RCIN and OZwRCIN projects

Object

Title: Spatial exclusion in Lithuania: peripheries as “losers”, metropolitan areas as “winners”

Subtitle:

Przegląd Geograficzny T. 91 z. 2 (2019)

Publisher:

IGiPZ PAN

Place of publishing:

Warszawa

Description:

24 cm

Type of object:

Czasopismo/Artykuł

Abstract:

This paper reports on a comprehensive evaluation of socio-spatial inequalities as a means of analysing spatial exclusion in line with demographic, social and economic components expressed using 20 key indicators. The utilised method of grouping into quartiles was able to demonstrate increasingly pronounced polarisation trends in Lithuania, with widening disparities to be noted, both between the major cities of Vilnius, Kaunas and Klaipėda and their regions, and between peripheral areas of the country. The level of spatial exclusion is seen to be highest in Lithuania’s north-eastern and southern regions, which have been identified as problematic. It is to these regions that a majority of the attention in this work has been paid.

References:

1. Ališauskienė M., Baltrušaitytė G., Bučaitė-Vilkė J., Indriliūnaitė R., Leonavičius V., Maslauskaitė A., Petkevičiūtė R., Schröderis I.W., Tamutienė I., Tereškinas A., Žilys A., 2015, Socialinė atskirtis ir geras gyvenimas Lietuvoje [Social Exclusion and Good Life in Lithuania], VDU, Kaunas.
2. Baranauskienė V., Daugirdas V., 2017, Lietuvos probleminių regionų bendrojo ugdymo mokyklų tinklo kaita 2001-2016 m. - didėjančios teritorinės atskirties atspindys [Changes in the network of general education schools in problematic regions of Lithuania in 2001-2016 - increasing reflection of spatial exclusion], Geografijos metraštis, 50, pp. 57-74.
3. Baranauskienė V., Daugirdas V., 2018, Depopuliacijos įtaka bendrojo ugdymo mokyklų tinklo kaitai Lietuvos probleminiuose regionuose 2001-2016 m. [The impact of depopulation for changes in the network of general education schools in the problem regions in Lithuania 2001-2016], Geografija ir edukacija: mokslo almanachas, 6, pp. 7-17, http://dx.doi.org/10.15823/ge.2018.1
4. Blackorby Ch., Bossert W., Donaldson D., 2005, Population Issues in Social Choice Theory, Welfare Economics, and Ethics, Cambridge University Press, New York. https://doi.org/10.1017/CCOL0521825512
5. Burbulytė-Tsiskarishvili G., 2012, Measuring Peripherality and Accessibility for Lithuanian Regional Policy, Regional formation and development studies, 3, 8, pp. 25-35.
6. Burchard Т., Le Grand J., Piachaud D., 1999, Social Exclusion in Britain 1991-1995, Social Policy & Administration, 33, 3, pp. 227-244, https://doi.org/10.1111/1467-9515.00148
7. Burneika D., 2006, Peculiarities of economic relations between former soviet countries - influence of different heritage, Geopolitical studies, 14, pp. 409-420.
8. Burneika D., 2012, Transformations in Lithuania - factors of change and regional patterns, [in:] G. Gorzelak, C.C. Goh, K. Fazekas (eds), Adaptability and Change: The Regional Dimensions in Central and Eastern Europe, Poligraf, Drelow, pp. 267-283.
9. Burneika D., Ubarevičienė R., Valatka V., Baranauskaitė A., Pociūtė-Sereikienė G., Daugirdas V., Krupickaitė D., 2017, Lietuvos metropoliniai regionai. Gyventojų erdvinė diferenciacija XXI a. pradžioje [The metropolitan regions of Lithuania. Residential differentiation in the 21st century], Lietuvos socialinių tyrimų centras, Vilnius.
10. Copus A. K., 1999, Peripherality and peripherality indicators, North. The Journal of Nord-regio, 10, 1, pp. 11-15.
11. Copus A.K., 2001, From core-periphery to polycentric development: Concepts of spatial and aspatial peripherality. European Planning Studies, 9, 539-552. https://doi.org/10.1080/713666491
12. Daugirdas V., Burneika D., Kriaučiūnas E., Ribokas G., Stanaitis S., Ubarevičienė R., 2013, Lietuvos retai apgyventos teritorijos [Sparsely populated areas in Lithuania], Lietuvos socialinių tyrimų centras, Vilnius.
13. Dax T., Fischer M., 2018, An alternative policy approach to rural development in regions facing population decline, European Planning Studies, 26, 2, pp. 297-315. https://doi.org/10.1080/09654313.2017.1361596
14. European Commission, 2017, Commission Staff Working Document. Country Report Lithuania 2017. SWD (2017) 80 final, https://ec.europa.eu/info/publications/2017-european-semester-country-reports_en (accessed 22 February 2018).
15. Gonzalez A., Daly G., Pinch P., Adams N., Valtenbergs V., Burns M.C., Johannesson H., 2015, Indicators for Spatial Planning and Territoral Cohesion: Stakeholder-Driven Selection Approah for Improving Usability at Regional and Local Levels, Regional Studies, 49, 9, pp. 1588-1602. https://doi.org/10.1080/00343404.2015.1018883
16. Haase A., Bernt M., Grossmann K., Mykhnenko V., Rink D., 2013, Varieties of shrinkage in European cities, European Urban and Regional Studies,23, 1, pp. 86-102. https://doi.org/10.1177/0969776413481985
17. Janc K., 2006, Human and social capital in Poland - spatial diversity and relations, Europa XXI, 14, pp. 39-55.
18. Kriaučiūnas E., 2016, Apgyvendinimo paslaugų teritorinė sklaida Lietuvoje [Territorial distribution of accommodation services in Lithuania], Geografijos metraštis, 49, pp. 31-51.
19. Kriaučiūnas E., Pociūtė-Sereikienė G., Ribokas G., 2016, Gyventojų aptarnavimo įstaigų tinklo kaitos tendencijos Lietuvos kaimo gyvenvietėse [The tendencies of residents service institutions' network alternation in Lithuanian rural settlements], Lietuvos socialinė raida. Teritorinis aspektas, 5, pp. 80-94.
20. Krišjāne Z., 2001, New Trends in the Development of small Towns in Latvia, Geografiski Raksti, 9, pp. 33-47.
21. Kronborg Bak C., 2018, Definitions and Measurement of Social Exclusion - A Conceptual and Methodological Review, Advances in Applied Sociology 8, pp. 422-443, https://doi.org/10.4236/aasoci.2018.85025
22. Krounier M., 1996, "Soziale Ausgrenzung" und "Underclass": Über neue Formen der gesellschaftlichen Spaltung ["Social exclusion" and "Underclass": about new forms of social division], SOFI-Mitteilungen 24, pp. 53-69.
23. Lang T. 2012, Shrinkage, Metropolisation and Peripheralisation in East Germany, European Planning Studies, 20, 10, pp. 1747-1754, https://doi.org/10.1080/09654313.2012.713336
24. Leonavičienė T., 2007, SPSS program paketo taikymas statistiniuose tyrimuose [Application of the SPSS Program package in statistical surveys], Vilniaus pedagoginio universiteto leidykla, Vilnius
25. Levitas R., 2004, Let's Hear it for Humpty: Social Exclusion, the Third Way and Cultural Capital, Cultural Trends, 13, 2, pp. 41-56, https://doi.org/10.1080/0954896042000267143
26. Lietuvos laisvosios rinkos institutas, 2018, Lietuvos savivaldybių indeksas [Index of Lithuanian municipalities], https://www.llri.lt/tyrimai/lietuvos-savivaldybiu-indeksas-2018 (accessed 7 December 2018).
27. Lietuvos Respublikos sveikatos apsaugos ministerija. Higienos instituto sveikatos informacijos centras, 2017, Lietuvos gyventojų sveikata ir sveikatos priežiūros įstaigų veikla 2016 [Health of the Lithuanian population and activities of health care institutions 2016], (eds. E. Urnavičienė, R. Gaidelytė), Vilnius, http://www.hi.lt/lt/lietuvos-gyventoju-sveikata-ir-sveikatos-prieziuros-istaigu-veikla-2013-m.html (accessed 7 December 2018).
28. Lietuvos Respublikos sveikatos apsaugos ministerija. Valstybinė visuomenės sveikatos priežiūros tarnyba. Lietuvos sveikatos informacijos centras, 2002, Lietuvos gyventojų sveikata ir sveikatos priežiūros įstaigų veikla 2001 [Health of the Lithuanian population and activities of healthcare institutions 2001], Vilnius.
29. Lithuanian national regional policy, 2019, Official webpage, http://www.nrp.vrm.lt/en/(accessed 5 June 2019).
30. Lithuanian Regional Policy White Paper, 2017, Approved at the National Regional Development Council meeting in 2017 December 15, https://vrm.lrv.lt/uploads/vrm/documents/files/ENG_versija/Lithuanian%20Regional%20Policy%20 (White%20Paper).pdf (accessed 12 February 2018).
31. Lietuvos Respublikos Vyriausybės nutarimas "Dėl probleminių teritorijų išskyrimo kriterijų" 2003. [LR Government decision "Due to the criterion to distinguish problem territories"]. Act. Nr. 35-1483 (2003).
32. Marada M., Chromý P., Jančák V., Havlíček T., 2006, Space polarization and peripheral regions in Czechia, Europa XXI, 15, pp. 29-34.
33. Mykhnenko V., Turok I., 2008, East European cities - patterns of growth and decline, 1960-2005, International Planning Studies, 13, pp. 311-342. https://doi.org/10.1080/13563470802518958
34. Mikulionienė S., 2005, Socialinė atskirtis: sąvokos samprata ir vartosena Lietuvoje [Social exclusion: the understanding of the concept and its use in Lithuania], Socialinis darbas, 4, 2, pp. 20-32.
35. Misiūnas A., Svetikas Ž. 2003, Lietuvos regionų ekonomikos netolygumų vertinimai [Evaluation of economic disparities in Lithuanian regions, summary in English], Ekonomika, 64, 84-94, http://etalpykla.lituanistikadb.lt/fedora/objects/LT-LDB-0001:J.04~2003~1367179614454/datastreams/DS.002.0.01.ARTIC/content (accessed 5 June 2019).
36. Nagy G., 2005, Changes in the position of Hungarian regions in the country's economic field of gravity, [in:] G. Barta, E.G. Fekete, I. Kurorelli Szörényiné, J. Timár (eds), Hungarian spaces and places: Patterns of transition, Centre for Regional Studies, HAS, Pecs, pp. 124-143.
37. Nagy G., 2006, Economic potential of regions - modelling the spatial structure of Hungary in the period of transition, Europa XXI, 14, pp. 7-26.
38. Otto M., Chmielewska M., 2014, Social Inclusion by Revitalization? The Potential of Disused Industrial Areas As an Opportunity for Mitigating Social Polarization, Quaestiones Geographicae, 33, 2, pp. 115-125. https://doi.org/10.2478/quageo-2014-0020
39. Percy-Smith J. (ed.), 2000, Policy Responses to Social Exclusion: towards Inclusion?, Open University Press, Buckingham.
40. Pociūtė G., 2014, Periferingumo teritorinė raiška Lietuvoje. Daktaro disertacija. [Spatial structure of peripherality in Lithuania. Doctoral dissertation.], Vilniaus universitetas, Vilnius.
41. Pociūtė-Sereikienė G., Kriaučiūnas E., 2018, The development of rural peripheral areas in Lithuania: the challenges of socio-spatial transition, European Countryside, 10, 3, pp. 498-515. https://doi.org/10.2478/euco-2018-0028
42. Pociūtė-Sereikienė G., Kriaučiūnas E., Ubarevičienė R., 2014, Peripheralisation trends in rural territories: the case of Lithuania, Studies in Agricultural Economics, 116, pp. 122-130. http://dx.doi.org/10.7896/j.1421
43. Poviliūnas A., 2003, Kaimo atskirties profiliai [Rural exclusion profiles], Kronta, Vilnius.
44. Rink D., Haase A., Bernt M., Großmann K., 2010, Addressing Urban Shrinkage Across Europe - Challenges and Prospects Shrink Smart Research Brief No. 1, November 2010 on behalf of the Shrink Smart consortium. Helmholtz Centre for Environmental Research - UFZ, Leipzig, http://www.ufz.de/export/data/400/39030_D9_Research_Brief_FINAL.pdf (accessed 5 June 2019).
45. Sanderson I., 2000, Access to services, [in:] J. Percy-Smith, Policy Responses to Social Exclusion: towards Inclusion?, Open University Press, Buckingham, pp. 130-147.
46. Schürmann C., Talaat A., 2002, The European peripherality index, in European Regional science Association (ERSA), 42nd Congres of the European Regional Science Association, Dortmund, 27-31 August 2002.
47. Smętkowski M., 2018, The role of exogenous and endogenous factors in the growth of regions in Central and Eastern Europe: the metropolitan/non-metropolitan divide in the pre-and post-crisis era, European Planning Studies, 26, 2, pp. 256-278. https://doi.org/10.1080/09654313.2017.1361585
48. Statistics Lithuania, 2016, Kvartilių skaičiavimo metodika [Quarterly calculation methodology], https://osp.stat.gov.lt/documents/10180/757294/Kvartiliu_skaiciavimo_metodika_2016.pdf (accessed 2 March 2018).
49. Statistics Lithuania, 2018, Database of indicators, https://osp.stat.gov.lt/statistiniu-rodikliu-analize# (accessed 11 January 2018).
50. Statistikos departamentas, 2016, Kvartilių skaičiavimo metodika [Quarterly calculation methodology], https://osp.stat.gov.lt/documents/10180/757294/Kvartiliu_skaiciavimo_metodika_2016. pdf (accessed 2 March 2018).
51. Steinert H., 2007, The Cultures of Welfare and Exclusion, [in:] H. Steinert, A. Pilgram (eds), Welfare Policy from Below: Struggles Against Social Exclusion in Europe, Ashgate, Aldershot, pp. 1-9.
52. Šešelgis K., 1996, Teritorijų planavimo raida Lietuvoje [Development of Territorial Planning in Lithuania], Urbanistika ir Architektūra, 21, 1, pp. 4-19.
53. Tereškinas A., 2015, Socialinės atskirties geneologijos: normatyvumas, pripažinimas, subjektyvi gerovė [The genesis of social exclusion: normality, recognition, subjective welfare], [in:] A. Tereškinas, J. Bučaitė-Vilkė (eds), Socialinė atskirtis ir geras gyvenimas Lietuvoje, VDU, Kaunas, pp. 15-38.
54. Tučas R., 2018, Lietuvos gyventojų amžiaus demografinės struktūros kaitos prognozės 2017-2021 m. [Lithuanian population demographic change forecast for 2017-2021] 2018 sausio 18 d. ŠMM organizuotos konferencijos medžiaga, https://www.academia.edu/35709812/LIETUVOS_GYVENTOJ%C5%B2_AM%C5%BDIAUS_DEMOGRAFIN%C4%96S_STRUKT%C5%AAROS_KAITOS_PROGNOZ%C4%96_2017_2021_M (accessed 11 February 2018).
55. Turok I., Mykhnenko V., 2007, The trajectories of European cities, 1960-2005, Cities: The International Journal of Urban Policy and Planning, 24, pp. 165-182. https://doi.org/10.1016/j.cities.2007.01.007
56. Ubarevičienė R., van Ham M., 2017, Population decline in Lithuania: who lives in declining regions and who leaves?, Regional Studies, Regional Science, 4, 1, pp. 57-79. https://doi.org/10.1080/21681376.2017.1313127
57. Vaishar A., 2006, Regional periphery: What does it mean?, Europa XXI, 15, pp. 7-12.
58. Vaitekūnas S., 1989, Gyvenviečių geografija [Geography of settlements], Vilniaus Universitetas, Vilnius.
59. Vanagas J., Krisjane Z., Noorkoiv R., Staniunas E., 2002, Planning urban systems in Soviet times and in the era of transition: the case of Estonia, Latvia and Lithuania, Geographia Polonica, 75, 2, pp. 75-100.
60. Veidas, 2018, Lietuvos savivaldybių reitingas [Lithuanian municipalities rating], http://www.veidas.lt/veidas/savivaldybes (accessed 7 December 2018).
61. Wiechmann T., Bontje M., 2015, Responding to Tough Times: Policy and Planning Strategies in Shrinking Cities, European Planning Studies, 23, 1, pp. 1-11, https://doi.org/10.1080/09654313.2013.820077

Relation:

Przegląd Geograficzny

Volume:

91

Issue:

2

Start page:

5

End page:

19

Detailed Resource Type:

Artykuł

Format:

Rozmiar pliku 1,1 MB ; application/octet-stream

Resource Identifier:

oai:rcin.org.pl:76535 ; 2300-8466 (on-line) ; 10.7163/PrzG.2019.2.1

Source:

CBGiOŚ. IGiPZ PAN, sygn.: Cz.181, Cz.3136, Cz.4187 ; click here to follow the link

Language:

pol

Language of abstract:

eng

Rights:

Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0

Terms of use:

Zasób chroniony prawem autorskim. [CC BY 4.0 Międzynarodowe] Korzystanie dozwolone zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0, której pełne postanowienia dostępne są pod adresem: ; -

Digitizing institution:

Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk

Original in:

Centralna Biblioteka Geografii i Ochrony Środowiska Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN

Projects co-financed by:

Program Operacyjny Polska Cyfrowa, lata 2014-2020, Działanie 2.3 : Cyfrowa dostępność i użyteczność sektora publicznego; środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz współfinansowania krajowego z budżetu państwa

Access:

Otwarty

×

Citation

Citation style:

This page uses 'cookies'. More information