Rosyjscy historycy o początkach II wojny światowej – przypadek Aleksandra Diukowa

Gajos, Bartłomiej

doi:p-ISSN 1230-5057

Download

Title: Rosyjscy historycy o początkach II wojny światowej – przypadek Aleksandra Diukowa

Abstract:

W artykule została przeanalizowana książka współczesnego rosyjskiego historyka Aleksandra Diukowa Pakt Mołotowa‑Ribbentropa w pytaniach i odpowiedziach wydana w 2009 roku. Tezy zawarte w tej publikacji przedstawiono na szerszym tle, porównując je z broszurą O fałszerzach historii, która zdeterminowała sowiecką historiografię dotyczącą początków II wojny światowej, oraz dziełami rosyjskich historyków powstałymi po 1991 roku. Dzięki temu udało się wskazać ciągłości pomiędzy niektórymi interpretacjami, które stanowiły kanon przez cały okres istnienia ZSRS oraz tymi zawartymi w książce Pakt Mołotowa‑Ribbentropa. Ponadto przedstawiona została działalność Diukowa na płaszczyźnie popularyzacji historii, co wiąże się z kierowaną przez niego fundacją „Pamięć Historyczna”. Owe działania nadają pozanaukowy kontekst publikacji rosyjskiego historyka. Na koniec odniesiono się do najważniejszych tez zawartych w analizowanej książce i wskazano na zastosowane przez autora manipulacje oraz przemilczenia.

References:

W. Bonusiak, Polityka ludnościowa i ekonomiczna ZSRR na okupowanych ziemiach polskich w latach 1939-1941 („Zachodnia Ukraina” i „Zachodnia Białoruś”), Rzeszów 2006.
E. Braw, Russian Spies Return to Europe in ‘New Cold War’, [16.04.2015].
W. Buszujew, Trudnyj wybor 1939 goda. Zamietki istorika, [w:] Vtoraja Mirovaja Vojna. Istorija bez kupjur, red. E. B. Pjadyszew, Moskwa 2009, s. 13-36.
W. Daszyczew, Niemiecka polityka zagraniczna w przededniu II wojny światowej, [w:] Kryzys 1939 roku w interpretacjach polskich i rosyjskich historyków, red. S. Dębski, M. Narinski, Warszawa 2009, s. 131-147.
S. Dębski, Między Berlinem a Moskwą. Stosunki niemiecko-sowieckie 1939-1941, Warszawa 2007.
A. Diukow, Pakt Molotova-Ribbentropa v voprosach i otvetach, Moskwa 2009.
M. Frankowska, Prawo traktatów, Warszawa 1997.
A. Głowacki, Procedura aneksji przez ZSRR wschodnich ziem II Rzeczypospolitej w 1939 r., „Dzieje Najnowsze” 3 (1997), s. 89-99.
A. Głowacki, Sowieci wobec Polaków na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej 1939-1941, Łódź 1998.
Historia dyplomacji polskiej 1918-1939, t. 4, red. P. Łossowski, Warszawa 1995.
G. Karlsson, The History of Iceland, Minneapolis 2000.
N. Kapitonowa, Polityka Wielkiej Brytanii od Monachium do paktu Ribbentrop-Mołotow: od appeasementu do polityki gwarancji?, [w:] Kryzys 1939 roku w interpretacjach polskich i rosyjskich historyków, red. S. Dębski, M. Narinski, Warszawa 2009, s. 241-270.
Kaitsepolitsei Aastaraamat 2008, [08.12.2014].
S. Kowaliow, Vymysly i falsyfikacji v ocenkach roli SSSR nakanunie i c naczalom vtoroj mirowoj, [08.12.2014].
N. Lebiediewa, Wrzesień 1939 r.: Polska między Niemcami a Związkiem Sowieckim, [w:] Kryzys 1939 roku w interpretacjach polskich i rosyjskich historyków, red. S. Dębski, M. Narinski, Warszawa 2009, s. 437-475.
Łotwa zakazała wjazdu do Europy dwóm historykom rosyjskim, za: [25.11.2014].
W. Makarczuk, Gosudarstwienno-terytorialnyj status zapadno-ukrainskich ziemel w pieriod Wtoroi mirowoj wojny. Istoriko-prawowoje issledowanie, Moskwa 2010.
M. Mieltiuchow, Związek Sowiecki w polityce europejskiej (jesień 1938 r. – lato 1939 r.), [w:] Kryzys 1939 roku w interpretacjach polskich i rosyjskich historyków, red. S. Dębski, M. Narinski, Warszawa 2009, s. 173-205.
A. Miller, Rossija: vlast i istorija, „Pro et contra” 3-4 (2009), s. 6-23.
Michaił M. Narinskij, Przyczyny II wojny światowej. Polska, Związek Sowiecki i kryzys systemu wersalskiego, [w:] Białe plamy, czarne plamy. Sprawy trudne w relacjach polsko-rosyjskich (1918-2008), red. A. D. Rotfeld, A. W. Torkunow, Warszawa 2010, s. 177-216.
Nazi-Soviet Relations 1939-1941. Documents from the Archives of the German Foreign Office, red. R. J. Sontag, J. S. Beddie, Washington 1948.
The Oxford Guide to Treaties, red. D. B. Hollis, Oxford 2012.
Rasporiażenie Prezidenta FR z 18.01.2010 „O nagrażdenii Poczetnoj gramotoj Prezidenta Rossijskoj Federacii i pooszczrenii blagodarnostiu Prezidenta Rossijskoj Federacji”, [25.11.2014].
G. Roberts, Stalin, the Pact with Nazi-Germany, and the Origins of Postwar Soviet Diplomatic Historiography, „Journal of Cold War Studies” 4 (2002), s. 93-103.
Rosyjski historyk pisze o współpracy służb Litwy z hitlerowcami. „To próba skłócenia Wilna z Polską”, za: http://www.polskatimes.pl/artykul/1017533,rosyjski-historyk-pisze-o-wspol pracy-sluzb-litwy-z-hitlerowcami-to-proba-sklocenia-wilna-z-polska,id,t.html?cookie=1 [25.11.2014].
A. Sizow, K 70-letiju co dnia podpisania sovietsko-germanskogo dogovora o nienapadenii ot 23 avgusta 1939 goda, „Wojenno-istoriczeskij żurnal” 8 (2009), s. 34-36.
S. Słucz, SSSR, Wostocznaja Jewropa i Wtoraja mirowaja wojna 1939-1941. Diskussii, kommientarii, razmyszlenija, Moskwa 2007.
W. Smirnow, Konferencja monachijska i sowiecko-niemiecki pakt o nieagresji w dyskusjach historyków rosyjskich, [w:] Kryzys 1939 roku w interpretacjach polskich i rosyjskich historyków, red. S. Dębski, M. Narinski, Warszawa 2009, s. 47-81.
J. Sozański, Współczesne prawo traktatów, Warszawa-Poznań 2003.
Traktat o granicach i przyjaźni. III Rzesza-ZSRR 28 września z tajnymi protokołami, [23.01.2015].
T. J. Uldricks, War, Politics and Memory: Russian Historians Reevaluate the Origins of World War II, „History and Memory” 2 (2009), s. 60-82.
Wiedeńska konwencja prawa traktatów [15.12.2014].
Wypowiedź Władimira Putina na spotkaniu z młodymi uczonymi i wykładowcami historii 5 listopada 2014 r.
J. Żołyński, Włączenie polskich ziem wschodnich do ZSRR 1939-1940. Problemy ustrojowe i prawne, Wrocław 1994.