Bezpieczeństwo żywnościowe i oddziaływanie środowiskowe rolnictwa w europejskich krajach transformacji ustrojowej

Poczta, Walenty; Sadowski, Arkadiusz

doi:doi:10.53098/wir022018/07

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Bezpieczeństwo żywnościowe i oddziaływanie środowiskowe rolnictwa w europejskich krajach transformacji ustrojowej Poczta, WalentySadowski, Arkadiusz

Object structure

Bezpieczeństwo żywnościowe i oddziaływanie środowiskowe rolnictwa w europejskich krajach transformacji ustrojowej

Poczta, Walenty ; Sadowski, Arkadiusz

Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk

Warszawa

2018

Czasopismo/Artykuł

europejskie kraje transformacji ustrojowej ; bezpieczeństwo żywnościowe ; zrównoważony rozwój rolnictwa ; WPR

Artykuł jest poświęcony problematyce relacji pomiędzy rolnictwem i środowiskiem, rozpatrywanych w kontekście przemian ustrojowych, jakie nastąpiły w Europie Środkowej i Wschodniej. Na tle ogólnych rozważań na temat znaczenia czynników przyrodniczych i antropogennych (w tym głównie polityki) badaniom zostały poddane europejskie kraje postkomunistyczne, z których część przystąpiła do UE, a część jest poza nią. Tłem badań były państwa UE-15 oraz średnie wartości dla świata. Analizy objęły okres 1993–2013, a więc lata, kiedy nieprzerwanie istniały wszystkie omawiane kraje. Posługując się autorską metodyką, wskazano zmiany w zakresie produktywności rolnictwa (rozumianej jako ilość wytworzonej energii rolniczej w przeliczeniu na 1 ha) oraz jego oddziaływania na środowisko, określonego poprzez wielkość emisji gazów cieplarnianych. W wyniku przeprowadzonych analiz wskazano na zasadniczy wpływ czynnika demograficznego oraz przyrodniczego na intensywność produkcji rolniczej oraz skalę emisji. Możliwość zaspokojenia bezpieczeństwa żywnościowego zależy natomiast od stosowanych technologii, a pośrednio od poziomu ekonomicznego rozwoju kraju. Zwrócono uwagę na odmienne podejście do rozwoju rolnictwa w krajach transformacji ustrojowej będących członkami UE oraz pozostającymi poza nią. W obszarze zrównoważenia środowiskowego zauważono największe postępy dokonane przez kraje, które po zmianie ustroju nie przystąpiły do UE. W tym kontekście podjęto rozważania na temat pozapolitycznych czynników kształtujących relacje pomiędzy rolnictwem i środowiskiem.

Czyżewski A., Czyżewski B. (2016). Research challenges for agricultural economics in the new paradigm. W: B. Czyżewski (red.). Political Rents of European Farms in Sustainable Development Paradigm: International, National and Regional Perspective (s. 18–27). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Dzun W., Tereszczuk M. (2009). Rolnictwo Rosji, Ukrainy i Białorusi w procesie transformacji w latach 1990–2007. Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB.
Halamska M. (1998). Dekolektywizacja rolnictwa w Europie Środkowo-Wschodniej i jej konsekwencje. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
Jankowska A. (2016). Typologia rolnictwa krajów kandydujących do Unii Europejskiej ze względu na wybrane cechy sektora rolnego. Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego, 16 (2), 145–153.
Majerova V., Sálus J., Stieva T., Valcheva E. (2016). Economic and social preconditions of development in the Czech rural areas: Acceleration of global influence and local changes. W: A. Kowalski, M. Wigier, B. Wieliczko (red.). Ekonomia versus środowisko – konkurencyjność czy komplementarność (s. 87–100). Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB.
Poczta W., Baer-Nawrocka A. (2016). The sustainability of agriculture in the European Union against a global backdrop. W: B. Czyżewski (red.). Political Rents of European Farms in Sustainable Development Paradigm: International, National and Regional Perspective (s. 60–68). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Poczta W., Sadowski A., Średzińska J. (2008). Rola gospodarstw wielkotowarowych w rolnictwie Unii Europejskiej. Roczniki Nauk Rolniczych. Seria G – Ekonomika Rolnictwa, 95 (1), 42–56.
Rowiński J. (2011). Wsparcie rolnictwa w wybranych krajach. Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB.
Sadowski A. (2009). Gospodarstwa rolne w koncepcji polityki zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. Journal of Agribussines and Rural Development, 2 (12), 167–173.
Sadowski A. (2012). Zrównoważony rozwój gospodarstw rolnych z uwzględnieniem wpływu Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej. Poznań: Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu.
Sadowski A. (2017). Wyżywieniowe i środowiskowe funkcje światowego rolnictwa: Analiza ostatniego półwiecza. Poznań: Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu.
Sadowski A., Czubak W. (2012). Zakres i instrumenty polityki rolnej stosowane w różnych systemach społeczno-ekonomicznych w Polsce. W: W. Czubak, E. Kiryluk-Dryjska,
W. Poczta, A. Sadowski (red.). Wspólna Polityka Rolna a rozwój rolnictwa w Polsce (s. 41–54). Poznań: Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu.
Sadowski A., Czubak W. (2013). The priorities of rural development in the EU countries in years 2007–2013. Agricultural Economics, 59 (2), 58–73.
Sadowski A., Poczta W., Beba P., Szuba-Barańska E. (2016). Zróżnicowanie produktywności modeli gospodarstw rolnych w UE. Wieś i Rolnictwo, 1 (170), 127–138.
Sadowski A., Poczta W., Szuba-Barańska E., Beba P. (2015). Modele gospodarstw rolnych w państwach Unii Europejskiej. Wieś i Rolnictwo, 3 (168), 43–62.
Szpak J. (2007). Historia gospodarcza powszechna. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Tudor M. (2016). Resilience of Romanian agriculture: An overview. W: A. Kowalski, M. Wigier, B. Wieliczko (red.). Ekonomia versus środowisko – konkurencyjność czy komplementarność (s. 150–159). Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB.