Regiony termicznej zimy w Polsce = Thermal-winter regions in Poland

Czarnecka, Małgorzata; Nidzgorska-Lencewicz, Jadwiga

doi:0033-2143 (print)

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Regiony termicznej zimy w Polsce = Thermal-winter regions in Poland Czarnecka, MałgorzataNidzgorska-Lencewicz, Jadwiga

Object structure

Regiony termicznej zimy w Polsce = Thermal-winter regions in Poland

Przegląd Geograficzny T. 89 z. 3 (2017)

Czarnecka, Małgorzata ; Nidzgorska-Lencewicz, Jadwiga

Geografia -- czasopisma [KABA] ; Polska -- geografia -- czasopisma [KABA] ; ujemna temperatura powietrza ; początek, koniec i długość zimy ; analiza skupień ; trend

Celem pracy było wydzielenie na obszarze Polski regionów o podobnej długości i zmienności okresu występowania ujemnej temperatury powietrza. Materiały źródłowe stanowiły średnie miesięczne oraz średnie dobowe wartości temperatury powietrza z 36 stacji IMGW-PIB z okresu od października do kwietnia, w latach od 1960/61 do 2014/15. Do wyznaczenia okresu z temperaturą powietrza poniżej 0°C i jego charakterystyki posłużono się dwiema metodami: tradycyjną, opartą na analizie średniej miesięcznej temperatury (Gumińskiego) oraz przy zastosowaniu temperatury średniej dobowej. Analizowano daty początku i końca, a także długość okresu z ujemną temperaturą. Zastosowana analiza skupień pozwoliła na wyodrębnienie trzech regionów: zachodniego, środkowego i wschodniego. Stwierdzono, że średnia miesięczna temperatura powietrza najlepiej odzwierciedla długość termicznej zimy w regionie środkowym. W regionach zachodnim i wschodnim do wyznaczania termicznej zimy należałoby stosować średnie dobowe wartości temperatury.

1. Bartoszek K., Cichoń M., 2008, Termiczne pory roku w rejonie Czesławic k.Nałęczowa (1963-2005), Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio E, 63, 1, s. 1-9.
2. Bednorz E., 2006, Wpływ makroskalowych typów cyrkulacji na występowanie pokrywy śnieżnej w Polsce Północno-Zachodniej, Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią, Seria A – Geografia Fizyczna, 57, s. 7-13.
3. Czarnecka M., 2009, Intensity of atmospheric thaws in Poland, [w:] Z. Szwejkowski (red.), Environmental Aspects of Climate Change, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn, s. 75-87.
4. Czarnecka M., 2012, Częstość występowania i grubość pokrywy śnieżnej w Polsce, Acta Agrophysica, 19, 3, s. 501-514.
5. Czarnecka M., Michalska B., 2007, Perception of weather conditions during atmospheric thaw in the Szczecin Lowlands, International Agrophysics, 21, s. 29-37.
6. Czarnecka M., Nidzgorska-Lencewicz J., 2010, Zmienność termicznej zimy w Polsce, [w:] C. Koźmiński, B. Michalska, J. Leśny (red.), Klimatyczne zagrożenia rolnictwa w Polsce, Uniwersytet Szczeciński, Rozprawy i Studia, 773, s. 55-77.
7. Czarnecka M., Nidzgorska-Lencewicz J., 2013, The occurrence of atmospheric thaw in Poland over the last 50 years, Geographia Polonica, 86, 4, s. 327-361.
https://doi.org/10.7163/GPol.2013.27 -
8. Czarnecka M., Nidzgorska-Lencewicz J., 2017, Wieloletnia zmienność zimy termicznej w Polsce w latach 1960-2015, Acta Agrophysica, 24, 2, s. 205-220.
9. Czernecki B., Miętus M., 2017, The thermal seasons variability in Poland, 1951-2010, Theoretical and Applied Climatology, 127, 1, s. 481-493.
https://doi.org/10.1007/s00704-015-1647-z -
10. Dragańska E., Szwejkowski Z., Grabowska K., Hryniewiecka D., 2007, Termiczne pory roku w Polsce północno-wschodniej w latach 1971-2000, Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 519, s. 57-65.
11. Falarz M., 2004, Variability and trends in the duration and depth of snow cover In Poland in the 20th century, International Journal of Climatology, 24, 13, s.1713-1727.
https://doi.org/10.1002/joc.1093 -
12. Gumiński R., 1948, Próba wydzielenia dzielnic rolniczo-klimatycznych w Polsce, Przegląd Meteorologiczny i Hydrologiczny, 1, 1, s. 7-20.
13. Kossowska-Cezak U., 2005, Zmiany termicznych pór roku w Warszawie w okresie 1933-2004, Przegląd Geofizyczny, 50, 3-4, s. 265-277.
14. Koźmiński C., Michalska B., 2001, Termiczne pory roku, [w:] C. Koźmiński, B. Michalska (red.), Atlas klimatycznego ryzyka uprawy roślin w Polsce, Wyd. AR i US Szczecin, s. 17.
15. Kuziemski J., 1971, Przyczyny meteorologiczne odwilży w Polsce, Prace PIHM, 101, s. 3-23.
16. Lorenc H., 2005, Atlas Klimatu Polski, IMGW, Warszawa.
17. Marsz A., 1999, Oscylacja Północnoatlantycka a reżim termiczny zim na obszarze północno-zachodniej Polski i na polskim wybrzeżu Bałtyku, Przegląd Geograficzny, 71, 3, s. 225-243.
18. Nidzgorska-Lencewicz J., Mąkosza A., 2008, Zmienność występowania termicznych pór roku na Nizinie Szczecińskiej, Folia Universitatis Agriculturae Stetinensis, 264 (7), s. 77-86.
19. Olechnowicz-Bobrowska B., Wojkowski J., 2006, Okresy termiczne w południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej (1991-2000), [w:] J. Trepińska, Z. Olecki (red.), Klimatyczne aspekty środowiska geograficznego, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, s. 51-61.
20. Paczos S., 1982, Stosunki termiczne i śnieżne zim w Polsce, UMCS, Rozprawy Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi, Lublin.
21. Piotrowicz K., 2000, Zróżnicowanie termicznych pór roku w Krakowie, Prace Geograficzne UJ, 105, s. 111-124.
22. Piotrowicz K., 2000/2001, A typology of winter thermal conditions, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Lublin, sectio B, 55-56, 34.
23. Piotrowicz K., 2002, Metody wyznaczania dat początku i końca termicznych zim na przykładzie krakowskiej serii pomiarów temperatury powietrza, Przegląd Geofizyczny, 47, 1-2, s. 81-92.
24. Samborski A.S., Bednarczuk J., 2009, Termiczne pory roku w okolicach Zamościa w latach 2001-2008, Acta Agrophysica, 14, 1, s. 187-194.
25. Sazanow B.I., Malkentin E.K., 1994, Znaczny wzrost temperatur zimowych w Europie Północnej (1989-1993), [w:] K. Kożuchowski (red.), Współczesne zmiany klimatyczne. Klimat Polski i regionu Morza Bałtyckiego na tle zmian globalnych, Szczecin, s. 123-131.
26. Skowera B., Kopeć B., 2008, Okresy termiczne w Polsce południowo-wschodniej (1971-2000), Acta Agrophysica, 12, 2, s. 517-526.
27. Stanisz A., 2006, Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach z medycyny. Tom 1. Statystyki podstawowe, StatSoft, Kraków.
28. Świątek M., 2014, Uwarunkowania cyrkulacyjne występowania ciepłych miesięcy zimowych na obszarze Pobrzeży Południowobałtyckich, Prace Geograficzne, UJ, 139, s. 43-56.
29. Tomczyk A., Bednorz E., 2014, Synoptyczne uwarunkowania opadów śniegu w wybranych regionach Europy, Przegląd Geograficzny, 86, 3, s. 365-380.
https://doi.org/10.7163/PrzG.2014.3.4 -
30. Twardosz R., Kossowska-Cezak U., 2016, Exceptionaly cold and mild winters in Europe (1951-2010), Theoretical and Applied Climatology, 125, s. 399-411.
https://doi.org/10.1007/s00704-015-1524-9 -
31. Ustrnul Z., 2004, Metody analizy przestrzennej w badaniach klimatologicznych, [w.] A. Bokwa, Z. Ustrnul (red.), Zastosowanie wybranych metod w klimatologii, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, UJ, Kraków, s. 65-88.
32. Woś A., 2006, Termiczne pory roku w Poznaniu w drugiej połowie XX wieku, [w:] J. Trepińska, Z. Olecki (red.), Klimatyczne aspekty środowiska geograficznego, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, UJ, Kraków, s. 117-126.
33. Wójcik R., Miętus M., 2014, Niektóre cechy wieloletniej zmienności temperatury powietrza w Polsce (1951-2010), Przegląd Geograficzny, 86, 3, s. 339-364,
https://doi.org/10.7163/PrzG.2014.3.3 -