Trwanie i upadek drobnych gospodarstw rolnych – zastosowanie analogii w naukach przyrodniczych i społecznych

Wojewodzic, Tomasz; Musiał, Wiesław

doi:doi:10.53098/wir032018/08

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Trwanie i upadek drobnych gospodarstw rolnych – zastosowanie analogii w naukach przyrodniczych i społecznych Wojewodzic, TomaszMusiał, Wiesław

Object structure

Trwanie i upadek drobnych gospodarstw rolnych – zastosowanie analogii w naukach przyrodniczych i społecznych

Wojewodzic, Tomasz ; Musiał, Wiesław

Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk

Warszawa

2018

Czasopismo/Artykuł

gospodarstwo rolne ; analogia ; ewolucja ; upadek ekonomiczny

Praca stanowi próbę zastosowania metody analogii do opisu zjawisk oraz objaśniania procesów o charakterze ekonomicznym i społeczno-ekonomicznym. Metodę analogii zastosowano do objaśnienia podobieństw w przebiegu wybranych procesów i ich następstw w sferze ekonomii, przyjmując za punkt odniesienia zjawiska obserwowane w przyrodzie. Nauki ekonomiczne, jako relatywnie młoda dziedzina poznania i wiedzy, od ponad stu lat wykorzystują metody analizy stosowane w znacznie starszych i lepiej oprzyrządowanych metodycznie i aparaturowo naukach przyrodniczych, głównie w fizyce i w biologii. Zastosowanie metod nauk przyrodniczych do analizy i opisu procesów gospodarczych nie tylko stanowi oryginalny i twórczy proces myślowy, pozwalający na lepsze zrozumienie procesów ekonomicznych, ale daje również szanse na wypracowanie nowej wiedzy i rozwiązań stymulujących pożądane procesy gospodarcze. Przedmiotem rozważań w prezentowanym opracowaniu są głównie drobne gospodarstwa rolne, których przyszłość jako grupy wydaje się mocno niepewna. Przeprowadzone badania wykorzystujące metodę analogii wskazują, że szansą na ich przetrwanie może być strategia bazująca na zachowaniach wszystkożernego ślimaka (dywersyfikacja dochodów), stopniowo i powoli realizującego swój cel, chowającego się w sytuacjach zagrożenia; jak również sposób zachowania gołębia, tj. podmiotu ustępującego, wycofującego się z rynków opanowanych przez producentów masowych (jastrzębie), niepodejmującego walki z silniejszymi, ale poszukującego bezpiecznych miejsc (nisz rynkowych) niestanowiących pola zainteresowania wzajemnie wyniszczających się drapieżników. Taka filozofia działania dobrze wpisuje się w koncepcje rolnictwa wielofunkcyjnego, dywersyfikację działalności gospodarstw rolnych oraz wzrost zaangażowania drobnych gospodarstw rolnych w realizację funkcji środowiskowych i rozwijanie produkcji wysokiej jakości żywności.

Dobija M., Kurek B. (2009). Istota pracy w fizyce i rachunkowości. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 796, 33–45.
Hardt Ł. (2015). O granicach ekonomii. W: Ł. Hardt, D. Milczarek-Andrzejewska (red.). Ekonomia jest piękna? Księga dedykowana Profesorowi Jerzemu Wilkinowi (s. 45–57). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Heryng Z. (1896). Logika ekonomii. Zasadnicze pojęcia ekonomiczne ze stanowiska nauki o energii. Warszawa: Wydawnictwo „Głosu”.
Krzanowska H., Łomnicki A., Rafiński J., Szarski H., Szymura J.M. (1997). Zarys mechanizmów ewolucji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kwaśnicki W. (2001). Zygmunta Herynga logika ekonomii. Gospodarka Narodowa, 10, http://kwasnicki.prawo.uni.wroc.pl/todownload/Logika_ekonomii.pdf [dostęp: 15.01.2014].
Kwaśnicki W. (2009). Ekonomia ewolucyjna: Alternatywne spojrzenie na proces rozwoju gospodarczego. http://kwasnicki.prawo.uni.wroc.pl/todownload/ekonomia%20ewolucyjna.pdf [dostęp: 15.01.2014].
Manteuffel R. (1987). Filozofia rolnictwa. Warszawa: PWN.
Milczarek-Andrzejewska D. (2014). Zagadnienie sił w ekonomii: Na przykładzie sektora rolno-spożywczego. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
Musiał K., Musiał W. (2011). Ekstrapolacja hipotezy czerwonej królowej z nauk przyrodniczych do ekonomicznych w aspekcie konkurencyjności i postępu. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 13 (8), 159–164.
Musiał K., Musiał W. (2016). Konkurencja w naturze a natura konkurencyjności w gospodarce. Wybrane przykłady analogii w świecie zwierząt i ekonomii. Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa I Rozwoju Obszarów Wiejskich, 103 (3), 22–31.
Nowak S. (2008). Metodologia badań społecznych. Warszawa: PWN.
Sedlacek T. (2012). Ekonomia dobra i zła (tłum. D. Bakalarz). Warszawa: Wydawnictwo Studia Emka.
Spencer H. (1892). Essays scientific, political and speculative. New York: Appleton.
Stachak S. (2013). Podstawy metodologii nauk ekonomicznych. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
Sułek A. (1979). Eksperyment w badaniach społecznych. Warszawa: PWN.
Sztompka P. (2010). Socjologia. Analiza społeczna. Kraków: Znak.
Tomczak F. (2006). Gospodarka rodzinna w rolnictwie. Uwarunkowania i mechanizmy rozwoju. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
Wilkin J. (2014). Czy ekonomistom potrzebna jest filozofia? Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, maszynopis.
Wilson E.O. (2000). Socjobiologia (tłum. M. Siemiński). Poznań: Wydawnictwo Zysk i Spółka.
Wohlleben P. (2016). Sekretne życie drzew (tłum. E. Kochanowska). Kraków: Wydawnictwo Otwarte.
Wojewodzic T. (2012). Divestments in the process of developing off-farm economic activity by farmers. Acta Scientiarum Polonorum. Oeconomia, 3, 77–85.
Wojewodzic T. (2017). Procesy dywestycji i dezagraryzacji na obszarach o rozdrobnionej strukturze agrarnej. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rolniczego im. H. Kołłątaja w Krakowie, 535, seria rozprawy, 412.
Wojewodzic T., Musiał W. (2014). Wykorzystanie dywestycji w procesie likwidacji gospodarstwa rolniczego. W: P. Dec (red.). Niepewność funkcjonowania przedsiębiorstw: Bankructwa, restrukturyzacja, likwidacja (s. 215–226). Warszawa: Szkoła Główna Handlowa.