Afryka Południowa i Południowo–Zachodnia w niemieckiej propagandzie kulturowej (1914–1918)

Zajas, Paweł

doi:0419-8824

Download

Title: Afryka Południowa i Południowo–Zachodnia w niemieckiej propagandzie kulturowej (1914–1918)

Abstract:

On July 7th 1914, the British government requested general Louis Botha to take over the German radio transmitters in Lüderitz and Swakopmund. The German forces, unable to withhold the attack any longer, surrendered on July 9th 1915. The government in Berlin, realised that winning Southwest Africa back, might prove impossible, regardless of the course of the war in Europe. By the same token, the future of the German diamond companies, united in a consortium called Diamantenregie since 1909, depended on the developing political constellation in the Union of South Africa. Since 1915, German authorities have launched a subtle diplomatic game aimed at winning the support of the South African elites and the public opinion of the country. The neutral Netherlands were the main stage of this long–term post–war policy. Due to the historical connections to South Africa, the Netherlands played an important role as a cultural and political mediator. Some members of the Dutch elites — writers, journalists, politicians — still held the pro– Boer and anti–English position when WWI broke out. This position encouraged the involvement of the Dutch elites in the German incentives regarding cultural propaganda. This paper offers insights into the so far unpublished correspondence of the main actors of the contemporary field of German propaganda. The main person under investigation is Johannes Visscher, a Dutch journalist and expert on South Africa. As editor of the journal Hollandsch Zuid– Afrika, published by Nederlandsch Zuid–Afrikaansche Vereniging (NZAV), Visscher was employed by the German diplomatic services in the years 1915–1918. As part of the activities financed by Reichskolonialamt, Visscher shaped the image of Germany in the South African press and the pro–German image of South Africa in the Dutch press.

References:

Albes J., Worte wie Waffen. Die deutsche Propaganda in Spanien während des Ersten Weltkrieges, Essen 1996.
Balicki J., Historia Burów. Geneza państwa apartheidu, Wrocław 1980.
Chatterton–Hill G., Moloch England! Was Deutschland im Fall eines englischen Sieges zu erwarten hätte. Irlands Schicksal als Warnung für Deutschland, Dresden 1917.
Czapliński M., Niemiecka polityka kolonialna, Poznań 1992.
Dolderer W., Deutscher Imperialismus und belgischer Nationalitätenkonflikt. Die Rezeption der Flamenfrage in der deutschen Öffentlichkeit und deutsch–flämischen Kontakte 1890–1920, Melsungen 1989.
Eversdijk N. P., Kultur als politisches Werbemittel. Ein Beitrag zur deutschen kultur– und pressepolitischen Arbeit in den Niederlanden während des Ersten Weltkrieges, Münster 2010.
Gerstenhauer M. R., ZuidAfrika, „Neerlandia” 1903, nr 7, s. 28, 29.
Ham L., Boven ruimte, boven tijd. Het begrip ‘GrootNederland’ in twee tijdschriften uit de Eerste Wereldoorlog, „Tijdschrift voor tijdschriftstudies” 2009, nr 25–26, s. 21–34.
Hees P. van, Diets, w: Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging, red. R. de Schryver, t. I, Brussel 1998, s. 943, 944.
Jahnel M., Das Bodenrecht in „Neudeutschland über See”. Erwerb, Vergabe und Nutzung von Land in der Kolonie Deutsch–Südwestafrika 1884–1915, Frankfurt am Main 2007.
Jonckheere W., Van Mafeking tot Robbeneiland. Zuid–Afrika in de Nederlandse letterkunde, Nijmegen 1999.
Kestler S., Die deutsche Auslandsaufklärung und das Bild der Ententemächte im Spiegel zeit genössischer Propagandaveröffentlichungen während des Ersten Weltkrieges, Frankfurt am Main 1994.
Koch J., Historia literatury południowoafrykańskiej. Okres usamodzielnienia 1900–1930, Warszawa 2012.
Kuitenbrouwer V., War of Words. Dutch Pro–Boer Propaganda and the South African War (1899– 1902), Amsterdam 2012.
Leśniewski M., Miejsce Południowej Afryki w kształtowaniu koncepcji polityki imperialnej Wielkiej Brytanii, 1899–1914, Warszawa 2001.
Liebenberg B. J., Botha en Smuts aan Bewind, 1910–1924, w: Vyfhonderd jaar Suid–Afrikaanse Geskiedenis, red. C. F. J. Muller, Pretoria 1990, s. 389–418.
McGregor G., Die Suid–Afrikaanse Vrykorps van Duits–Suidwes–Afrika, Pretoria 2013.
Morriën J., Visscher, Johannes, w: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland, 1986, http://www.biografischportaal.nl/persoon/9584 3995 (dostęp: 1 VII 2016).
Ostermann P., Duell der Diplomaten. Die Propaganda der Mittelmächte und ihrer Gegner in Italien während des Ersten Weltkrieges, Weimar 2000.
Pienaar E. C., De toekomstige volkstaal van Zuid–Afrika: Engels, Nederlands of Afrikaans? Rede in de Algemene Vergadering van de „Nederlansch Zuid–Afrikaansche Vereniging” op 19 mei 1917. Bijvoegsel van „Hollandsch Zuid–Afrika”, 15 juni 1915, Amsterdam 1915.
Rinsum H. J. van, Sol Iustitiae en de Kaap. Een geschiedenis van de banden van de Utrechtse universiteit met Zuid–Afrika, Hilversum 2006.
Romer S., Eine neue Heimat in Südwestafrika? Die Schweizer Auswanderung nach Namibia, 1870–1946, Windhoek 2003.
Schoemans J. J., Die ander kant van die rebellie en ‘n woord aan generaal Smuts, Pretoria 1915. Schölzel Ch., Walther Rathenau. Eine Biographie, Padeborn 2006.
Schutte G. J., De Amsterdamse persdienst van De Burger, „Maandblad Zuid–Afrika”, nr 8, s. 158, 159.
Schutte G. J., Een eeuw Nederlandse aandacht voor Zuid–Afrika, w: Zicht op Zuid–Afrika. Honderd jaar geschiedenis van Zuid–Afrika, 1881–1889, red. G. J. Schutte, Amsterdam 1981.
Tames I., ‘Oorlog voor onze gedachten. Oorlog, neutraliteit en identiteit in het Nederlandse publieke debat, 1914–1918, Hilversum 2006.
Valter M. P. C., Bijdrage tot de wordingsgeschiedenis van den grooten oorlog, Amsterdam 1915. Valter M. P. C., Duitsland en de Hollandsche republieken in Zuid–Afrika, Amsterdam 1918.
Valter M. P. C., Generaal Botha tijdens de Engelsch–Afrikaanschen oorlog in 1900, Amsterdam 1915.
Valter M. P. C., Louis Botha contra Generaal Christiaan de Wet, Amsterdam 1915.
Visscher J., De ondergang van een wereld: historisch–oeconomische studie over de oorzaken van den Anglo–Boer oorlog (1899–1902): met een naschrift over de waarschijnlijke toekomst van Zuid–Afrika, Amsterdam 1903.
Zajas P., Polskie zagraniczne przedstawicielstwa prasowe w czasie Wielkiej Wojny (1914–1918), „Dzieje Najnowsze” 2014, nr 3, s. 36–43.