Metadata language
Średniowieczne demony: Perchta i inne
Subtitle:Pamiętnik Literacki Z. 2 (2020)
Creator: Publisher:Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk
Place of publishing: Date issued/created: Description: Type of object: Subject and Keywords:medieval culture ; medieval folklore ; medieval demonology ; Germanic mythology ; Perchta
References:
1. A. Adamska, Średniowiecze na nowo odczytane. O badaniach nad kulturą pisma. „Roczniki Historyczne” 1999.
2. R. Alciati, „Nec tu ignobilis Symeoni Anthiochino poteris conparare”. Vulfilaico, stilita longobardo. „Reti Medievali Rivista” 2015, nr 1, s. 127-145.
https://doi.org/10.6092/1593-2214/456
3. Andreas episcopus Posnaniensis, Statuta synodalia [...] saeculo XVmo confecta. Ed. U. Heyzmann. Kraków 1878.
4. M. Andree-Eysn, Die Perchten im Salzburgischen. „Archiv für Anthropologie. Neue Folge” t. 3 (1905), s. 124.
5. K. Bracha, „Katalog magii” Rudolfa. (Na marginesie dotychczasowych prac). W zb.: Cystersi w społeczeństwie Europy Środkowej. Materiały z konferencji naukowej odbytej w klasztorze oo. Cystersów w Krakowie Mogile z okazji 900 rocznicy powstania Zakonu Ojców Cystersów, Poznań – Kraków – Mogiła, 5–10 października 1998. Red. A. M. Wyrwa, J. Dobosz. Poznań 2000.
6. K. Bracha, Kritik an den Glaubens- und Verhaltensformen und an der Aberglaubenpraxis im kirchlichen reformatorischen Schrifttum des Spätmittelalters. W zb.: Christianity in East Central Europe: Late Middle Ages. Ed. J. Kłoczowski, P. Kras, W. Polak. Lublin 1999.
7. K. Bracha, Nauczanie kaznodziejskie w Polsce późnego średniowiecza. „Sermones dominicales et festivales” z tzw. kolekcji Piotra z Miłosławia. Kielce 2007.
8. K. Bracha, Teolog, diabeł i zabobony. Świadectwo traktatu Mikołaja Magni z Jawora „De superstitionibus” (1405 r.). Warszawa 1999.
9. A. Bretschneider, Der Mythus von Berchta im Lichte von Sprache, Glaube und Brauch. „Deutsche Volkskunde” t. 1 (1939).
10. A. Brückner, Kazania średniowieczne. Cz. 2. „Rozprawy Akademii Umiejętności. Wydział Filologiczny” seria 2, t. 9 (1895).
11. A. Brückner, „Largum sero” Jana Holeszowskiego. W: Przyczynki do historii języka polskiego. Seria 4. „Rozprawy Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności w Krakowie” t. 54 (1915), nr 24.
12. J. Burchardt, List Witelona do Ludwika we Lwówku Śląskim. Problematyka teoriopoznawcza, kosmologiczna i medyczna. Wrocław 1979.
13. Burchardus, Decretorum liber. W: Opera omnia. Paris 1853, szp. 831–832. „Patrologiae Cursus Completus. Series Latina”. T. 140.
14. S. Bylina, Człowiek i zaświaty. Wizje kar pośmiertnych w Polsce średniowiecznej. Warszawa 1992.
15. S. Bylina, Kościół a kultura ludowa w Polsce późnego średniowiecza. W zb.: Literatura i kultura późnego średniowiecza w Polsce. Red. T. Michałowska. Warszawa 1993, s. 197-215.
16. S. Bylina, Między Godami a Wigilią. Kilka uwag o traktacie Jana z Holešova. W zb.: Christianitas et Cultura Europae. Księga Jubileuszowa Profesora Jerzego Kłoczowskiego. Cz. 1. Red. H. Gapski. Lublin 1998.
17. Caesarius Arelatensis, De Kalendis Ianuariis. W: Sermones. Ed. G. Morin. Turnhout 1953, s. 780 (192, 3). „Corpus Christianorum. Series Latina”. T. 104.
18. Christlicher Festbrauch. Schriften des ausgehenden Mittelalters. Hrsg. H. Usener. Bonn 1889.
19. M. T. Clanchy, From Memory to Written Record: England 1066–1307. Oxford 1979.
20. Concilia aevi Karolini. Cz. 1. Ed. A. Werminghoff. Hannoverae–Lipsiae 1906.
21. É. Delaruelle, La Piété populaire au Moyen Âge. Avant-propos Ph. Wolff. Introd. R. Manselli, A. Vauchez. Torino 1975.
22. J. Delumeau, Strach w kulturze Zachodu XIV–XVIII w. Przeł. A. Szymanowski. Warszawa 1986.
23. J. Feifalik, Bilbis und Běs. „Zeitschrift für die österreichisches Gymnasien” t. 9 (1858).
24. J. Feifalik, Peratha bei den Slaven. „Zeitschrift für deutsche Mythologie und Sittenkunde” t. 4 (1859).
25. F. Gagnon, Le Vol des sorcières. L’emportement anachronique chez Burchard de Worms. (2012). Na stronie: https://www.academia.edu/11653879/Vol_des_sorci%C3%A8res_-_Emportement_anachronique_chez_Burchard_de_Worms, s. 3 (data dostępu: 2 I 2020).
26. Gervasius Tilberiensis, Otia imperialia. W zb.: Scriptores rerum Brunsvicensium illustrationi inservientes [...]. Ed. G. G. Leibnitz [i in.]. T. [1]. Hanoverae 1707.
27. Z. Gloger, Encyklopedia staropolska ilustrowana. Wyd. 2. Wstęp J. Krzyżanowski. T. 4. Warszawa 1972.
28. Z. Gloger, Rok polski w życiu, tradycji i pieśni. Wyd. 2. Warszawa [1908].
29. J. Goody, I. Watt, The Consequences of Literacy. „Comparative Studies in Society and History” t. 5 (1963), nr 3, s. 304-345.
https://doi.org/10.1017/S0010417500001730
30. J. Grimm, Deutsche Mythologie. Wyd. 3. T. 1. Göttingen 1854.
31. H. Grundmann, Litteratus – illitteratus. Der Wandel einer Bildungsnorm vom Altertum zum Mittelalter. „Archiv für Kulturgeschichte” 1958, nr 1.
https://doi.org/10.7788/akg-1958-jg02
32. Guilelmus Alvernus, De universo creaturarum. W: Opera omnia. Parisiis 1674.
33. A. Guriewicz, Problemy średniowiecznej kultury ludowej. Przeł. Z. Dobrzyniecki. Warszawa 1987.
34. F. H. von der Hagen, Heidnischer Aberglaube aus dem „Gewissenspiegel” des Predigers Martin von Amberg. „Germania” t. 2 (1837)
35. J. Hani, Symbolika świątyni chrześcijańskiej. Przeł. A. Q. Lavique. Kraków 1994.
36. J. Hansen, Quellen und Untersuchungen zur Geschichte des Hexenwahns und der Hexenverfolgung im Mittelalter. Mit einer Untersuchung der Geschichte des Wortes Hexe von J. Franck. Bonn 1901.
37. D. Harmening, „Aberglaube”: Superstition. Ein Thema des Abendlandes zwischen Theologie, Wissenschaftsideologie und historischer Ethnologie. W: Zauberei im Abendland. Vom Anteil der Gelehrten am Wahn der Leute. Skizzen zur Geschichte des Aberglaubens. Würzburg 1991.
38. D. Harmening, Superstitio. Überlieferungs- und theoriegeschichtliche Untersuchungen zur kirchlich-theologischen Aberglaubensliteratur des Mittelalters. T. 1. Berlin 1979.
39. K. Havránek, Traktát „Largum sero” Jana z Holešova. Příspěvek k lidové zbožnosti ve středověku. „Studia historica Brunensia” 2009, nr 1/2, s. 105-119.
40. C. Heath, From Fairytale to Goddess: Frau Holle and the Scholars That Try to Reveal Her Origins. (2013). Na stronie: https://www.academia.edu/3548067/From_Fairytale_To_Goddess_Frau_Holle_And_The_Scholars_That_Try_To_Reveal_Her_Origins (data dostępu: 2 I 2020).
41. J. Heers, Święta głupców i karnawały. Przeł. G. Majcher. Warszawa 1995.
42. J. Heydzianka-Pilatowa, Z wierzeń Drzewian połabskich (na podstawie analizy słownikowej). „Slavia Occidentalis” t. 28/29 (1971), s. 60–67.
43. Jan z Holešova, Pojednání o Štědrém večeru. W zb.: Výbor z české literatury od počátků po dobu Husovu. Připr. B. Havránek, J. Hrabák. Praha 1957.
44. J. Kaliszuk, Mędrcy ze Wschodu. Legenda i kult Trzech Króli w średniowiecznej Polsce. Warszawa 2005.
45. E. Karwot, „Katalog magii” Rudolfa. Źródło etnograficzne XIII wieku. Przedm. J. Gajek. Wrocław 1955.
46. J. Klapper, Deutscher Volksglaube in Schlesien in ältester Zeit. „Mitteilungen der schlesichen Gesellschaft für Volkskunde” t. 17 (1915),
47. J. Krzyżanowski, Mądrej głowie dość dwie słowie. Pięć centuryj przysłów polskich i diabelski tuzin. Wyd. 3, rozszerz. T. 3. Warszawa 1975.
48. R. Künzel, Paganisme, syncrétisme et culture religieuse populaire au Haut Moyen Âge. Réflexions de méthode. Trad. F. Chevy. „Annales” 1992, nr 4/5, s.1055-1069.
https://doi.org/10.3406/ahess.1992.279091
49. M. Laliberté, Religion populaire et superstition au Moyen Âge. „Théologiques” 2000, nr 1, s. 19-36.
https://doi.org/10.7202/005012ar
50. Largissimus vesper seu colledae historia authore Joanne Holeschoviensi, antiquissimi monasterii Brzevnoviensis ordinis s. Benedicti in Bohemia monacho professo [...]. Ed. A. T. Fasseau. Olomucii 1761.
51. Laughter in the Middle Ages and Early Modern Times: Epistemology of a Fundamental Human Behavior, Its Meaning, and Consequences. Ed. A. Classen. Berlin – New York 2010.
52. C. Lecouteux, Archeologie des Fées. W: Au-delà du merveilleux. Essai sur les mentalités du Moyen Âge. Wyd. 2, rozszerz. Paris 1998.
53. C. Lecouteux, Chasses infernales et Cohortes de la nuit au Moyen Âge. Paris 1999, rozdz. 1: Les Bonnes dames qui vont de nuit.
54. C. Lecouteux, Les Chasses nocturnes dans les pays germaniques. Présentation et classification. (1998). Na stronie: https://www.academia.edu/11797304/Les_Chasses_nocturnes_dans_les_pays_germaniques_pr%C3%A9sentation_et_classification (data dostępu: 2 I 2020).
55. C. Lecouteux, Les Grimoires et leurs ancêtres. W zb.: L’Univers du livre médiéval. Substance, lettre, signe. Éd. K. Ueltschi. Paris 2014, s. 307-324.
56. C. Lecouteux, La Maison et ses génies. Croyances d’hier et d’aujourd’hui. Paris 2000.
57. C. Lecouteux, Mara – Ephialtes – Incubus. Le Cauchemar chez les peuples germaniques. „Études Germaniques” t. 42 (1987), s. 1-24.
58. C. Lecouteux, Romanisch-germanische Kulturberührungen am Beispiel des Mahls der Feen. „Mediaevistik” t. 1 (1988), s. 87-99.
59. Th. Leek, Holda: Between Folklore and Linguistics. „Indogermanische Forschungen” t. 113 (2008), s. 312-338.
https://doi.org/10.1515/9783110206630.312
60. J. Le Goff, Culture cléricale et traditions folkloriques dans la civilisation mérovingienne. „Annales” 1967, nr 4, s. 780-791.
https://doi.org/10.3406/ahess.1967.421570
61. J. Le Goff, Culture ecclésiastique et culture folklorique au Moyen Âge: saint Marcel de Paris et le Dragon. W: Pour un autre Moyen Âge. Temps, travail et culture en Occident. Paris 1977.
62. J. Le Goff, Historia i pamięć. Przeł. A. Gronowska, J. Stryjczyk. Wstęp P. Rodak. Warszawa 2007.
https://doi.org/10.31338/uw.9788323526629
63. J. Le Goff, Rire au Moyen Âge. „Les Cahiers du Centre de Recherches Historiques” t. 3 (1989).
https://doi.org/10.4000/ccrh.2918
64. M. Lenart, Czy w średniowiecznym traktacie „Largum sero” odnajdujemy ślad dzisiejszego opłatka? „Liturgia Sacra” 1997, nr 2, s. 47-51.
65. H. Łowmiański, Religia Słowian i jej upadek (w. VI–XII). Warszawa 1979.
66. U. Łydkowska-Sowina, Ludowe obrzędy i zwyczaje świąteczne w świetle średniowiecznych kazań i statutów synodalnych. „Etnografia Polska” 1980, z. 2, s.159-172.
67. Martin von Amberg, Der Gewissensspiegel. Aus der Handschriften hrsg. von S. N. Werbow. Berlin 1958.
68. H. Marzell, Spillaholle. Hasło w: Handwörterbuch des deutschen Aberglaubens. Hrsg. H. Bächtold-Stäubli, E. Hoffmann-Krayer. Vorwort Ch. Daxelmüller. Wyd. 2. T. 8. Berlin – New York 1987, szp. 261–263.
69. K. Meisen, Die Sagen vom wütenden Heer und wilden Jäger. Münster 1935.
70. M. Mejor, Kazanie Biskupa Młodzianków „Hoc bibe quod bos sis” z rękopisu Biblioteki Jagiellońskiej 2192. W zb.: Kaznodziejstwo średniowieczne – Polska na tle Europy. Teksty, atrybucje, audytorium. Red. K. Bracha, przy współpr. A. Dąbrówki. Warszawa 2014, s. 15-32.
71. W. Mitzka, Schlesisches Wörterbuch. T. 3. Berlin 1965.
72. M. Mostert, Oraliteit. Amsterdam 1998.
https://doi.org/10.5117/9789053562871
73. K. Moszyński, Kultura ludowa Słowian. T. 2: Kultura duchowa, z. 1. Kraków 1934, § 244.
74. Nicolaus Dünckelspühel, Tractatus. II: De praeceptis Decalogi. De primo praecepto. Argentorati 1516.
75. Nikolaus von Dinkelsbühl. Hasło w: Die deutsche Literatur des Mittelalters. Verfasserlexikon. Hrsg. W. Stammler [i in.] Wyd. 2, zmien. T. 6. Berlin 1987, szp. 1048.
76. M. Olszewski, Świat zabobonów w średniowieczu. Studium kazania „O zabobonach” Stanisława ze Skarbimierza. Warszawa 2002.
77. V. Orel, A Handbook of Germanic Etymology. Leiden 2003.
78. E. Panofsky, Architektura gotycka i scholastyka. W: Studia z historii sztuki. Wybór, oprac., posł. J. Białostocki. Warszawa 1971.
79. W.-E. Peuckert, Deutsche Volksglaube des Spätmittelalters. Stuttgart 1942.
80. Poenitentiale Arundel, kanon 83. W: H. J. Schmitz, Die Bussbücher und die Bussdisciplin der Kirche. T. [1]. Mainz 1883, s. 460.
81. Rerum publicarum scientiae quae saeculo XV in Polonia viguit Monumenta Litteraria. Ed. M. Bobrzyński. Kraków 1878. „Starodawne Prawa Polskiego Pomniki”. T. 5, cz. 1.
82. A. Ridenour, The Krampus and the Old, Dark Christmas: Roots and Rebirth of the Folkloric Devil. Port Townsend 2016.
83. Risus Mediaevalis: Laughter in Medieval Literature and Art. Ed. H. Braet, G. Latré, W. Verbeke. Leuven 2003.
84. W. H. Roscher, Ephialtes, eine pathologisch-mythologische Abhandlung über die Alpträume und Alpdämonen des klassischen Altertums. Leipzig 1900.
85. M. Rumpf, Der Brauch des Aufstellens von „Bertlmilch”. „Beiträge zur deutschen Volks- und Altertumskunde” t. 23 (1984).
86. M. Rumpf, Frau Holle. Hasło w: Enzyklopädie des Märchens. Handwörterbuch zur historischen und vergleichenden Erzählforschung. Begr. K. Ranke. Hrsg. R. W. Brednich [i in.]. T. 5. Berlin – New York 1987.
87. M. Rumpf, Luxuria, Frau Welt und Domina Perchta. „Fabula” t. 31 (1990), nr 1/2, s. 97.
https://doi.org/10.1515/fabl.1990.31.1-2.97
88. M. Rumpf, Perchten. Populäre Glaubensgestalten zwischen Mythos und Katechese. Würzburg 1991.
89. M. Rumpf, Spinnstubenfrauen, Kinderschreckgestalten und Frau Perchta. „Fabula” t. 17 (1976).
https://doi.org/10.1515/fabl.1976.17.1.215
90. S. Rybandt, Katalog ksiąg zachowanych z średniowiecznej biblioteki cystersów w Rudach. Warszawa 1979.
91. J. A. Schmeller, Bayerisches Wörterbuch. Wyd. 2. T. 1. Leipzig 1872.
92. J.-C. Schmitt, „Religion populaire” et culture folklorique. „Annales” 1976, nr 5, 941-953.
https://doi.org/10.3406/ahess.1976.293760
93. J.-C. Schmitt, Les Superstitions. Hasło w: Histoire de la France religieuse. T. 1: Des dieux de la Gaule à la papauté d’Avignon. Des origines au XIVe siècle. Dir. J. Le Goff. Paris 1988, s. 450–451.
94. A. E. Schönbach, Studien zur Geschichte der altdeutschen Predigt. T. 2: Zeugnisse Bertholds von Regensburg zur Volkskunde. Wien 1900 (reprint: Hildesheim 1968).
95. O. von Simson, Katedra gotycka. Jej narodziny i znaczenie. Przeł. A. Palińska. Warszawa 1989.
96. T. Skambraks, „Episcopus Puerorum, Christum puerum verum et eternum pontificem signans”. Das Kinderbischofsfest im Spiegel englischer Überlieferung. W zb.: Verkehrte Welten? Forschungen zum Motiv der rituellen Inversion. Hrsg. D. Fugger. München 2013.
97. D. Smoczyńska-Reiner, Świat pogańskich wierzeń ludowych w dziele „Summa de confessionis discretione” brata Rudolfa. „Slavia Antiqua” t. 48 (2007), s. 189-250.
98. W. Stammler, Frau Welt. Eine mittelalterliche Allegorie. Freiburg 1959.
99. F. Šmahel, Stärker als der Glaube. Magie, Aberglaube und Zauber in der Epoche des Hussitismus. Übers. H. Schlegel. „Bohemia” 1991, nr 2, s. 316-337.
100. Thesaurus pauperum. Rkps. München, BSB, Clm 18434.
101. Thomas de Haselbach, De decem praeceptis. Rkps. Graz, ms. 578, k. 149vb.
102. E. Timm, G. A. Beckmann, Frau Holle, Frau Percht und verwandte Gestalten: 160 Jahre nach Jacob Grimm aus germanistischer Sicht betrachtet. Stuttgart 2003.
103. Tractatus de septem vitiis cum similtudinis, exemplis, fabulis venustis; cum immundis spiritus exieret ab homine, ambulat per loca inequosa. Rkps. München, BSB, Clm 9528.
104. J. Tříška, Předhusitské bajky. Praha 1990.
105. P. Uiblein, Ebendorfer, Thomas. Hasło w: Die deutsche Literatur des Mittelalters, t. 2, szp. 253–266.
106. A. Vauchez, Duchowość średniowiecza. Przeł. H. Zaremska. Gdańsk 1996.
107. S. Vrtel-Wierczyński, „Largum sero” Jana z Holešova. W kręgu źródeł „Kazań gnieźnieńskich”. W zb.: Munera litteraria. Księga ku czci Profesora Romana Pollaka. Poznań 1962.
108. Ph. Walter, Mitologia chrześcijańska. Święta, rytuały i mity średniowiecza. Przeł. E. Burska. Warszawa 2006.
109. V. Waschnitius, Perht, Holda und verwandte Gestalten. Ein Beitrag zur deutschen Religionsgeschichte. Wien 1913.
110. L. Weiser-Aall, Weihnachten. Hasło w: Handwörterbuch des deutschen Aberglaubens, t. 9 (1987), szp. 926–927.
111. S. N. Werbow, Amberg, Martin von. Hasło w: Die deutsche Literatur des Mittelalters. Verfasserlexikon. Hrsg. W. Stammler [i in.] Wyd. 2, zmien. T. 6. Berlin 1987, szp. 143–150.
112. Wild und Schön. Der Krampus im Salzburger Land. Hrsg. M. Rest, G. Seiser. Wien 2016.
113. B. Wojciechowska, Kościół wobec folkloru w Polsce XIV i XV wieku. „Kieleckie Studia Teologiczne” t. 13 (2014), s. 151-163.
114. B. Wojciechowska, Pamięć o zmarłych w obrzędowości dorocznej polskiego średniowiecza. „Saeculum Christianum” t. 21 (2014), s. 42–50.
115. S. Zochios, Le Cauchemar mythique. Étude morphologique de l’oppression nocturne dans les textes médiévaux et les croyances populaires. Praca doktorska. Université de Grenoble, 2006. Nastronie: https://www.academia.edu/35851802 (data dostępu: 3 I 2019).
116. S. Zochios, The Nightmare, the Felices Dominae and the Punitive Actions of the Twelve Days of Christmas. W zb.: Narratives across Space and Time: Transmissions and Adaptations. Proceedings of the 15th Congress of the International Society for Folk Narrative Research (June 21–27, 2009, Athens). T. 3. Athens 2014.
117. Zwölften. Hasło w: D. Harmening, Wörterbuch des Aberglaubens. Stuttgart 2005.
0031-0514 ; 10.18318/pl.2020.2.1
Source:IBL PAN, call no. P.I.280 ; IBL PAN, call no. P.I.30 ; click here to follow the link
Language: Rights: Terms of use:Copyright-protected material. May be used within the limits of statutory user freedoms
Digitizing institution:Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences
Original in:Library of the Institute of Literary Research PAS
Projects co-financed by:Ministry of Science and Higher Education ; Activities popularizing science (DUN)
Access: