- About project
- Collections
- Indexes
- Recently viewed
-
RCIN Repositories
-
INSTYTUT ARCHEOLOGII I ETNOLOGII POLSKIEJ AKADEMII NAUK
-
INSTYTUT BADAŃ LITERACKICH POLSKIEJ AKADEMII NAUK
-
INSTYTUT BADAWCZY LEŚNICTWA
-
INSTYTUT BIOLOGII DOŚWIADCZALNEJ IM. MARCELEGO NENCKIEGO POLSKIEJ AKADEMII NAUK
-
INSTYTUT BIOLOGII SSAKÓW POLSKIEJ AKADEMII NAUK
-
INSTYTUT CHEMII FIZYCZNEJ PAN
-
INSTYTUT CHEMII ORGANICZNEJ PAN
-
INSTYTUT FILOZOFII I SOCJOLOGII PAN
-
INSTYTUT GEOGRAFII I PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA PAN
-
INSTYTUT HISTORII im. TADEUSZA MANTEUFFLA POLSKIEJ AKADEMII NAUK
-
INSTYTUT JĘZYKA POLSKIEGO POLSKIEJ AKADEMII NAUK
-
INSTYTUT MATEMATYCZNY PAN
-
INSTYTUT MEDYCYNY DOŚWIADCZALNEJ I KLINICZNEJ IM.MIROSŁAWA MOSSAKOWSKIEGO POLSKIEJ AKADEMII NAUK
-
INSTYTUT PODSTAWOWYCH PROBLEMÓW TECHNIKI PAN
-
INSTYTUT SLAWISTYKI PAN
-
SIEĆ BADAWCZA ŁUKASIEWICZ - INSTYTUT TECHNOLOGII MATERIAŁÓW ELEKTRONICZNYCH
-
MUZEUM I INSTYTUT ZOOLOGII POLSKIEJ AKADEMII NAUK
-
INSTYTUT BADAŃ SYSTEMOWYCH PAN
-
INSTYTUT BOTANIKI IM. WŁADYSŁAWA SZAFERA POLSKIEJ AKADEMII NAUK
-
Object
![[Złote Gody] [Dokument ikonograficzny]](https://rcin.org.pl/image/edition/thumbnail:docmetadata/53142)
Title: [Złote Gody] [Dokument ikonograficzny]
Description:
Fotografia przedstawia kilkanaście osób w odświętnej odzieży, pozujących do zdjęcia na podwórku dużego murowanego budynku. Wśród zebranych jest dziewięcioro dzieci a także trzej księża. Jubilaci siedzą pośrodku drugiego rzędu. Tylko starsi wśród zgromadzonych ubrani są w tradycyjne ubiory zamożnych chłopów wielkopolskich: panowie w czarnych surdutach i białych koszulach z wysokim kołnierzykiem i krawaty a panie w czarne bluzki zwane kabatem, naszywane dżetami i koralikami. Pozostali ubrani są w stroje, które właścicielka zdjęcia określa „miejskimi”. Jubilatka nosi wianek z pozłacanych gałązek mirtu a jubilat laskę z pozłacaną g ; Według relacji właścicielki zdjęcia zostało ono wykonane przez przejezdnego fotografa z okazji Złotych Godów jej dziadków Michaliny z (...) (.-1932) i Jana (. – 1923) (...), rolników ze wsi Połajewo, pow. Czarnków, woj. poznańskie. Zdjęcie pokazuje ich w otoczeniu rodziny: ich ośmioro dzieci z małżonkami, wnuków i najbliższych znajomych. Są tutaj córki: najstarsza Agnieszka, która wyszła za rolnika, pozostawiła córkę, obecnie (1983) nieżyjącą i najmłodsza Pelagia, która wyszła za mąż za nauczyciela a ich córka wówczas 5-letnia Gizela też jest obecna. Synowie prócz dwóch, których ojciec przyuczał do prowadzenia gospodarstwa zostali przez niego wykształceni w innych zawodach: Jakub został kupcem (jego trzej synowie zginęli w czasie II wojny światowej), Leon – nauczycielem, po ukończeniu studiów pedagogicznych, Kornel – nauczycielem (miał czworo dzieci do dziś [1983] żyje jeden syn), Walenty (siedzi obok ojca) – księdzem, biskupem pomocniczym poznańskmi w latach 1929–1946, arcybiskupem metropolitą poznańskim w latach 1946–1956, arcybiskupem metropolitą poznańskim 1946-1956 (patrz: Wikipedia.) Rolnikami zostali Antoni i Franciszek. Obecny na zdjęciu młody ksiądz Józef Szule (drugi od lewej) późniejszy kanonik, został zamordowany w Bydgoszczy w 1939 w czasie tzw. Krwawej Niedzieli (3-4 września) przez Niemców ; Zdjęcie wykonano przed domem mieszkalnym Franciszka, gdzie jego rodzice mieszkali na tzw. wymiarze [dożywociu]. Dom ten, w znacznym stopniu zachowany w takiej formie jak to widzimy na zdjęciu, jest obecnie w posiadaniu jak i całe gospodarstwo prawnuka Jana – Tomasza ; Niezwykła jest historia Jana (...), rolnika bardzo pracowitego i postępowego, działacza polskiego Koła Rolniczego w Połajewie. Od 1865 gospodarzył z żoną początkowo na 38 ha a przez dokupywanie ziemi na 58,7 ha w 1901 r. – wyczyn nie lada w czasach gdy w Wielkopolsce działała Pruska Komisja Kolonizacyjna, wykupująca ziemię z rąk polskich chłopów ; Jan meliorował grunty, dokupywał maszyny, np. młockarnię poruszaną kieratem konnym, „centryfugę” tj. wirówkę do mleka ale większość prac (oranie, sianie, zbieranie zbóż, młócka) wykonywał sam z pomocą dwóch pachołków - młodych chłopaków zwykle z zaprzyjaźnionych rodzin i dzieci. Żona zajmowała się z pomocą zatrudnionej dziewczyny gospodarstwem domowym, ogrodem, drobiem, wyrabiała masło, sery i tkała. Najmłodsza córka, Pelagia obszywała braci i robiła dla nich na drutach niezliczone ilości skarpet. Dla niej Jan kupił maszynę do szycia (jedną z pierwszych!). Do komunikacji służyły własne nogi a w dni świąteczne bryczka ; W 1901 roku Jan podzielił swoje gospodarstwo na dwa mierzące każde ok. 30 ha. Antoni został na starym obejściu – w domu który jak i zabudowania gospodarcze był z muru glinianego, ściany miał pobielane, kryte słomą i dwie drewniane stodoły. Dom mieszkalny był parterowy: miał 3 izby z podłogą drewnianą, sień i kuchnię z podłogą ceglaną. W kuchni stała zawsze stągiew drewniana ze świeżą wodą oraz kierzynka [maselnica – dla p. Artura butter churn]do wyrobu masła. Piec kuchenny był gliniany z okapem. Wodę czerpano ze studni ręcznie. Na drugim osadził Franciszka u którego obaj z żoną zamieszkali w nowo pobudowanym, murowanym (z cegieł wytwarzanych z gliny z własnej łąki tzw. polówki (a field brick), krytym dachówką domu. Dom miał trzy duże pokoje z drewnianymi podłogami i kuchnię z podłogą wylaną cementem. Piec kuchenny był kaflowy – zwano takie angielkami. Znajdowała się tam stągiew z wodą (już czerpaną pompą) oraz wirówka [centrifuge] do mlek ; Antoni i Franciszek prowadzili swoje gospodarstwa rolne i zgodnie alimentowali rodziców. W czasie kryzysu (lata trzydzieste XX wieku) Antoni zadłużył się i zmuszony był sprzedać gospodarstwo ale pozostał na nim jako dzierżawca. Został zamordowany w 1945 roku przez uchodzących Niemców i gospodarstwo przeszło w ręce rodziny jego żony. Franciszek nie tylko utrzymał swoje gospodarstwo ale też je rozwijał. W r. 1940 wysiedlony został z rodziną do Niemiec, gdzie pracowali na roli jako robotnicy przymusowi. Powrócili na swoją ziemię w początkach 1945 ale wkrótce (w sierpniu) Franciszek zmarł. Gospodarstwo prowadziła początkowo jego żona, Maria z pomocą syna i niezamężnej córki. Od 1954 r. syn Mieczysław gospodarował samodzielnie. Po nim po ukończeniu Akademii Rolniczej objął je syn Mieczysława – Tomasz. Gospodarstwo jest zelektryfikowane, dom mieszkalny powiększony o dwie izby, wewnątrz urządzony z wygodami ale gospodarz narzeka na brak siły roboczej, bardzo na wsi odczuwalny.Dzieci i wnuki małżonków Michaliny i Jana (...) wysiedlone do Generalnego Gubernatorstwa i do Niemiec powróciły przeważnie do Wielkopolski. Niektórzy z nich zdobyły wyższe wykształcenie i pracują w miastach. Prawnuk Jana – Tomasz trwa nadal na roli we wsi Połajewo ; Właścicielka zdjęcia spędziła dzieciństwo i młodość w Poznaniu, dojeżdżając do Połajewa do dziadków a potem do wujostwa. Obecnie mieszka z we Wrocławiu a pamięć tamtych dni przekazała jej matka a także Maria (...), żona Franciszka (mająca w 1983 r. 92 lata). Tak obszerny opis historii swojej rodziny uważała za konieczny, bowiem pokazuje on ciągłość trwania na roli rodziny (...) ; wrzesień 1917 rok, Połajewo ; Zdjęcie przesłane na konkurs "Fotografia polskiej wsi" do 1948 roku, organizowany w 1983 r. przez kwartalnik "Fotografia" i tygodnik "Nowa Wieś". Odbitka zdjęcia przechowywana w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN (dawniej Instytut Historii Kultury Materialnej)
Type of object:
Detailed Resource Type:
Format:
Resource Identifier:
Source:
Rights:
Prawa zastrzeżone - dostęp ograniczony
Terms of use:
Digitizing institution:
Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk
Original in:
Instytut Archeologii i Etnologii PAN
Projects co-financed by:
Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, lata 2010-2014, Priorytet 2. Infrastruktura strefy B + R ; Unia Europejska. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
Access:
Object collections:
- Digital Repository of Scientific Institutes > Partners' collections > Institute of Archeology and Ethnology PAS > Ethnographical Archive
- Digital Repository of Scientific Institutes > Partners' collections > Institute of Archeology and Ethnology PAS > Ethnographical Archive > Photographs of the Polish countryside
- Digital Repository of Scientific Institutes > Scientific data and objects > Humanities and Social Sciences > Collections in the field of cultural anthropology
Last modified:
Jan 13, 2023
In our library since:
Mar 24, 2015
Number of object content downloads / hits:
57
All available object's versions:
https://rcin.org.pl/publication/70772
Show description in RDF format:
Show description in RDFa format:
Show description in OAI-PMH format:
| Edition name | Date |
|---|---|
| [1917], [Złote Gody] [Dokument ikonograficzny] | Jan 13, 2023 |
