Polski wywiad cywilny w Jugosławii w latach 1969–1990. Personalia i działalność

Zaćmiński, Andrzej

doi:1230-5057

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Polski wywiad cywilny w Jugosławii w latach 1969–1990. Personalia i działalność Zaćmiński, Andrzej

Object structure

Polski wywiad cywilny w Jugosławii w latach 1969–1990. Personalia i działalność

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej T. 60 z. 1 (2025) ; Artykuły naukowe i opracowania

Zaćmiński, Andrzej

Polska Akademia Nauk, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla

Institute of History of the Polish Academy of Sciences

Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk

Warszawa

2025

p. 155-181 ; Summary in English and Russian.

civil intelligence of the Polish People’s Republic ; Ministry of Internal Affairs ; foreign policy of the Polish People’s Republic ; People’s Poland ; Yugoslavia ; intelligence service - Poland - history ; Poland. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji - history ; Yugoslavia - relations - Poland - 1945-1990 ; Poland - relations - Yugoslavia - 1945-1990

This article examines the history of the Polish civil intelligence station (the so-called ‘residency’) in Yugoslavia, and later the operational centre of Department I of the Ministry of Internal Affairs, codenamed ‘Mrowie’. The author sought to address several research questions: What factors influenced its activities? What was the structure of its staff ? And what competencies did its officers possess? Additionally, the article outlines the intelligence tasks and operational methods employed by the station.

Bagieński W., Początki działalności wywiadowczej Departamentu I Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w krajach Bloku Wschodniego, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” (2020), nr 18, s. 13–55.
Bagieński W., Uciekinierzy z wywiadu cywilnego PRL po 1956 r., w: Granica szeroko zamknięta. Polityczne, prawne i społeczne aspekty ucieczek z Polski Ludowej, red. M. Dźwigał, P. Knap, P. Skubisz, Szczecin 2021, s. 17–39.
Bagieński W., Wydział XI Departamentu I MSW i kierunki działania wywiadu w walce z opozycją w latach osiemdziesiątych, w: W. Bagieński, S. Cenckiewicz, P. Woyciechowski, Konfidenci, Warszawa 2015, s. 505–613.
Bagieński W., Wywiad cywilny Polski Ludowej w latach 1945–1961, t. 1–2, Warszawa 2017.
Cenckiewicz S., Agentura. Wałęsa, Skubiszewski, Kieżun, Hermaszewski, Rotfeld i inni, Dziekanów Leśny 2022.
Ceranka P., Podstawowa Organizacja Partyjna PZPR w Ministerstwie Spraw Zagranicznych 1949–1989, „Pamięć i Sprawiedliwość” (2016), nr 1 (27), s. 247–307.
Jarząbek W., Polska wobec Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Plany i rzeczywistość 1964–1975, Warszawa 2008.
Larecki J., Wielki leksykon służb specjalnych świata: organizacje wywiadu, kontrwywiadu i policji politycznych świata, terminologia profesjonalna i żargon operacyjny, Warszawa 2007.
Leśkiewicz R., Od Służby Bezpieczeństwa do Urzędu Ochrony Państwa, „Dzieje Najnowsze” (2016), nr 1, s. 165–188.
Nitschke-Szram B., System nomenklatury w polskiej służbie dyplomatycznej w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, „Dyskurs Prawniczy i Administracyjny” (2021), nr 3, s. 83–99.
Wawryszuk P., Stosunki polsko-jugosłowiańskie w latach 1945–1971, Warszawa 2019.
Zacharias M.J., Komunizm, federacja, nacjonalizmy. System władzy w Jugosławii 1943–1991. Powstanie, przekształcenia, rozkład, Warszawa 2004.
Zaćmiński A., Działalność policji politycznej wobec Jugosłowian w Polsce i polskich „sympatyków” Tito w latach 1949–1956, w: Polska i Jugosławia po II wojnie światowej, red. M. Pavlović, N. Stambolija, A. Zaćmiński, Bydgoszcz 2016, s. 169–183.
Zaćmiński A., Politička i propagandna aktivnost jugoslovenske informbirovske emigracije u poljskoj 1948–1956, w: Jugoslavija i Poljska u XX veku. Medunarodni tematski zbornik radova sa konferencije Jugoslovensko-poljski odnosi u XX veku, ured. M. Pavlovič, P. Wawryszuk, A. Zaćmiński, Beograd 2017, s. 239–257.
Zaćmiński A., Poljska civilna obaveštajna služba u Jugoslaviji 1949–1973, w: Jugoslavija i Poljska: veze i međusobni odnosi u XX veku. Međunarodni tematski zbornik radova, ured. B.B. Dimitrijević, A. Zaćmiński, N. Stambolija, Beograd 2022, s. 325–338.
Zaćmiński A, Za kulisami choroby i śmierci Tity. Wywiad cywilny Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej o sytuacji w Jugosławii, w: W kręgu dyplomacji i polityki. W 100-lecie nawiązania stosunków dyplomatycznych między Polską i Jugosławią, red. B. Dimitrijević, P. Wawryszuk, A. Zaćmiński, Bydgoszcz 2020, s. 293–309.