Glosy jako podstawa polskich badań historycznojęzykowych

Leńczuk, Mariusz

doi:10.17651/POLON.40.9

Download

Title: Glosy jako podstawa polskich badań historycznojęzykowych

Abstract:

Polskie glosy zapisane w XV-wiecznych rękopisach są jednym z elementów podstawy badań historycznojęzykowych.Należą do najliczniejszej grupy zachowanych średniowiecznych zabytków języka polskiegoi są najbardziej zróżnicowane. Choć odzwierciedlają prawie wszystkie dziedziny życia XV-wiecznychmieszkańców Polski, to jednak pozostają na uboczu głównego nurtu badań historycznojęzykowych. Autorartykułu przypomina historię badań nad polskimi glosami oraz odnosi się do dyskusji dotyczącej terminuglosa, narzędzi opisu glos oraz badań źródłowych.

References:

Abramowiczówna, Z. (1958). Słownik grecko-polski, T. 1. Warszawa: PWN. Bajerowa, I. (1969). Strukturalna interpretacja historii języka. Język Polski, XLIX, s. 81–103. Bandtkie, J.W. (1812). Zbiór rozpraw o przedmiotach prawa polskiego. Wilno: Drukarnia Józefa Zawadzkiego. Bandtkie, J.S. (1810). Ueber die gräfliche Würde in Schlesien. Eine Erörterung, was die in den alten
Frodyma, M. (oprac.) (2011). Indeksy do „Opisu źródeł Słownika staropolskiego”. Kraków: Wydawnictwo Lexis.Furdal, A. (1966). Przedmiot i zakres historii języka polskiego. W: M. Adamus i in., Studia językoznaw-cze poświęcone Stanisławowi Rospondowi (s. 34–48). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.Gołębiowski, Ł. (1830). Ubiory w Polszcze od najdawniejszych czasów aż do chwil obecnych sposobem dykcyonarza ułożone i opisane. Warszawa: Drukiem A. Gałęzowskiego i Komp.Górski K. i in. (red.) (1955). Zasady wydawania tekstów staropolskich. Projekt. Wrocław: Zakład im. Ossolińskich.
Jabłoński, Z. (1985). Z historycznych i metodologicznych problemów badań księgoznawczych i biblioteko-znawaczych. Kraków: Uniwersytet Jagielloński.Klapper, M., Kołodziej, D. (2015). Elektroniczny Tezaurus Rozproszonego Słownictwa Staropolskiego do
Klapper, M., Kołodziej, D. (2017). Glosa w rękopisie, edycji i słowniku – na przykładzie glos polskich z „Katalogu łacińskich rękopisów średniowiecznych Biblioteki Jagiellońskiej” wykorzystanych w „Słowniku staropolskim”. Polonica, 37, s. 53–66.
Klemensiewicz, Z. (1956). Zagadnienia i założenia historii języka polskiego. Pamiętnik Literacki, 47, s. 86–137.
Klemensiewicz, Z. (2009). Historia języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kowalczyk-Heyman, E. (2015). „Młyny ważne”, „młyny na wagach”. Przyczynek do genezy nazwy i kon-strukcji. Studia Geohistorica, 3, s. 61–73.
Kozłowska A. i in. (oprac.) (2016). Catalogus codicum manuscriptorum medii aevi latinorum qui in Bibliotheca Jagellonica Cracoviae asservantur, vol. XI. Kraków: Wydawnictwo „Księgarnia Akademicka” .
Lelewel, J. (1823). Bibliograficznych ksiąg dwoje, w których rozebrane i pomnożone zostały dwa dzieła Jerzego Samuela Bandtke, Historia drukarń krakowskich, tudzież Historia Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie a przydany Katalog inkunabułów polskich, T. I. Wilno: Drukarnia Józefa Zawadzkiego.
Leńczuk, M. (2010). Problemy terminologiczne w opisywaniu glos polskich na przykładzie XV-wiecznych tłumaczeń kanonu mszy św. Kwartalnik Językoznawczy, 2, s. 19–36.
Leńczuk, M. (2015). Zapisy polskie w słownikach i glosariuszach XV w. – terminy, źródła, perspektywy badawcze. Polonica, 35, s. 103–114.
Leńczuk, M. (2016). Staropolskie tłumaczenie Hymnu św. Pawła o miłości z rękopisu nr 1399 Biblioteki Książąt Czartoryskich w Krakowie, cz. 1. Poradnik Językowy, 5, s. 82–101.
Leńczuk, M. (2019). Marginalia rękopiśmienne z XV wieku. Wezwania i westchnienia. W: B. Mazurkowa (red.), Marginalia w książce dawnej i współczesnej (s. 15–34). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Leńczuk, M. (2020). Internetowa baza danych Piętnastowieczne tłumaczenia Nowego Testamentu – glosy jako nowe narzędzie do badania staropolszczyzny. Forum Lingwistyczne, 7, s. 59–69. Łukaszewicz, L. (1848). Rys dziejów piśmiennictwa polskiego, wyd. 3. Kraków: Drukarnia Uniwersytecka.
Maciejowski, W.A. (1839). Pamiętniki o dziejach, piśmiennictwie i prawodawstwie Słowian, jako dodatek do historyi prawodawstw słowiańskich przez siebie napisaney, T. I. Warszawa: Drukarnia Piotra Baryckiego.
Maciejowski, W.A. (1853). Piśmiennictwo polskie od czasów najdawniejszych aż do 1830. Dodatki do piś-miennictwa polskiego. Warszawa: Drukiem S. Orgelbranda.
Masłej, D. (2018). Glosa – problemy definicyjne i terminologiczne. W: P. Stalmaszczyk (red.), Metodologie językoznawstwa, T. 8 (s. 53–62). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Masłej, D. (2020). Jak rodził się średniowieczny tekst. Tak zwane kazania augustiańskie w perspektywie historycznojęzykowej. Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”.
Masłej, D., Mika, T. (2020). Glosy jako integralny składnik średniowiecznego tekstu. W poszukiwaniu ade-kwatnych procedur badawczych. Ling Varia, 1, s. 121–133.
Mika, T. (2013). Genetyczna wielowarstwowość i złożoność tekstów staropolskich a ich badania historycz-nojęzykowe. Rekonesans. Biuletyn PTJ, LXVIII, s. 131–145.
Vrtel-Wierczyński, S. (1952). Zasady wydawania polskich tekstów średniowiecznych. W: K. Budzyk (red.), Z badań nad literaturą staropolską. Program i postulaty (s. 60–70). Wrocław: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.
Wiszniewski, M. (1840). Historya literatury polskiej, T. I. Kraków: Drukarnia S. Gieszkowskiego.Wójcik-Zega, D. (oprac.) (2014). Conclusiones antiquae Collegii Maioris Universitatis Cracoviensis 1432–1591. Samorząd Kolegium Większego Uniwersytetu Krakowskiego w XV–XVI wieku. Kraków: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego „Societas Vistulana”.