Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej T. 60 z. 1 (2025) ; Artykuły naukowe i opracowania
Polska Akademia Nauk, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla
Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk
Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
s.119-154 ; Streszczenie w języku angielskim i rosyjskim.
Organizacja szkolnictwa dla polskich dzieci w ZSRR po 1943 r. wiązała się z wprowadzeniem do programów nauczania i wychowania elementów ideologii komunistycznej i propagandy stalinowskiej. Za odtwarzanie i rozbudowywanie sieci placówek oświatowych odpowiadał Związek Patriotów Polskich w ZSRR – organizacja propagująca hasła o „przyjaźni polsko-radzieckiej” i sojuszu powojennej Polski ze wschodnim sąsiadem. Praktyka funkcjonowania pod szyldem ZPP szkół, przedszkoli, sierocińców i internatów pokazywała zróżnicowane natężenie występowania obowiązkowej propagandy. Przyglądając się temu zagadnieniu na przykładzie Południowego Kazachstanu (czyli obwodu południowokazachstańskiego), można dostrzec skalę zjawiska indoktrynacji i podjąć próbę oceny, czy w praktyce bardziej starano się tam przekazywać wiedzę, czy też edukacja była jedynie pretekstem do pracy polityczno-wychowawczej.
Boćkowski D., Czas nadziei. Obywatele Rzeczypospolitej Polskiej w ZSRR i opieka nad nimi placówek polskich w latach 1940–1943, Warszawa 1999.
Boćkowski D., Jak pisklęta z gniazd. Dzieci polskie w ZSRR w okresie II wojny światowej, Wrocław 1995.
Bugaj T., Dzieci polskie w ZSRR i ich repatriacja 1939–1952, Jelenia Góra 1986.
Głowacki A., Deportacje dzieci i młodzieży w głąb Związku Sowieckiego w latach 1940–1941, w: Polskie dzieci na tułaczych szlakach 1939–1950, red. J. Wróbel, J. Żelazko, Warszawa 2008, s. 25–41.
Głowacki A., Na pomoc zesłańczej edukacji. Działalność wydawnicza Komitetu do spraw Dzieci Polskich w ZSRR (1943–1946), Łódź 2017.
Głowacki A., Ocalić i repatriować. Opieka nad ludnością polską w głębi terytorium ZSRR (1943– 1946), Łódź 1994.
Głowacki A., Problemy edukacji dzieci polskich zesłańców (1941–1946), „Przegląd Historyczno-Oświatowy” (2016), nr 1–2, s. 173–193.
Marciniak W., „Na gościnnej ziemi radzieckiej”. Obraz zsyłki ludności polskiej w ZSRR w dokumentach Związku Patriotów Polskich, „Wrocławskie Studia Wschodnie” 17 (2013), s. 125–145.
Marciniak W., Odzyskać nadzieję, wrócić do Ojczyzny. Związek Patriotów Polskich w Południowym Kazachstanie 1944–1946, Łódź 2021.
Marciniak W., Związek Patriotów Polskich jako organizator repatriacji obywateli polskich z ZSRR w latach 1945–1946, „Pamięć i Sprawiedliwość” (2014), nr 1 (23), s. 339–367.
Trela E., Edukacja dzieci polskich w Związku Radzieckim w latach 1941–1946, Warszawa 1983.
Trela E., Polskie placówki oświatowe i wychowawcze w Związku Radzieckim w latach 1943–1946. Liczebność i rozmieszczenie, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1981.
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
oai:rcin.org.pl:246079 ; 1230-5057 ; 2353-6403 ; 10.12775/SDR.2025.1.05
IH PAN, sygn. A.453/60/1 Podr. ; kliknij tutaj, żeby przejść
Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0
Zasób chroniony prawem autorskim. [CC BY 4.0 Międzynarodowe] Korzystanie dozwolone zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0, której pełne postanowienia dostępne są pod adresem: ; -
Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk
Biblioteka Instytutu Historii PAN
23 wrz 2025
23 wrz 2025
15
https://rcin.org.pl/ihpan/publication/282623
Marciniak, Wojciech
Kowalska, Ewa
Korzon, Andrzej
Kowalska, Ewa
Zapalec, Anna
Kowalska, Ewa
Głowacki, Albin (1949– ) Korzon, Andrzej Boćkowski, Daniel (1968– ) Kowalska, Ewa Smolana, Krzysztof (1951–2024) Materski, Wojciech (1944– ) Marczewska-Zagdańska, Hanna
Boćkowski, Daniel (1968– )