New insights into the use of “imported” flint raw materials in the younger phases of the Funnel Beaker culture in the Starogard Lake District

Małecka-Kukawka, Jolanta; Kukawka, Stanisław; Adamczak, Kamil

doi:0081-3834

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

New insights into the use of “imported” flint raw materials in the younger phases of the Funnel Beaker culture in the Starogard Lake District Małecka-Kukawka, JolantaKukawka, StanisławAdamczak, Kamil

Object structure

New insights into the use of “imported” flint raw materials in the younger phases of the Funnel Beaker culture in the Starogard Lake District

Sprawozdania Archeologiczne 74 nr 1 (2022)

Małecka-Kukawka, Jolanta ; Kukawka, Stanisław ; Adamczak, Kamil

Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk

Neolithic ; Funnel Beaker culture ; Eastern Pomerania ; flint mining ; imported flint raw material

In recent years, the region of Starogard Lake District in northern Poland has seen a growing interest in the Funnel Beaker culture, including the research on local flintworking, which has fed the discussion on the traffic in “exotic” flint in the younger phases of the Funnel Beaker settlement in the region (3650-3100 calBC). In this study, lithic assemblages from the Starogard Lake District are screened for “imported” flint artefacts to determine the parent rock material used for their production and monitor their frequencies in the local assemblages. By exploring the use-wear analysis results, we also investigate the production and consumption patterns of the local and “imported” flint artefacts from the Chełmno land and the Starogard Lake District. The obtained results were confronted with comparative data from other parts of the Eastern Group and confirming the marginal position of the Eastern Pomerania region in the “exotic” flint trading network during the Funnel Beaker era in Poland.

Adamczak K., Kukawka S. and Małecka-Kukawka J. 2017. Wisła, krzemień czekoladowy i mit prehistoriograficzny. Wokół dyskusji nad dystrybucją krzemieni kopalnianych w kulturze pucharów lejkowatych. In A. Marciniak-Kajzer, A. Andrzejewski, A. Golański, S. Rzepecki and M. Wąs (eds), Nie tylko krzemienie. Not only Flints. Studia ofiarowane prof. Lucynie Domańskiej w 45-lecie pracy naukowo-dydaktycznej i w 70. rocznicę urodzin. Łódź: Instytut Archeologii Uniwersytet Łódzkiego, Łódzka Fundacja Badań Naukowych, Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich Oddział w Łodzi, 295-308.
Adamczak K., Kukawka S. and Małecka-Kukawka J. 2019. „Importowane” surowce krzemienne w młodszych fazach grupy wschodniej kultury pucharów lejkowatych. In M. Szmyt, P. Chachlikowski, J. Czebreszuk, M. Ignaczak and P. Makarowicz (eds), Vir Bimaris. Od kujawskiego matecznika do stepów nadczarnomorskich. Studia z dziejów międzymorza bałtycko-pontyjskiego ofiarowane Profesorowi Aleksandrowi Kośko (= Archaeologia Bimaris. Dyskusje 5). Poznań: Instytut Archeologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 175-189.
Balcer B. 1971. Badania krzemieniarstwa kultury pucharów lejkowatych (KPL) w Małopolsce. In J. K. Kozłowski (ed.), Z badań nad krzemieniarstwem neolitycznym i eneolitycznym. Referaty i komunikaty przedstawione na sympozjum w Nowej Hucie dn. 10, 11 maja 1971. Kraków: Muzeum Archeologiczne w Krakowie; Polskie Towarzystwo Archeologiczne. Oddział w Nowej Hucie, 25-61.
Bostyn F., Denis S. 2016. Specialised production and distribution networks for flint raw materials during the Blicquy/Villeneuve-Saint-Germain Culture (Early Neolithic). In T. Kerig, K. Nowak and G. Roth (eds), Alles was zählt...Festschrift für Andreas Zimmermann (= Universitätsforschungen zur Prähistorischen Archäologie 285). Bonn: Dr. Rudolf Habelt GmbH, 195-208.
Burszta W. J. 2005. Społeczności daru i dar w społeczeństwie. In W. Dzieduszycki and J. Wrzesiński (eds), Do ut des – dar, pochówek, tradycja (= Funeralia Lednickie. Spotkanie 7). Poznań: Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich. Oddział Wielkopolski, 17-24.
Dobrzyński M. 2014. Krzemieniarstwo kultury pucharów lejowatych w Polsce centralnej, Rzeszów: Uniwersytet w Rzeszowie [on-line] https://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/show-content/publication/edition/11848?id=11848 (access: 20.10.2021).
Domańska L. 2013. Krzemieniarstwo horyzontu klasycznowióreckiego kultury pucharów lejkowatych na Kujawach. Łódź: Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego; Fundacja Uniwersytetu Łódzkiego.
Felczak O. 2020a. Osadnictwo kultury pucharów lejkowatych nad dolną Wierzycą i Janką. In O. Felczak (ed.), Wczesny i środkowy neolit na Pojezierzu Starogardzkim w świetle badań nad dolną Wierzycą i Janką (= Fontes Commentationesque ad Res Gestas Gedani et Pomerania 8). Gdańsk: Muzeum Archeologiczne w Gdańsku, 95-187.
Felczak O. 2020b. Podsumowanie przemian osadniczych i kulturowych we wczesnym i środkowym neolicie nad dolną Wierzycą i Janką. In O. Felczak (ed.), Wczesny i środkowy neolit na Pojezierzu Starogardzkim w świetle badań nad dolną Wierzycą i Janką (= Fontes Commentationesque ad Res Gestas Gedani et Pomerania 8). Gdańsk: Muzeum Archeologiczne w Gdańsku, 187-195.
Jankowska D. 2017. Krzemienie – niedoceniany materiał źródłowy. In A. Marciniak-Kajzer, A. Andrzejewski, A. Golański, S. Rzepecki and M. Wąs (eds), Nie tylko krzemienie. Not only Flints. Studia ofiarowane prof. Lucynie Domańskiej w 45-lecie pracy naukowo-dydaktycznej i w 70. rocznicę urodzin. Łódź: Instytut Archeologii Uniwersytet Łódzkiego, Łódzka Fundacja Badań Naukowych, Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich Oddział w Łodzi, 343-353.
Kerig T. and Shennan S. (eds) 2015. Connecting networks. Characterising contact by measuring lithic exchange in the European Neolithic. Oxford: Archaeopress.
Kośko A. 1981. Udział południowo-wschodnioeuropejskich wzorców kulturowych w rozwoju niżowych społeczeństw kultury pucharów lejkowatych: grupa mątewska (Materiały do syntezy pradziejów Kujaw 4). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza.
Kowalski A. P. 2005. Aksjologia prehistorycznej wymiany darów. Przykłady kultury indoeuropejskiej. In W. Dzieduszycki and J. Wrzesiński (eds), Do ut des – dar, pochówek, tradycja (= Funeralia Lednickie. Spotkanie 7). Poznań: Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich. Oddział Wielkopolski, 25-34.
Kowalski A. P. 2014. Archeologia kulturoznawcza. Projekt dyskursu negatywistycznego. In A. P. Kowalski, Antropologia zamierzchłych znaczeń (= Chronos/Anthropos 2). Toruń: Polskie Towarzystwo Historyczne, 27-41.
Kozłowski J. K. 1971. Uwagi o znaczeniu i metodach badań nad neolitycznymi inwentarzami krzemiennymi. In J. K. Kozłowski (ed.), Z badań nad krzemieniarstwem neolitycznym i eneolitycznym. Referaty i komunikaty przedstawione na sympozjum w Nowej Hucie dn. 10, 11 maja 1971. Kraków: Muzeum Archeologiczne w Krakowie; Polskie Towarzystwo Archeologiczne. Oddział w Nowej Hucie, 139-146.
Lech J. 1981. Górnictwo krzemienia społeczności wczesnorolniczych na Wyżynie Krakowskiej, koniec VI tysiąclecia – 1 połowa IV tysiąclecia p.n.e. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź: Zakład Narodowy im Ossolinìskich
Lech J. 2000. Muzeum Archeologiczne w Krakowie i rozwój badań krzemieniarstwa neolitycznego do 1971 r. In J. Rydzewski (ed.), 150 lat Muzeum Archeologicznego w Krakowie. Kraków: Muzeum Archeologiczne w Krakowie, 173-184.
Mauss M. 1973. Szkic o darze. Forma i podstawa wymiany w społeczeństwach archaicznych, In. M. Mauss, Socjologia i antropologia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 211-415.
Ostasz A. 2011. Sprawozdanie z realizacji badań ratowniczych przeprowadzonych w Bielawkach, stanowisko 6, AZP 21-24/69, gm. Pelplin, woj. pomorskie. In S. Kadrow (ed.), Raport 2005-2006. Warszawa: Narodowy Instytut Dziedzictwa, 45-57.
Małecka-Kukawka J. 2001. Między formą a funkcją. Traseologia neolitycznych zabytków krzemiennych z ziemi chełmińskiej. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Małecka-Kukawka J. 2020. Materiały krzemienne kultury pucharów lejkowatych ze stanowisk zlokalizowanych w rejonie dolnej Wierzycy i Janki na Pojezierzu Starogardzkim. Wyniki analiz morfologicznej, surowcowej i traseologicznej. In O. Felczak (ed.), Wczesny i środkowy neolit na Pojezierzu Starogardzkim w świetle badań nad dolną Wierzycą i Janką (= Fontes Commentationesque ad Res Gestas Gedani et Pomerania 8). Gdańsk: Muzeum Archeologiczne w Gdańsku, 227-268.
Papiernik P. and Wicha J. 2018. Materiały krzemienne. In P. Papiernik and D. K. Płaza, Od epoki kamienia do współczesności. Badania archeologiczne w Redczu Krukowym na Kujawach. From the Stone Age to contemporary Times. Archaeological research at Redecz Krukowy in Kuyavia. Łódź: Wydawnictwo Fundacji Badań Archeologicznych Imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego, 311-397.
Przybył A. 2009. Społeczności późnoneolitycznej kultury pucharów lejkowatych na Kujawach. Problem wpływów z kręgu kultury badeńskiej (= Materiały do Syntezy Pradziejów Kujaw 13). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Wąs M. 2016. Krzemień pomorski w pradziejach Pomorza Gdańskiego. In W. Borkowski, B. Sałacińska and S. Sałaciński (eds), Krzemień narzutowy w pradziejach. Materiały z konferencji w „Mądralinie” w Otwocku 18-20 października 2010 (= Studia nad gospodarką surowcami krzemiennymi w pradziejach 8). Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie, 43-63.