Tytuł:

The Film Director Who Was a Spy. Jadwiga Plucińska (1908–1999): A Forgotten Pioneer of Polish Documentary Film

Inny tytuł:

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej, Vol. 59, No 3 (2024), Special Issue

Twórca:

Szymański, Karol

Współtwórca:

Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk

Wydawca:

Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk

Miejsce wydania:

Warszawa

Data wydania/powstania:

2024

Opis:

s. 77-86 ; Zarys treści również polski.

Temat i słowa kluczowe:

Plucińska, Jadwiga (1908-1999) ; Aktorzy -- Polska -- 1945- [KABA] ; Filmy dokumentalne -- historia i krytyka [KABA] ; kinematografia polska - 1945- ; kino i polityka - Polska - 1945- ; reżyserki filmowe ; Procesy polityczne -- Polska -- 1945- [KABA]

Abstrakt:

Celem artykułu jest przypomnienie Jadwigi Plucińskiej – przedwojennej aktorki, w czasie II wojny światowej – sekretarki w warszawskim biurze Die Deutsche Wochenschau, a w latach 1946–1959 – reżyserki około dwudziestu filmów dokumentalnych oraz felietonów do Polskiej Kroniki Filmowej, ukazujących zmiany społeczne, kulturowe i obyczajowe najpierw w Polsce odradzającej się po zniszczeniach wojennych (zwłaszcza na tzw. Ziemiach Odzyskanych), a potem w czasie październikowej odwilży. Jej karierę przerwało w roku 1959 aresztowanie i następnie pięcioletnie uwięzienie na skutek oskarżenia o szpiegostwo na rzecz wywiadu amerykańskiego. W rezultacie Plucińska została niemal zupełnie zapomniana i wykreślona z kart historii polskiego kina, a jej wycofana z rozpowszechniania od końca lat pięćdziesiątych twórczość pozostaje praktycznie nieznana.

Bibliografia:

Bielińska I., ‘Po dłuższej przerwie – nowe filmy, nowe pomysły’, Film, no. 35 (1957).
Bocheńska J., ‘Rozwój polskiego filmu dokumentalnego w latach 1944–1958’, Kwartalnik Filmowy, no. 2 (1965).
Domke R., Ziemie Zachodnie i Północne Polski w propagandzie lat 1945–1948 (Zielona Góra, 2010).
Hera J., ‘Losy aktorów w Generalnym Gubernatorstwie (wrzesień 1939 – 1 sierpnia 1944)’, Pamiętnik Teatralny, no. 1–4 (1997).
Hera J., Losy artystów polskich w czasach niewoli 1939–1954 (Kraków, 2019).
Hera J., ‘Niepokorni – pokorni. Losy aktorów polskich 1944–1954’, Pamiętnik Teatralny, no. 3–4 (2008).
Hera J., ‘Życie artysty w niewoli. Rzecz o Andrzeju Szalawskim’, Pamiętnik Teatralny, no. 2 (1999).
Historia polskiego filmu dokumentalnego (1945–2014), ed. M. Hendrykowska (Poznań, 2018).
‘Kronika. Zmarli. Jadwiga Plucińska’, in: Almanach sceny polskiej 1999/2000, ed. A. Chojnacka (Warszawa, 2005).
Lemann J., ‘Film dokumentalny’, in: Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Film, kinematografia, ed. E. Zajiček (Warszawa, 1994).
Lemann-Zajiček J., Kino i polityka. Polski film dokumentalny 1945–1949 (Łódź, 2003).
Leśniewska I., ‘Wpływ polityki na filmy dokumentalne o tzw. Ziemiach Odzyskanych. Studium przypadków’, in: Kino polskie: reinterpretacje. Historia – ideologia – polityka, ed. K. Klejsa, E. Nurczyńska-Fidelska (Kraków, 2008).
Leśniewska-Orlicka I., ‘Osadnicy, przesiedleńcy, autochtoni… Analiza obrazu mieszkańców Ziem Zachodnich i Północnych Polski na podstawie wybranych kronik i dokumentów filmowych zrealizowanych w Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie’, in: Ziemie Zachodnie i Północne w polskiej kinematografii (1944/1945–1989), ed. M. Kowalski, T. Sikorski (Szczecin, 2019).
Malicka W., Wrocław w Polskiej Kronice Filmowej. Nowe miasto i nowi mieszkańcy w propagandzie państwowej 1945–1970 (Kraków, 2012).
Orski M., Obywatele francuscy w obozie koncentracyjnym Stutthof w latach 1941–1945 (Gdańsk, 2010).
‘Plucińska Jadwiga Helena’, in: Słownik biograficzny teatru polskiego, vol. 3: 1910–2000, [part 2:], M–Ż, ed. B. Berger et al. (Warszawa, 2016).
Świeżyński W., ‘Film dokumentalny’, in: Historia filmu polskiego, ed. J. Toeplitz, vol. 3: 1939– 1956 (Warszawa, 1974).
Trojanowski K., Świnie w kinie? Film w okupowanej Polsce (Warszawa, 2018).
Wołowski J., ‘“Film Polski” usuwa kolaboracjonistów’, Życie Warszawy, no. 317 (1947).
Wołowski J., ‘Sumujemy’, Życie Warszawy, no. 281 (1947).

Czasopismo/Seria/cykl:

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

Tom:

59

Zeszyt:

3

Strona pocz.:

77

Strona końc.:

86

Typ zasobu:

Tekst

Szczegółowy typ zasobu:

Artykuł naukowy oryginalny

Format:

application/octet-stream

Identyfikator zasobu:

1230-5057 ; 2353-6403 ; 10.12775/SDR.2024.EN8.04

Źródło:

IH PAN, sygn. A.453/59/3 Podr. ; kliknij tutaj, żeby przejść

Język:

eng

Język streszczenia:

pol

Prawa:

Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0

Zasady wykorzystania:

- ; Zasób chroniony prawem autorskim. [CC BY 4.0 Międzynarodowe] Korzystanie dozwolone zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0, której pełne postanowienia dostępne są pod adresem:

Digitalizacja:

Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk

Lokalizacja oryginału:

Biblioteka Instytutu Historii PAN

Dofinansowane ze środków:

Narodowy Program Rozwoju Humanistyki ; Ministerstwo Edukacji i Nauki

Dostęp:

Otwarty