Historical and SEM-EDS Analysis of a 14th-16th Century Triangular Crucible from Sandomierz, Poland

Werens, Piotr; Piwoński, Ireneusz; Kisielewska, Aneta

doi:0066-5924

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Historical and SEM-EDS Analysis of a 14th-16th Century Triangular Crucible from Sandomierz, Poland Werens, PiotrPiwoński, IreneuszKisielewska, Aneta

Object structure

Historical and SEM-EDS Analysis of a 14th-16th Century Triangular Crucible from Sandomierz, Poland

Archaeologia Polona Vol. 59 (2021)

Werens, Piotr ; Piwoński, Ireneusz ; Kisielewska, Aneta

Marzec, Violetta. Tł.

Institute of Archaeology and Ethnology Polish Academy of Sciences

crucible ; post-medieval ; graphite ; iron ; carburising ; SEM-EDS analysis

The collection of the District Museum in Sandomierz holds a previously unidentified and unpublished triangular ceramic crucible. After at least fifty years since its acquisition, it was possible to obtain detailed information about its chemical composition and presumed use in the past. Based on analogies from Central Europe, it is possible to date it typologically to the 14th-16th centuries. The stamp mark on the bottom of the crucible points to Tulln in Austria as the place of its origin. The SEM-EDS analysis revealed the presence of graphite in the ceramic mass of the vessel as well as carbon and iron compounds on its inner wall, which indicates its possible use in the production of steel by carburising of iron

Agricola, J. 2000. O górnictwie i hutnictwie. Dwanaście ksiąg. Jelenia Góra
Borowska, J. 2012. Tygle mennicze z 2. połowy XVIII wieku – lat 60. XIX wieku, pochodzące z wykopalisk przy ul. Bielańskiej 10 w Warszawie. Warszawskie Materiały Archeologiczne 10: 131–139
Brant, S. 1872. Sebastian Brands Narrenschiff: Ein Hausschatz zur Ergetzung und Erbauung, erneuert von Karl Simrock. Berlin
Cech, B. 1989. Mittelalterliche und frühneuzeitliche Keramik aus Tulln, Niederösterreich. Archaeologia Austriaca 73: 167–221
Cymbalak, T. and Matějková, K. 2012. Zpracování nálezů ze dvou odpadních jímek a úskalí jejich interpretace. Staletá Praha 28(2): 41–76
Dąbal, J. 2018. Prace odlewnicze w miejskim domu. In: J. Dąbal (ed.), Domy i ich mieszkańcy: w świetle badań archeologiczno-architektonicznych przy ulicy Świętojańskiej 6-7 w Gdańsku: 101-110. Gdańsk
Ercker, L. 1974. Kniha o prubířství. Praha
Florek, M. and Stempin, A. 2015. Badania archeologiczne na Wzgórzu Staromiejskim w Sandomierzu w roku 2015. Zeszyty Sandomierskie 40: 55–59
Gregerová, M., Holubová, Závodná B., Hložek, M. and Procházka, R. 2011. Naturwissenschaftliche Erforschung der mittelalterlichen Keramik aus Brno und Loštice. Beiträge zur Mittelalterarchäologie in Österreich 27: 42–52
Habovštiak, A. 1959. K otázke tak zvanej kolkovanej keramiky na Slovensku. Slovenská archeológia 8(2): 460–476
Hložek, M., Merta, D. and Peška, M. 2004. Ke kovolitectví ve středověkém Brně, należy tyglíků z Dominikánské 5. Ve službách archeologie 5: 301–305
Holl, I. 1975. Angaben zur mittelalterlichen Schwarzhafnerkeramik mit Werkstattmarken. Mitteilungen des Archäologischen Instituts der Ungarischen Akademie der Wissenschaften 5: 129–150
Holl, I. 1991. Mittelalterliche Goldschmiede in Buda, Handwerk und Topographie. Beiträge zur Mittelalterarchäologie in Österreich 7: 79–91
Kiryk, F. 1993a. Terytorium, zabudowa, zaludnienie. In: H. Samsonowicz (ed.), Dzieje Sandomierza, XVI–XVIII w., Tom II, cz. 1, 17–40. Warszawa
Kiryk, F. 1993b. Rzemiosło. In: H. Samsonowicz (ed.), Dzieje Sandomierza, XVI–XVIII w., Tom II, cz. 1, 84–121. Warszawa
Kiryk, F. 1994. Urbanizacja Małopolski. Województwo sandomierskie. XIII–XVI wiek. Kielce
Kufel-Dzierzgowska, A. 2007. Najstarsze materiały średniowieczne z badań wykopaliskowych na Rynku w Sieradzu w 1962 r. In: M. Głosek and J. Maik. (eds), Od pradziejów po współczesność: archeologiczne wędrówki, Issue 53 of Acta Archaeologica Lodziensia: 36–42. Łódź
Kugler, A. 1901. Rejtélyes bélyegű cseréptárgyakról a soproni múzeumban. Archaeologiai Értesítő 21: 74–78
Lichończak-Nurek, G. (ed.). 2007. Kraków: europejskie miasto prawa magdeburskiego 1257–1791: katalog wystawy. Kraków
Martinón-Torres, M. 2005. Chymistry and crucibles in the Renaissance Laboratory: an archaeometric and historical study. Unpublished PhD thesis, University of London
Martinón-Torres, M. and Rehren, Th. 2009. Post-medieval crucible production and distribution: A study of materials and materialities. Archaeometry 51(1): 49–74
Martinón-Torres, M. and Verrocchio, V. 2008. Triangular crucibles from the Convent of San Domenico in L’Aquila. Archeologia Postmedievale 12: 97–113
Murer, Ch. and Rordorf, J. H. 1622. XL emblemata miscella nova: das ist XL underschiedliche ausserlesene newradierte Kunststuck / durch weiland den kunstreichen und weiberümpten Herrn Christoff Murern von Zürych inventiret unnd mit eygener Handt zum Truck in Kupffer gerissen ; an jetzo erstlich zuo nutzlichem Gebrauch und Nachricht ... erklaeret durch Johann Heinrich Rordorffen, auch Burgern daselbst. Zürych
Nekuda, V. and Reichertová, K. 1968. Středověká keramika v Čechách a na Moravě. Brno
Novotný, B. 1964. Nález pozdněstředověké keramiky v Brně, Chorázově ulici. Přehled Výzkumů 1963: 67–68
Novotný, B. 1966. Záchranný výzkum základů a okolí zaniklého kostela sv. Mikuláše v Brně. Přehled Výzkumů 1965: 77–79
Piaskowski, J. 1960. Nawęglanie żelaza w dawnych wiekach. Przegląd Mechaniczny 19(5): 130–134
Porta della, G. 1658. Natural magick. London
Przybyłowicz, K. 1999. Metaloznawstwo. Warszawa
Ratajczak, T. and Rzepa, G. 2011. Polskie rudy darniowe. Kraków
Romiński, W. 1972. Późnośredniowieczne tygle gliniane z Nysy. Opolski Rocznik Muzealny 5(1): 69–86
Ströhl, H. G. 1904. Städte-Wappen von Österreich-Ungarn. Wien
Soukup, R. W. and von Osten, S. 1992. Das Alchemistenlaboratorium von Oberstockstall. Ein Vorbericht: Der derzeitige Stand des Forschungsprojektes. Mitteilungen, Gesellschaft Deutscher Chemiker /Fachgruppe Geschichte der Chemie 7: 11–19
Tabaczyński, S. and Buko, A. 1982. Sandomierz. Starożytność – wczesne średniowiecze. Rzeszów
Teofil Prezbiter, 1880. Teofila kapłana i zakonnika O sztukach rozmaitych ksiąg troje. Kraków
Varga, M. and Nagy, Z. D. 2017. Coin Counterfeiting Workshops in Hungary in the Middle and Early Modern Ages. In: B. Zając, P. Koczwara, S. Jellonek and A. Jurkiewicz (eds), Pecunia Omnes Vincit. The coins as an evidence of propaganda, reorganization and forgery, 123–143. Kraków
Wałowy, A. 1979. Późnośredniowieczne garncarstwo krakowskie w świetle źródeł archeologicznych. Materiały Archeologiczne 19: 5–151
Wiesinger, F. 1937. Die Schwarzhafner und die Weißhafner in Oberösterreich. Jahrbuch des Oberösterreichischen Musealvereines 87: 85–175
Widanka, K. 2010. Effect of phosphorus on vacuum carburising depth of iron compacts. Archives of Civil and Mechanical Engineering 10(1): 85–91
Wiśniewski, Z. 1993. Inwentarz zabytków ruchomych pozyskanych podczas eksploracji zasypiska wewnętrznej fosy miejskiej w obrębie wschodniej części Placu Dominikańskiego. Silesia Antiqua 35: 331–354
Wiwianit. 1969. Wiwianit. In: Wielka Encyklopedia Powszechna PWN. T. 12: 369. Warszawa
Wyrobisz, A. 1978. Przetwórstwo surowców mineralnych i organicznych. In: A. Keckowa and D. Molenda (eds), Historia kultury materialnej w zarysie t. III. Od XVI do połowy XVII wieku, 145–205. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk
Zientara, B. 1952. Ze studiów nad historią techniki polskiego hutnictwa żelaznego do XVII wieku. Przegląd Historyczny 43(2): 195–242