Subtitle:

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej T. 60 z. 1 (2025) ; Artykuły naukowe i opracowania

Institutional creator:

Polska Akademia Nauk, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla

Contributor:

Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk

Publisher:

Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk

Place of publishing:

Warszawa

Description:

s.119-154 ; Streszczenie w języku angielskim i rosyjskim.

Abstract:

Organizacja szkolnictwa dla polskich dzieci w ZSRR po 1943 r. wiązała się z wprowadzeniem do programów nauczania i wychowania elementów ideologii komunistycznej i propagandy stalinowskiej. Za odtwarzanie i rozbudowywanie sieci placówek oświatowych odpowiadał Związek Patriotów Polskich w ZSRR – organizacja propagująca hasła o „przyjaźni polsko-radzieckiej” i sojuszu powojennej Polski ze wschodnim sąsiadem. Praktyka funkcjonowania pod szyldem ZPP szkół, przedszkoli, sierocińców i internatów pokazywała zróżnicowane natężenie występowania obowiązkowej propagandy. Przyglądając się temu zagadnieniu na przykładzie Południowego Kazachstanu (czyli obwodu południowokazachstańskiego), można dostrzec skalę zjawiska indoktrynacji i podjąć próbę oceny, czy w praktyce bardziej starano się tam przekazywać wiedzę, czy też edukacja była jedynie pretekstem do pracy polityczno-wychowawczej.

References:

Boćkowski D., Czas nadziei. Obywatele Rzeczypospolitej Polskiej w ZSRR i opieka nad nimi placówek polskich w latach 1940–1943, Warszawa 1999.
Boćkowski D., Jak pisklęta z gniazd. Dzieci polskie w ZSRR w okresie II wojny światowej, Wrocław 1995.
Bugaj T., Dzieci polskie w ZSRR i ich repatriacja 1939–1952, Jelenia Góra 1986.
Głowacki A., Deportacje dzieci i młodzieży w głąb Związku Sowieckiego w latach 1940–1941, w: Polskie dzieci na tułaczych szlakach 1939–1950, red. J. Wróbel, J. Żelazko, Warszawa 2008, s. 25–41.
Głowacki A., Na pomoc zesłańczej edukacji. Działalność wydawnicza Komitetu do spraw Dzieci Polskich w ZSRR (1943–1946), Łódź 2017.
Głowacki A., Ocalić i repatriować. Opieka nad ludnością polską w głębi terytorium ZSRR (1943– 1946), Łódź 1994.
Głowacki A., Problemy edukacji dzieci polskich zesłańców (1941–1946), „Przegląd Historyczno-Oświatowy” (2016), nr 1–2, s. 173–193.
Marciniak W., „Na gościnnej ziemi radzieckiej”. Obraz zsyłki ludności polskiej w ZSRR w dokumentach Związku Patriotów Polskich, „Wrocławskie Studia Wschodnie” 17 (2013), s. 125–145.
Marciniak W., Odzyskać nadzieję, wrócić do Ojczyzny. Związek Patriotów Polskich w Południowym Kazachstanie 1944–1946, Łódź 2021.
Marciniak W., Związek Patriotów Polskich jako organizator repatriacji obywateli polskich z ZSRR w latach 1945–1946, „Pamięć i Sprawiedliwość” (2014), nr 1 (23), s. 339–367.
Trela E., Edukacja dzieci polskich w Związku Radzieckim w latach 1941–1946, Warszawa 1983.
Trela E., Polskie placówki oświatowe i wychowawcze w Związku Radzieckim w latach 1943–1946. Liczebność i rozmieszczenie, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1981.

Relation:

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

Volume:

60

Issue:

1

Start page:

119

End page:

154

Detailed Resource Type:

Artykuł naukowy oryginalny

Format:

application/octet-stream

Resource Identifier:

oai:rcin.org.pl:246079 ; 1230-5057 ; 2353-6403 ; 10.12775/SDR.2025.1.05

Source:

IH PAN, sygn. A.453/60/1 Podr. ; click here to follow the link

Language:

pol

Language of abstract:

eng ; rus

Rights:

Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0

Terms of use:

Zasób chroniony prawem autorskim. [CC BY 4.0 Międzynarodowe] Korzystanie dozwolone zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0, której pełne postanowienia dostępne są pod adresem: ; -

Digitizing institution:

Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk

Original in:

Biblioteka Instytutu Historii PAN

Projects co-financed by:

Ministerstwo Edukacji i Nauki

Access:

Otwarty