 1964, nr 2, s. 229–239
Domański J., Leksykografia łacińska a kultura umysłowa średniowiecza [rec.: La lexicographie du latin médiéval et ses rapports avec les recherches actuelles sur la civilisation du moyen âge. Colloque international du Centre national de la recherche scientifique, Paris, 18–21 octobre 1978, Paris 1981], „Przegląd Tomistyczny”, 3, 1987, s 217–223
Klimecka G., Z historii tworzenia języka dokumentu polskiego wieków średnich. Formularz ciechanowski, Warszawa 1997
Koczerska M., Fikcja i rzeczywistość w formularzach polskich, w: Literatura i kultura polskiego średniowiecza, red. P. Buchwald-Pelcowa, J. Pelc, Warszawa 1995, s. 23–38
Kozłowska-Budkowa Z., Jakub z Zaborowa, w: PSB, t. 10, Wrocław 1962–1964, s. 368–369
Larczyńska A., Prawdziwe czy zmyślone? Źródła epistolarne i dokumentowe w formularzu księcia mazowieckiego Aleksandra. Próba rekonesansu badawczego, „Studia z Dziejów Średniowiecza”, 18, 2014, s. 141–154
Leńczuk M., Polskie glosy w XV-wiecznych łacińskich rękopisach jako problem historycznojęzykowy, w: Jak badać teksty staropolskie, red. T. Mika, D. Rojszczak-Robińska, O. Stramczewska, Poznań 2015, s. 79–101
Leńczuk M., Problemy terminologiczne w opisywaniu glos polskich na przykładzie XV-wiecznych tłumaczeń kanonu mszy św., „Kwartalnik Językoznawczy”, 2010, nr 2, s. 19–37
Leńczuk M., Zapisy polskie w słownikach i glosariuszach XV w. – terminy, źródła, perspektywy badawcze, „Polonica”, 35, 2015, s. 103–114
Lindsay W.M., Note on the Use of Glossaries for the Dictionary of Medieval Latin, „ALMA” („Bulletin Ducange”) 1, 1924, s. 16–19
Masłej D., Słownik a tekst. Problem znaczenia odpowiedników leksykalnych w staropolskich przekładach Psalmu 50, w: Jak badać teksty staropolskie, red. T. Mika, D. Rojszczak-Robińska, O. Stramczewska, Poznań 2015, s. 103–117
McArthur T., Thematic Lexicography, w: The History of Lexicography, red. R.R.K. Hartmann, Amsterdam–Philadelphia 1986, s. 157–166
Michałowska T., Literatura polskiego średniowiecza, Warszawa 2011
Michałowska T., Średniowiecze, Warszawa 1995
Miethaner-Vent K., L’alphabétisation dans la lexicographie médiévale; ordre alphabétique, ses diﬀérents emplois, ses formes et son développement, „Lexique 4. La lexicographie au Moyen Âge”, 1986, s. 111–112
Mika T., Genetyczna wielowarstwowość i złożoność tekstów staropolskich a ich badania historycznojęzykowe. Rekonesans, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, 68, 2013, s. 131–145
Murray J.A.H., The Evolution of English Lexicography, London 1900
Piotrowski T., Zrozumieć leksykografię, Warszawa 2001
Plezia M., Dzieje leksykografii łacińskiej w Polsce, w: Słownik łacińsko-polski, Warszawa 1959, s. V–XXXIV
Rossebastiano Bart A., Alle origini della lessicografia italiana, „Lexique 4. La lexicographie au Moyen Âge”, 1986, s. 113–156
Rychterová P., The Manuscripts of Grünberg and Königinhof. Romantic Lies about the Glorious Past of the Czech Nation, w: Manufacturing a Past for the Present. Forgery and Authenticity in Medievalist Texts and Objects in Nineteenth-Century Europe, red. J.M. Bak, P.J. Geary, G. Klaniczay, Leiden–Boston 2014, s. 1–30
Schnell B., Le Vocabularius Ex quo, principal dictionnaire latin-allemand de la fin du Moyen Âge, „Lexique 4. La lexicographie au Moyen Âge”, 1986, s. 81–82
Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska, Wrocław–Warszawa–Kraków 1990
Steﬀen A., Biga Słowniczka trydenckiego, „Język Polski”, 45, 1965, nr 4, s. 239–241
Sułkowska-Kurasiowa I., Dokumenty królewskie i ich funkcja w państwie polskim za Andegawenów i pierwszych Jagiellonów, Warszawa 1977
Thomas G., The Role of diglossia in the Development of the Slavonic Literary Languages, „Slavistična revija”, 37, 1989, nr 1, s. 273–282
Tov E., Glosses, Interpolations, and Other Types of Scribal Additions in the Text of the Hebrew Bible, w: tenże, The Greek and Hebrew Bible, Leiden–Boston 1999, s. 53–74
Urbańczyk S., O poprawne odczytanie Wokabularza trydenckiego, „Język Polski”, 44, 1964, nr 5, s. 299–310
Urbańczyk S., Pokłosie Wokabularza trydenckiego, „Język Polski”, 42, 1962, nr 5, s. 385–386
Urbańczyk S., Słowniki, ich rodzaje i użyteczność, Wrocław 1964
Voleková K., Česká lexikografie 15. století, Praha 2015
Weijers O., Les dictionnaires et autres répertoires, w: Méthodes et instruments du travail intellectuel au moyen âge. Études sur le vocabulaire intellectuel du moyen âge, red. O. Weijers, Turnhout 1990, s. 197–208
Weijers O., Dictionnaires et répertoires au moyen âge. Une étude du vocabulaire, Turnhout 1991
Weijers O., Lexicography in the Middle Ages, „Viator – Medieval and Renaissance Studies”, 20, 1989, s. 139–153
Woś J.W., Aleksander Mazowiecki – biskup trydencki (1423–1444), „Saeculum Christianum”, 6, 1999, nr 2, s. 17–31
Woś J.W., Alessandro di Masovia, vescovo di Trento (1423–1444), Trento 2001
Woś J.W., Alessandro di Masovia, vescovo di Trento e patriarca di Aquilea (1400–1444), Roma–Trento 1998
Zygner L., Piastowie mazowieccy na stolicach biskupich, w: Dziedzictwo książąt mazowieckich. Stan badań i postulaty badawcze, red. J. Grabowski, R. Mroczek, P. Mrozowski, Warszawa 2017, s. 141–158
Żmigrodzki P., Wprowadzenie do leksykografii polskiej, Katowice 2009