„Revisio Balnei Civilis Casimiriensis” z 1644 roku. Kazimierska łaźnia miejska w świetle wczesnonowożytnych źródeł pisanych

Drzewiecki, Bartosz; Stańczyk, Sebastian

doi:0023-5881

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

„Revisio Balnei Civilis Casimiriensis” z 1644 roku. Kazimierska łaźnia miejska w świetle wczesnonowożytnych źródeł pisanych Drzewiecki, BartoszStańczyk, Sebastian

Object structure

„Revisio Balnei Civilis Casimiriensis” z 1644 roku. Kazimierska łaźnia miejska w świetle wczesnonowożytnych źródeł pisanych

Kwartalnik Historii Kultury Materialnej R. 69 Nr 2

Drzewiecki, Bartosz ; Stańczyk, Sebastian

Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk

Kazimierz ; baths ; fittings ; early-modern period ; sources

The article concerns the town baths in Kazimierz in the early-modern period. On the basis of an enterprise revision from z 1644 and other municipal sources, especially accounts, it was possible to establish the location of the non-surviving building, to describe its architecture, equipment and investments made to provide it with running water. Floods, the Swedish occupation, or the shift of the channel of the Vistula in 1678, were events ruinous for the enterprise, which finally stopped working at the turn of the 18th c.

Adamczyk Władysław. 1935. Ceny w Lublinie od XVI do końca XVIII wieku, Badania z dziejów społecznych i gospodarczych, red. F. Bujak, nr 17, Lwów
Akta. 1965. Akta wizytacji dekanatu krakowskiego z r. 1599, przeprowadzonej z polecenia kardynała Jerzego Radziwiłła, wyd. C. Skowron, Materiały do dziejów Kościoła w Polsce, t. 2, Lublin
Arct. 1920. M. Arcta słownik staropolski, oprac. A. Krasnowolski, W. Niedźwiedzki, Warszawa
Atlas. 2007. Atlas Historyczny Miast Polskich, t. V: Małopolska, z. 1: Kraków, red. Z. Noga, Kraków
Banach Jerzy. 1983. Dawne widoki Krakowa, Kraków
Bis Wojciech. 2007. Nowożytna łaźnia dworska w Radziejowicach, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. LV, z. 2, s. 141–159
Buśko Cezary. 1999. Piec typu hypokaustum, [w:] Ze studiów nad życiem codziennym w średniowiecznym mieście. Parcele przy ulicy Więziennej 10–11 we Wrocławiu, Wratislavia Antiqua, t. 1, red. C. Buśko, J. Piekalski, Wrocław, s. 42–44
Cembrzyński Paweł. 2011. Ze studiów nad życiem codziennym w średniowiecznym mieście. Zaopatrzenie w wodę i usuwanie nieczystości w miastach stref bałtyckiej i sudecko-karpackiej w XIII–XVI wieku, Wratislavia Antiqua, t. 14, Wrocław
Dąbkowski Przemysław. 1913. Prawo łaziebne. Studyum z historyi prawa polskiego, Kraków
Drzewiecki Bartosz, Stańczyk Sebastian. 2019. Inwentarz z opisem ratusza Kazimierza pod Krakowem z 1792 r., „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. LXVII, z. 3, s. 337–357
Dygdała Jerzy. 2011. Z doświadczeń edytora osiemnastowiecznych lustracji i inwentarzy — czy instrukcja wydawnicza jest w ogóle potrzebna?, [w:] Teoria i praktyka edycji nowożytnych źródeł w Polsce (XVI–XVIII w.), red. A. Perłakowski, Kraków, s. 143–158
Friedberg Marian. 1963. Wydawanie drukiem źródeł archiwalnych, Warszawa
Friedberg Marian. 1966. Inwentarz archiwum miasta Kazimierza pod Krakowem 1355–1802, Warszawa
Giedroyć Franciszek. 1897. Ustawy cechów cyrulickich w dawnej Polsce, „Kronika Lekarska”, R. 18, z. 3–8, s. 1–50
Gloger Zygmunt. 1985. Encyklopedia staropolska, t. 3, Warszawa
Gołębiowski Łukasz. 1830. Domy i dwory: przy tem opisanie apteczki, kuchni, stołow, uczt, trunkow i pijatyki, łaźni i kapieli, pościeli, ogrodow, powozow i koni, błaznow, karłow, wszelkich zwyczajow dworskich i rożnych obyczajowych szczegołow, Warszawa
Gruchała Janusz. 2015. Kilka myśli o obowiązkach edytorów, [w:] Edytorstwo źródeł: ograniczenia i perspektywy, red. A. Perłakowski, Kraków
Instrukcja. 1953. Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX wieku, red. K. Lepszy, Wrocław
Jelicz A. 1966. Życie codzienne w średniowiecznym Krakowie (wiek XIII–XV), Warszawa
Kalinowski Wojciech, Keckowa Antonina. 1978. Urządzenia użyteczności publicznej zdrowotność, [w:] Historia kultury materialnej Polski w zarysie, t. III: Od XVI do połowy XVII wieku, red. A.Keckowa, D. Molenda, Wrocław, s. 349–393
Karłowicz Jan. 1900–1927. Słownik języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. I–VIII, Warszawa
Karpiński Andrzej. 1983. Pauperes. O mieszkańcach Warszawy XVI i XVII wieku, Warszawa
Karpiński Andrzej. 2000. W walce z niewidzialnym wrogiem. Epidemie chorób zakaźnych w Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku i ich następstwa demograficzne, społeczno-ekonomiczne i polityczne, Warszawa
Keckowa Antonina. 1978. Higiena i zdrowotność, [w:] Historia kultury materialnej Polski w zarysie, t. III: Od XVI do połowy XVII wieku, red. A. Keckowa, D. Molenda, Wrocław, s. 395–416
Konieczna Wanda. 1938. Początki Kazimierza (do r. 1419), [w:] Studia nad przedmieściami Krakowa, Biblioteka Krakowska, t. 94, Kraków, s. 91–125
Krasnowolski Bogusław. 1992. Ulice i place krakowskiego Kazimierza. Z dziejów chrześcijan i Żydów w Polsce, Kraków
Krasnowolski Bogusław. 2009. Krakowski Kazimierz w dobie upadku: od najazdu szwedzkiego (1655–1657) do dzieła Komisji Dobrego Porządku (1786–1791) i trzeciego rozbioru Polski (1795), „Krzysztofory. Zeszyty naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa”, t. 27, s. 139–158
Kubicki Rafał. 2010. Problem utrzymania czystości w średniowiecznym mieście: funkcje i znaczenie łaźni publicznych na przykładzie Elbląga, „Studia Historica Gedanensia”, t. 1, s. 35–46
Kubicki Rafał. 2015a. Łaźnie w Państwie Zakonu Krzyżackiego w Prusach, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. LXIII, z. 3, s. 411–431
Kubicki Rafał. 2015b. Seelbad (balnea animarum) — uwagi na temat praktyki stosowania pobożnej fundacji w Prusach Krzyżackich i Prusach Królewskich do początku XVI wieku, „Zapiski Historyczne”, t. LXXX, z. 1, s. 7–20
Lachs Jan. 1919. Dawne łaziebnictwo krakowskie, Kraków
Leśniak Franciszek. 2020. Urzędnicy i personel pomocniczy w wielkorządach krakowskich w okresie nowożytnym, Kraków
Lustracje województwa krakowskiego. 2005. Lustracje województwa krakowskiego 1659–1664, cz. II, wyd. A. Falniowska-Gradowska, F. Leśniak, Warszawa
Malczewski Jan. 2006. Miasta między Wisłoką a Sanem do początku XVI w., Rzeszów
Małecki Jan. 1962. Lustracja województwa krakowskiego 1564, cz. 1, wyd. J. Małecki, Lustracje dóbr królewskich XVI–XVIII wieku. Małopolska, Warszawa
Noga Zdzisław. 2008. Urzędnicy miejscy Krakowa, cz. 2: 1500–1794, Kraków
Pękacka-Falkowska Katarzyna. 2014. Toruńska ustawa przeciwdżumowa z 12 lipca 1710 roku, „Klio”, t. 28, z. 1, s. 153–183
Pękacka-Falkowska Katarzyna. 2015a. Inwentarze i kontrakty dzierżawne toruńskiej łaźni nowomiejskiej z pierwszej połowy XVIII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. LXIII, z. 1, s. 119–140
Pękacka-Falkowska Katarzyna. 2015b. Spory kompetencyjne miedzy łaziebnikami i chirurgami toruńskimi w XVIII w. Przypadek Johanna Zandera, „Medycyna Nowożytna”, t. 21, z. 2, s. 137–171
Pękacka-Falkowska Katarzyna. 2017. Inwentarz pośmiertny łaziebnika toruńskiego Johanna Zandera (1709), „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. LXV, z. 1, s. 79–96
Pękacka-Falkowska Katarzyna. 2018. Instrumenty chirurgiczno-anatomiczne i rytownicze gdańskiego lekarza Christopha Gottwalda (1636–1700), „Klio”, t. 46, nr 3, s. 157–183
Piekosiński Franciszek. 1887. Kodeks dyplomatyczny Małopolski, t. 3. Kraków
Plan. 1959. Plan miasta Krakowa Ignacego Enderle z lat (1802–1805) 1807–1808, tak zwany Senacki, wraz z wykazem realności miasta z początku XIX wieku, wyd. H. Münch, Kraków
Poczet. 2013. Poczet sołtysów, wójtów i burmistrzów miast, jurydyk, wsi i gmin przyłączonych do Krakowa do 1915 r., oprac. B. Kasprzyk, Kraków
PPISMK. 1885. Prawa, przywileje i statuta miasta Krakowa (1507–1795), t. 1: 1507–1586, z. 1, wyd. F. Piekosiński, Acta Historica res gestas Poloniae Illustrantia ab Anno 1507 usque ad Annum 1795, t. 8, Kraków
PPISMK. 1909. Prawa, przywileje i statuta miasta Krakowa (1507–1795), t. 2: 1587–1695, z. 3, wyd. F. Piekosiński, S. Krzyżanowski, Acta Historica res gestas Poloniae Illustrantia ab Anno 1507 usque ad Annum 1795, t. 12, Kraków
Rutkowska-Płachcińska Anna. 1978. Mieszkanie, higiena, [w:] Historia kultury materialnej Polski w zarysie, t. II: od XIII do XV wieku, red. A. Rutkowska-Płachcińska, Wrocław, s. 312–357
SJPD. 1966. Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, t. 8, Warszawa
Sowina Urszula. 2009. Woda i ludzie w mieście późnośredniowiecznym i wczesnonowożytnym. Ziemie polskie z Europą w tle, Warszawa
Stańczyk Sebastian. 2020. „Urzędnicy miejscy Kazimierza koło Krakowa od połowy XVI do końca XVIII wieku 1551–1795”, Kraków, maszynopis pracy doktorskiej, w Archiwum Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie
Starzyński Marcin. 2016. Urzędnicy miejscy Kazimierza do 1550 roku, Kraków
Stróżecki Kazimierz. 1933. Łaźnie w dawnej Polsce i konieczność ich wznowienia, Warszawa
Sulkowska-Tuszyńska Krystyna. 2004. Wyposażenie łaźni klasztoru kanoników regularnych w Trzemesznie, [w:] Materiały z VII Sesji Naukowej Uniwersyteckiego Centrum Archeologii Średniowiecza i Nowożytności Wyposażenie wnętrz w średniowieczu Toruń, 21-22 listopada 2002 roku, red. J. Olczak, Archaeologia Historica Polona, t. 14, Toruń, s. 189–209
Szczygieł Ryszard. 1990. Dokument z r. 1406 dla Kazimierza Dolnego czy Kazimierza Krakowskiego?, „Annales UMCS”, sectio F: Historia, vol. 45, s. 197–202
Tandecki Janusz, Kopiński Krzysztof. 2014. Edytorstwo źródeł historycznych, Warszawa
Tyszewicz-Obara Anna. 2012, Średniowieczne łaziebnictwo w dorzeczu Wisły i Pilicy, „Między Wisłą a Pilicą. Studia i materiały historyczne”, t. 13, s. 59-66
Zaremska Hanna. 1997. Miejsca spotkań kultury masowej: karczmy i łaźnie, [w:] Kultura Polski średniowiecznej XIV–XV w., red. B. Geremek, Warszawa, s. 239–255
Zieleniewski Michał. 1864. Rys historyczno-balneologiczny o dawnych i dzisiejszych łaźniach parowych, Kraków