Wyzwania i pułapki w badaniu historiograficznego „życia po życiu” księcia z XIII wieku. Refleksje w związku z książką Pawła Żmudzkiego

Tomaszek, Michał (1972– )

doi:2451-1315

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Wyzwania i pułapki w badaniu historiograficznego „życia po życiu” księcia z XIII wieku. Refleksje w związku z książką Pawła Żmudzkiego Tomaszek, Michał (1972– )

Object structure

Wyzwania i pułapki w badaniu historiograficznego „życia po życiu” księcia z XIII wieku. Refleksje w związku z książką Pawła Żmudzkiego

Kwartalnik Historyczny, R. 132 nr 1 (2025) ; Artykuły recenzyjne i recenzje

Tomaszek, Michał (1972– )

Polska Akademia Nauk, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla ; Polskie Towarzystwo Historyczne ; Fundacja Instytutu Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk

Institute of History of the Polish Academy of Sciences

Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk ; Fundacja Instytutu Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk

Warszawa

2025

p. 143-160 ; Concerns book: Dux fabulosus : O tradycji historiograficznej osnutej wokół postaci Leszka Czarnego od "Gesta Lestkonis" do dzieł Bartosza Paprockiego / Paweł Żmudzki. - Warszawa : Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2023. ; Summary in English.

Journal/Article

Leszek the Black ; Gryfina ; Bolesław V the Chaste ; Bartosz Paprocki ; Polish historiography - 16th c. ; Leszek Czarny, Duke of Kraków, approximately 1240-1288 ; Gryfina (Duchess of Kraków; after 1244-before 1309) ; Bolesław V, Wstydliwy, King of Poland ; (1226-1279) ; Paprocki, Bartłomiej (ca 1543-ca 1614)

In historiography, Leszek the Black, a prince in Krakow in the late thirteenth century, acquired the fame of a ruler victorious in wars with external enemies and a reputation for being entangled ininternal conflicts. His fame contributed to the fact that, in the sixteenth century, Polish heraldic legends associated the origins of a numer of noble coats of arms with Leszek. The historiographic image of the ruler through the centuries is the subject of Paweł Żmudzki’s book, the content of which is discussed in this article. The review highlights the advantages of the approach, which is focused on examining the narratives and the plot threads contained in them. The comments concern possible additional explanations of the positive image of Leszek the Black in sixteenth-century historiography and problems related to the methodology applied by the monograph’s author.

Banaszkiewicz Jacek, Podanie o Piaście i Popielu. Studium porównawcze nad wczesnośredniowiecznymi tradycjami dynastycznymi, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986 (wyd. 2, Warszawa 2010).
Banaszkiewicz Jacek, Polskie dzieje bajeczne mistrza Wincentego Kadłubka, Leopoldinum, Wrocław 1998.
Banaszkiewicz Jacek, W stronę rytuałów i Galla Anonima, Wydawnictwo Avalon, Kraków 2018.
Cetwiński Marek, Derwich Marek, Herby, legendy, dawne mity, Krajowa Agencja Wydawnicza, Wrocław 1987.
Cetwiński Marek, Wątki prawne w polskich legendach herbowych, „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” 3 (1999), s. 25–35.
Dubas-Urwanowicz Ewa, Koronne zjazdy szlacheckie w dwóch pierwszych bezkrólewiach po śmierci Zygmunta Augusta, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 1998.
Kazańczuk Мariusz, Staropolskie legendy herbowe, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Warszawa 1990.
Kazańczuk Mariusz, Wzorce osobowe w herbarzach Bartosza Paprockiego i Kaspra Niesieckiego, w: Wzorce osobowe w dawnej literaturze i kulturze polskiej, red. Bernadetta M. Puchalska-Dąbrowska, Elżbieta A. Jurkowska, Wydawnictwo Prymat, Białystok 2018, s. 53–66.
Mazurek Katarzyna, Jak kreowano bajeczne „początki” rodu? Ewolucja legendy herbu Topór w dziełach Bartosza Paprockiego, Szymona Okolskiego i Kaspra Niesieckiego (XVI–XVIII wiek), „Vade Nobiscum” 21, 2019, s. 25–38.
Michalski Wojciech, Legendy rodowo-herbowe – pożądanie przeszłości w kręgach polskiego rycerstwa XIV–XVI wieku, w: Przeszłość w kulturze średniowiecznej Polski, t. 1: Przeszłość obrazowana w tradycjach zapisanych i ujęciach historiograficznych, red. Jacek Banaszkiewicz, Andrzej Dąbrówka, Piotr Węcowski, Instytut Historii PAN, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2018, s. 163–205.
Okraszewska Iwona, Agafia (1191/6–1247?), księżna mazowiecka, krakowska i łęczycka, w: Niebem i sercem okryta. Studia historyczne dedykowane dr Jolancie Malinowskiej, red. Mariusz Malinowski, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2002, s. 67–78.
Opaliński Edward, Kultura polityczna szlachty polskiej w latach 1587–1652. System parlamentarny a społeczeństwo obywatelskie, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1995.
Orzeł Joanna, Historia – tradycja – mit w pamięci kulturowej szlachty Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Warszawa 2016.
Ryba Renata, Literatura staropolska wobec zjawiska niewoli tatarsko-tureckiej. Studia i szkice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2014.
Wydra Wiesław, Władysław z Gielniowa. Z dziejów średniowiecznej poezji polskiej, Bestseller, Poznań 1992.
Żmudzki Paweł, Mieszko I i Amazonki. Wspólnoty wojownicze i normy życia rodzinnego w relacji Ibrahima ibn Jakuba, w: Tekst źródła. Krytyka, interpretacja, red. Barbara Trelińska, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2005, s. 105–112.
Żmudzki Paweł, Studium podzielonego królestwa. Książę Leszek Czarny, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2000.
Żmudzki Paweł, Władca i wojownicy. Narracje o wodzach, drużynie i wojnach w najdawniejszej historiografii Polski i Rusi, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2009.