Inny tytuł:

Przegląd Geograficzny T. 97 z. 2 (2025)

Wydawca:

IGiPZ PAN

Miejsce wydania:

Warszawa

Opis:

24 cm

Abstrakt:

Małe miasta są miejscem różnorodnych zjawisk i procesów, które stanowią wyzwania dla ich współczesnego i przyszłego rozwoju. Są to m.in. zwiększające się wydatki na pomoc społeczną, problemy na rynku pracy, wzrost popytu na energię i odchodzenie od konwencjonalnych źródeł energii, niedobory wody pitnej czy też ekstremalne zjawiska pogodowe. Autorzy opracowania podjęli się rozpoznania opinii i oczekiwań władz małych miast na temat wyżej wymienionych zagadnień. Podstawowym narzędziem badawczym była ankieta, którą skierowano do przedstawicieli kierownictwa urzędów małych miast. Uzyskano odpowiedź z 231 ośrodków (32% wszystkich małych miast w roku bazowym). Miasta następnie podzielono na kategorie według trzech kryteriów uwzgledniających strukturę ekonomiczną, lokalizację i hierarchię administracyjną. Taki zabieg pozwolił rozpoznać różnice w opiniach przedstawicieli władz miejskich wynikające z cech reprezentowanych przez nich ośrodków oraz wskazać trendy stanowiące najważniejsze wyzwania rozwojowe w poszczególnych kategoriach jednostek w perspektywie 2040 r. Trendy podzielono na trzy zasadnicze grupy: społeczne, gospodarcze i środowiskowe. W zbiorze zaproponowanych 26 trendów można wyodrębnić takie, które uzyskały podobne opinie wśród zdecydowanej większości badanych osób. Zaobserwowano też, pomiędzy którymi kategoriami miast występowały największe różnice w opiniach ich przedstawicieli.

Bibliografia:

Adamczyk, M.D. (2017). Starzenie się społeczeństwa polskiego wyzwaniem dla zrównoważonego rozwoju. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria: Organizacja i Zarządzanie, 106. Gliwice: Politechnika Śląska.
Al-Yasiri, A.J. (2021). Global Energy Demand For Different Energy Sources: Current Status and Future Prospects. Akkad Journal of Contemporary Economic Studies, 1(4), 186-196.
Atkinson, R. (2019). The Small Towns conundrum: What do we do about them? Regional Statistics, 9 (2), 3-19.
Audretsch, D.B., Belitski, M., & Desai, S. (2015). Entrepreneurship and economic development in cities. The Annals of Regional Science, 55(1), 33-60.
Bański, J. (2021). The functions and local linkages of small towns – a review of selected classifications and approaches to research. W: J. Bański (red.), The Routledge Handbook of Small Towns (s. 7-19). New York, London: Routledge
Bański, J. (2022). Rozważania na temat klasyfikacji małych miast – przegląd podejść badawczych i próba klasyfikacji wielokryterialnej. Przegląd Geograficzny, 94(2), 199-218.
Bański, J. (red.). (2023). Atlas małych miast. Warszawa: IGiPZ PAN.
Bański, J., Mazur, M., & Mazurek, D. (2024). Klasyfikacje małych miast w Polsce – ujęcia metodologiczne i ich rezultaty. Przegląd Geograficzny, 96(1), 51-73.
Bartosiewicz, B., Kwiatek-Sołtys, A., & Kurek, S. (2019). Does the process of shrinking concern also small towns? Lessons from Poland. Quaestiones Geographicae, 38(4), 91-105.
BDL. (2024). Bank Danych Lokalnych. Główny Urząd Statystyczny. Pobrane z: bdl.stat.gov.pl (27.09.2024).
Courtney, P., Mayfield, L., Tranter, R., Jones, P., & Errington, A. (2007). Small towns as “sub-poles” in English rural development: Investigating rural-urban linkages using sub-regional social accounting matrices. Geoforum, 38(6), 1219-1232.
Czapiewski, K., Bański, J., & Górczyńska, M. (2016). The impact of location on the role of small towns in regional development: Mazovia, Poland. European Countryside, 8(4), 413-426.
Czarnecki, A. (2012). Znaczenie małych miast w strukturze powiązań ekonomicznych wiejskich przedsiębiorstw regionu Zielonych Płuc Polski. W: K. Heffner, A. Halama (red.), Ewolucja funkcji małych miast (s. 63-82). Studia Ekonomiczne. Katowice: Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach.
Dax, T., & Copus, A. (2022). European rural demographic strategies: foreshadowing post-Lisbon rural development policy? World, 2022(3), 938-956.
Drobniak, A. (2013). Urban resilience – nowa perspektywa badawcza rozwoju miast. Studia Regionalne i Lokalne, 53(2), 204-221
Działek, J. (2011). Kapitał społeczny - ujęcia teoretyczne i praktyka badawcza. Studia Regionalne i Lokalne, 45(3), 101-112.
Edwards, B., Goodwin, M., & Woods, M. (2003). Citizenship, community and participation in small towns: a case study of regeneration partnerships. W: R. Imrie, M. Raco, (red.), Urban renaissance? New labour, community, and urban policy (s. 181-204), Bristol: Policy Press.
ESPON. (2006). The Role of Small and Medium-Sized Towns (SMESTO). Final Report, ESPON 1.4.1, OIR, Vienna.
Fihel, A. (2006). Przestrzenny wzorzec osiedlania się cudzoziemców w Polsce. Studia Demograficzne, 149(1), 49-66.
Heffner, K., & Solga, B. (2006). Small towns as local economic centres in rural areas. Bulletin of Geography Socio-Economic Series, 6, 77-87.
Hinderink, J., & Titus, M. (2002). Small Towns and Regional Development: Major Findings and Policy Implications from Comparative Research. Urban Studies, 39(3), 379-391.
Hopkins, J., & Copus, A. (2018). Definitions, measurement approaches and typologies of rural areas and small towns: a review. Aberdeen: The James Hutton Institute.
Johnes, G., & Johnes, J. (red.). (2004). International handbook on the economics of education. Edward Elgar Publishing.
Kantor-Pietraga, I. (2014). Systematyka procesu depopulacji miast na obszarze Polski od XIX do XXI wieku. Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach.
Kata, R., Czudec, A., Zając, D., & Zawora, J. (2022). Gospodarka finansowa jednostek samorządu terytorialnego – wybrane zagadnienia. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Koop, S.H.A., & van Leeuwen, C.J. (2016). The challenges of water, waste and climate change in cities. Environment, Development and Sustainability, 19(2), 385-418.
Kurek, S. (2007). Typologia procesu starzenia się ludności miast i gmin Polski na tle jego demograficznych uwarunkowań. Przegląd Geograficzny, 79(1), 133-156.
Kurek, S. (2014). Przestrzenne zróżnicowanie przemian demograficznych w Polsce w latach2002-2011. W: Ludność, mieszkalnictwo, usługi. Space – Society – Economy, 13, 43-73.
Kwiatek-Sołtys, A., & Mainet, H. (2014). Quality of Life and Attractiveness of Small Towns: A Comparison of France and Poland. Quaestiones Geographicae, 33(2), 103-113.
Legutko-Kobus, P. (2017). Adaptacja do zmian klimatu jako wyzwanie polityki rozwoju miast w kontekście krajowym i europejskim. Biuletyn Polska Akademia Nauk. Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, 268, 83-97.
Van Leeuwen, E. (2010). Urban-rural interactions: towns and focus points in rural development. Berlin: Springer Science and Business Media.
Lesthaeghe, R. (2010). The Unfolding Story of the Second Demographic Transition. Population and Development Review, 36(2), 211-251.
Lewandowska-Gwarda, K., & Antczak, E. (2020). Urban Ageing in Europe - Spatiotemporal Analysis of Determinants. ISPRS International Journal of Geo-Information, 9(7), 413.
Lipczyńska, A. (2015). Starzenie się społeczeństwa - przyczyny i skutki. Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne, 17(2), 277-283.
Lorenti, A. (2015). Investing on Ageing. Extending Working Lives Across Europe. Pobrane z: http://padis.uniroma1.it/bitstream/10805/2719/1/thesis.alorenti.pdf (03.07.2019).
Measham, T.G., Preston, B.L., Smith, T.F., Brooke, C., Gorddard, R., Withycombe, G., & Morrison, C. (2011). Adapting to climate change through local municipal planning: barriers and challenges.
Meili, R., & Shearmur, R. (2019). Diverse diversities – Open innovation in small towns and rural areas. Growth and Change, 50, 492-514.
Nowotnik, D. (2013). Imigracje zagraniczne na stałe do Polski. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 22, 161-181.
Ozturk, I. (2001). The role of education in economic development: A theoretical perspective. Journal of Rural Development and Administration, 33(1), 39-47.
Powe, N.A. (2013). Market Towns: Roles, Challenges and Prospects. Abingdon: Routledge.
Sałański, T. (2009). Poziom wykształcenia ludności jako czynnik rozwoju regionalnego na przykładzie województwa mazowieckiego. Mazowsze. Studia Regionalne, 2, 161-184.
Satterthwaite, D., & Tacoli, C. (2003). The urban part of rural development: the role of small and intermediate urban centres in rural and regional development and poverty reduction. Londyn: IIED.
Servillo, L., Atkinson, R., & Hamdouch, A. (2017). Small and Medium-Sized Towns in Europe: Conceptual, Methodological and Policy Issues. Tijdschrift Voor Economische En Sociale Geografie, 108(4), 365-379.
Slack, T., & Jensen, L. (2020). The Changing Demography of Rural and Small-Town America. Population Research and Policy Review, 39(5), 775-783.
Shucksmith, M., Thompson, K.J., & Roberts, D. (2005). The CAP and the Regions. In The Territorial Impact of the Common Agricultural Policy, Wallingford: CABI Publishing.
Strzelecka, E. (2017). Małe miasta a nowoczesne modele rozwoju miast. W: Alternatywne modele rozwoju miast. Sieć miast Cittaslow (s. 13-40). Łódź: Politechnika Łódzka.
Szopa, B. (2016). Konsekwencje procesu starzenia się społeczeństwa. Wybrane problemy. Problemy Zarządzania, 14(2), 23-40.
Szulecki, K., & Szwed, D. (2013). Społeczne aspekty OZE: którędy do energetycznej demokracji? W: K. Księżopolski, K. Pronińska, A. Sulowska (red.), Odnawialne źródła energii w Polsce. Wybrane problemy bezpieczeństwa, polityki i administracji (s. 184-211), Warszawa: Elipsa.
TERYT. (2024). Rejestr TERYT. Główny Urząd Statystyczny. Pobrane z: www.eteryt.stat.gov.pl (27.09.2024).
Ustawa. (2023). Ustawa z dnia 7 lipca 2023 roku o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw. Dz.U. 2023 poz. 1688.
Vaishar, A., & Zapletalová, A. (2009). Small towns as centers of rural micro-regions. European Countryside, 2, 70-81.
Wirth, P., Elis, V., Müller, B., & Yamamoto, K. (2016). Peripheralisation of small towns in Germany and Japan - Dealing with economic decline and population loss. Journal of Rural Studies, 47, 62-75.
World Energy. (2023). World Energy Outlook 2023. Pobrane z: https://iea.blob.core.windows.net/assets/86ede39e-4436-42d7-ba2a-edf61467e070/WorldEnergyOutlook2023.pdf (02.08.2024).
Wyszomierski, R. (2018). Teoretyczne czynniki wpływające na wybór miejsca lokalizacji działalności. Problems of Economics and Law, 1, 76-88.

Czasopismo/Seria/cykl:

Przegląd Geograficzny

Tom:

97

Zeszyt:

2

Strona pocz.:

165

Strona końc.:

186

Szczegółowy typ zasobu:

Artykuł

Format:

application/octet-stream

Identyfikator zasobu:

oai:rcin.org.pl:245325 ; 0033-2143 (print) ; 2300-8466 (on-line) ; 10.7163/PrzG.2025.2.3

Źródło:

CBGiOŚ. IGiPZ PAN, sygn.: Cz.181, Cz.3136, Cz.4187 ; kliknij tutaj, żeby przejść

Język:

pol

Język streszczenia:

eng

Prawa:

Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0

Zasady wykorzystania:

Zasób chroniony prawem autorskim. [CC BY 4.0 Międzynarodowe] Korzystanie dozwolone zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0, której pełne postanowienia dostępne są pod adresem: ; -

Digitalizacja:

Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk

Lokalizacja oryginału:

Centralna Biblioteka Geografii i Ochrony Środowiska Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN

Dofinansowane ze środków:

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, lata 2010-2014, Priorytet 2. Infrastruktura strefy B + R ; Unia Europejska. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

Dostęp:

Otwarty