Subtitle:

Przegląd Geograficzny T. 96 z. 2 (2024)

Publisher:

IGiPZ PAN

Place of publishing:

Warszawa

Description:

24 cm

Abstract:

This article concerns functional-spatial relationships between an urban centre and its regional surroundings as exemplified by the retail sphere – i.e. large-format chain shops and retail-service complexes. The study covered the city of Słupsk, located in Poland’s Middle Pomerania region – one of the largest and most important cities in northern Poland – and 3 facilities located in its immediate vicinity, in the highly urbanised village of Kobylnica (Fig. 2, Table 2). The inspiration for research in this area, which was based on passenger car traffic, was the desire to reach information unavailable in public statistics. A further matter of significance was to take account of the development in Poland in the first quarter of the 21st century of individual motorisation and the sphere of trade covered by the analysis. The main research questions underpinning the study were thus as follows: 1. What is the volume and structure of visitor traffic to the most important retail facilities in Słupsk? 2. What is the spatial range of influence of Słupsk as a centre with supra-local commercial functions? Słupsk can be indicated as serving a developed role of sub-regional centre, albeit with only a partially-developed regional function. It constitutes a central point of agglomeration of trade and service activities for the eastern part of the Middle Pomerania, reaching also slightly further to the south-east, and complementing in the west Koszalin – as a centre less well-equipped in this sphere of economic activity. In this way we obtain a picture of the spatial influence the city under study exerts, as signalled above. The results of the study show an incompatibility to the directions and sizes of flows of access to commercial facilities with the administrative division at voivodeship level and the boundary of Słupsk – and the predominance of functional connections over administrative ones is noticeable. In fact, the influence of the border of the Western Pomerania Voivodeship on Słupsk’s relations with counties is invisible, as is the city’s boundary with Kobylnica as its largest suburb. The results are related to the administrative division of Poland into 49 voivodeships in place in the 1975 1998 period, during which time Słupsk as a voivodeship city (provincial capital) was a natural centre for several surrounding counties. Research based on today’s boundaries hinders recognition of the degree to which the relict border is still somehow in existence, as the municipalities within sławieński and chojnicki counties were only partly located within Słupsk voivodeship.

References:

Adamowicz, M. (2015). Przekształcenia w sektorze handlu detalicznego i strategiach przedsiębiorstw na rynkach towarów konsumpcyjnych w Polsce. Handel Wewnętrzny, 358(5), 5‑23.
BDL GUS. (2023). Bank Danych Lokalnych. Pobrane z: https://bdl.stat.gov.pl/bdl/start (04.11.2023).
Bocheński, T. & Rydzewski, T. (2020). Stolice byłych 49 województw w Polsce - wybrane zagadnienia rozwoju miast. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Bodkin, C.D., & Lord, J.D. (1997). Attraction of power shopping centres. The International Review of Retail, Distribution and Consumer Research, 7(2), 93‑108.
Bogdański, M. (2014). Delimitacja obszaru aglomeracji olsztyńskiej. Ekonomia XXI wieku, 1, 58‑73.
Carter, C. (2009). Review articles: What we know about shopping centers. Journal of Real Estate Literature, 17(2), 163‑180.
Christaller, W. (1933). Die zentralen Orte in Suddeutschland: Eine okonomisch-geographische Untersuchung uber die Gesetzmassigkeit der Verbreitung und Entwicklung der Siedlungen mit stadtischen Funktionen. Jena.
Dembicka-Niemiec, A. (2010). Rola funkcji handlowej w strukturze gospodarczej Opola. Studia Miejskie, 2, 127‑135.
Dietl, J. (1991). Handel we współczesnej gospodarce. Instytucje, organizacja, technologia, strategia. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Figlus, T. (2019). Przemiany struktur przestrzennych osadnictwa wiejskiego. W: M. Halamska, M. Stanny, J. Wilkin, Ciągłość i zmiana. Sto lat rozwoju polskiej wsi. Tom 2 (s. 709‑740), Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
Gerus-Gościewska, M. (2013). Lokalizacja sklepów Ikea w województwie podlaskim z zastosowaniem prawa grawitacji demograficznej Reilly'ego. Acta Scientiarum Polonorum Administratio Locorum, 12(4), 5‑14.
Gierańczyk, W. (2014). Atrakcyjność województwa pomorskie w kontekście dojazdów do pracy w 2011 r. Regiony Nadmorskie, 22, 7‑24.
Grzesiuk, A. (2006). Metody wyznaczania zasięgu oddziaływania punktu handlowego. Przegląd Organizacji, 6, 35‑38.
Guzik, R. (red.). (2012). Czynniki i ograniczenia rozwoju miast województwa pomorskiego w świetle relacji przestrzennych i dostępności komunikacyjnej. Gdańsk: Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego.
Guzik, R., Gwosdz, K., & Sobala-Gwosdz, A. (2002). Przestrzenne zróżnicowanie poziomu rozwoju usług w Małopolsce. W: Z. Górka, Z. & A. Jelonek, Geograficzne uwarunkowania rozwoju Małopolski (s. 69‑83). Kraków: Instytut Geografii Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Guzik, R., & Kołoś, A. (red.). (2015). Relacje funkcjonalno-przestrzenne między ośrodkami miejskimi i ich otoczeniem w województwie pomorskim. Gdańsk: Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego.
Guzik, R., Kołoś, A., Fiedeń, Ł., Kocaj, A. & Wiedermann, K. (2020). Dostępność komunikacyjna i relacje przestrzenne w województwie pomorskim. Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Guzik, R., Kołoś, A., Fiedeń, Ł., Kocaj, A. & Wiedermann, K. (2021). Dostępność komunikacyjna i relacje przestrzenne w województwie zachodniopomorskim. Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Gwosdz, K. & Sobala-Gwosdz, A. (2008). Geografia hipermarketów w Polsce: strategie lokalizacyjne firm i ich skutki przestrzenne. Przegląd Geograficzny, 80(4), 501‑526.
Hilarecki, G. (2022). Pół na pół w wymianie tablic rejestracyjnych samochodów w Słupsku. To skutek zmiany przepisów. Pobrane z: https://gp24.pl/pol-na-pol-w-wymianie-tablic-rejestracyjnychsamochodow-w-slupsku-to-skutek-zmiany-przepisow/ar/c1-16338519 (29.10.2023).
Hildebrandt, A. (2013). Pomorskie inwestycje - skąd pochodzą? Jaka jest ich wartość? Pomorski Przegląd Gospodarczy, 10, 18‑23.
Hołowiecka, B. (2004). Oddziaływanie społeczno-gospodarcze miasta. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Jażewicz, I. (2009). Funkcjonowanie małych miast Pomorza Środkowego w okresie transformacji systemowej. Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej.
Jażewicz, I. (2013). Miejska sieć osadnicza regionu nadmorskiego. Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej.
Kaczmarek, T. & Karewicz, M. (2018). Organizacja przestrzenna handlu detalicznego w aglomeracji poznańskiej. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 44, 91‑105.
Kaczmarek, T. (2014). Rozwój, struktura przestrzenna i funkcje centrów handlowych w Polsce. W: E. Klima, (red.). Ludność, Mieszkalnictwo, Usługi - w 70. rocznicę urodzin Profesora Jerzego Dzieciuchowicza. Population, Housing, Services - 70th Anniversary of Professor Jerzy Dzieciuchowicz (s. 247-267). Space-Society-Economy, 13. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Kołoś, A. (2002). Uwarunkowania rozwoju miejskiego transportu szynowego w Polsce w 10 lat po rozpoczęciu transformacji społeczno-ekonomicznej (s. 84‑96). W: J. Wendt (red.), Wybrane zagadnienia geografii transportu. Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego.
Komornicki, T. (2011). Przemiany mobilności codziennej Polaków na tle rozwoju motoryzacji. Prace Geograficzne IGiPZ PAN, 227. Warszawa: IGiPZ PAN.
Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030. (2011). Załącznik do uchwały nr 239 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2011 r. (poz. 252).
Kowalski, M. & Wiśniewski, S. (2017). Dostępność transportowa łódzkich centrów handlowych. Handel Wewnętrzny, 368(3), 339‑357.
Kowalski, M. & Wiśniewski, S. (2017). Centrum handlowe jako czynnik ruchotwórczy w transporcie samochodowym - przykład Portu Łódź. Przegląd Geograficzny, 89(4), 617‑639.
Kowalski, М. (2018). Targowi centry w prostori polskich mist. Mistobuduwannaja ta tieritorialhie płanuwannja, 66, 265‑286.
Ledwoń, S. (2008). Wpływ współczesnych obiektów handlowych na strukturę śródmieść. Gdańsk: Politechnika Gdańska (praca doktorska).
Maleszyk, E. (2002). Rynek ośrodków handlowych w Polsce. Wiadomości Statystyczne., 55‑71.
Maleszyk, E. (2011). Nowe trendy w procesach koncentracji i integracji handlu w Polsce. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, 175, 40‑51.
Mikołajczyk, J. (2012). Kreowanie wartości centrum handlowego. Perspektywa interesariuszy. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.
Milea, E.C., Necula, M., & Roşu, M. (2022). On the Potential of Google's 'Popular Times' Data in Epidemiology. Fostering Recovery Through Metaverse Business Modelling, 845‑856. https://doi.org/10.24789788367405072-079
Möhring, M., Keller, B., Schmidt, R., & Dacko, S. (2021). Google popular times: towards a better understanding of tourist customer patronage behavior. Tourism Review, 76(3), 533‑569. https://doi.org/10.1108/TR-10-2018-0152
Mruk, H. & Pilarczyk, B. (2000). Przesłanki rozwoju miejskich centrów handlowych. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, 852(2), 272‑277.
Mynarski, S. (red.). (1992). Badania przestrzenne rynku i konsumpcji. Przewodnik metodyczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Niedzielski, M. (2021). Grocery store accessibility: Different metrics - Different modal disparity results and spatial patterns. Journal of Transport Geography, 96, 103160. https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2021.103160
Nowak, M.J. (2012). Zmiany funkcji usługowej w małych miastach województwa zachodniopomorskiego w latach 2004‑2009. W: K. Heffner & A. Halama (red.), Ewolucja funkcji małych miast w Polsce (s. 83‑94). Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Katowice: Uniwersytet Ekonomiczny.
Ooi, J.T., & Sim, L.L. (2007). The magnetism of suburban shopping centers: do size and Cineplex matter? Journal of Property Investment & Finance, 25(2), 111‑135.
Öner, Ö. (2017). Retail city: the relationship between place attractiveness and accessibility to shops. Spatial Economic Analysis, 12(1), 72‑91.
Pacuk, M. (2022). Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w województwie pomorskim w latach 2005‑2019. Regiony Nadmorskie, 30, 188‑209.
Parol, A.R. (2020). Dopasowanie hierarchii ośrodków miejskich i powiązań funkcjonalnych do wydzieleń terytorialnych szczebla powiatowego na Pomorzu Środkowym. Słupskie Prace Geograficzne, 17, 123‑146. https://doi.org/10.34858/spg.17.2020.009
Parol, A.R. (2022). Zmiany rozmieszczenia instytucji o randze regionalnej i ponadregionalnej w miastach Pomorza Środkowego w latach 1979‑2019. Regiony Nadmorskie, 30, 78‑101.
Pasek, A. (2019). Centrum handlowe w strukturze miasta - "miasto w mieście" czy "wyspa handlowa"? Analiza na przykładzie funkcji centrów handlowych. Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne, 15(4), 10‑30. https://doi.org/10.21784/ZC.2019.024
Rochmińska, A. (2013). Atrakcyjność łódzkich centrów handlowych oraz zachowania nabywcze i przestrzenne ich klientów. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Rosik, P., Pomianowski, W., Goliszek, S., Stępniak, M., Kowalczyk, K., Guzik, R., Kołoś, A. & Komornicki, T. (2017). Multimodalna dostępność gmin transportem publicznym w Polsce. Warszawa: Prace Geograficzne IGiPZ PAN, 258. Warszawa: IGiPZ PAN.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 25 stycznia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów oraz wymagań dla tablic rejestracyjnych (Dz.U. 2022 poz. 188).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 lutego 2022 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. 2022 poz. 679).
Rudnicki, L. (2012). Zachowania konsumentów na rynku. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Rydz, E. (1990). Funkcje Koszalina i Słupska w regionalnej sieci osadniczej. Słupsk: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Słupsku.
Rydz, E. (2006). Przemiany struktur społeczno-gospodarczych w okresie transformacji systemowej na Pomorzu Środkowym. Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej.
Rydz, E. (2016). Słupski ośrodek przemysłowy z perspektywy 25 lat transformacji gospodarczej. W: Marszał, T. (red.). Miasto - region - gospodarka w badaniach geograficznych. W stulecie urodzin Profesora Ludwika Straszewicza (s. 221‑235). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Rydz, E., & Zaleski, J. (1992). Rola i funkcje Słupska na tle sieci osadniczej Środowego Wybrzeża. Słupsk: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Słupsku.
Shoag, D., & Veuger, S. (2018). Shops and the city: Evidence on local externalities and local government policy from big-box bankruptcies. Review of Economics and Statistics, 100(3), 440‑453.
Sobala-Gwosdz, A. (2023). Pozycja miast jako ośrodków centralnych. Warszawa - Kraków: Instytut Rozwoju Miast i Regionów.
Sobala-Gwosdz, A. & Gwosdz, K. (2011). Polska Wschodnia w strategiach lokalizacji sieci hipermarketów. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 20, 276‑290.
Sołtys, J. & Dorocki, S. (2018). Rozmieszczenie usług jako podstawa rozpoznawania ośrodków podregionalnych w Polsce i ich hierarchii. Prace Komisji Geografii Przemysłu PTG, 33(3), 237‑251. http://doi.org/10.24917/20801653.323.15
Sołtys, J. (2013). Usługi publiczne jako czynnik miastotwórczy i wyznacznik rangi miasta w sieci osadniczej na przykładzie małych miast Polski Północnej. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Socio-oeconomica, 15(3), 3‑19.
Stępniak, M., Wiśniewski, R., Goliszek, S. & Marcińczak, S. (2017). Dostępność przestrzenna do usług publicznych. Prace Geograficzne IGiPZ PAN, 261. Warszawa: IGiPZ PAN.
Szromnik, A. (1990). Handel - konsument - przestrzeń. Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze.
Szudra, P. (2010). Strategie lokalizacji przedsiębiorstw handlowych a rozwój miast. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 109, 208‑216.
Szymajda, M. (2010). Słupskie tramwaje. Łódź: Wydawnictwo Księży Młyn.
Tarkowski, M. (2017). Atrakcyjność inwestycyjna polskich regionów nadmorskich. Regiony Nadmorskie, 25, 194‑207.
Taylor, Z. (1999). Przestrzenna dostępność miejsc zatrudnienia, kształcenia i usług a codzienna ruchliwość ludności wiejskiej. Wrocław: Wydawnictwo Continuo.
Teller, C. (2008). Shopping streets versus shopping malls-determinants of agglomeration format attractiveness from the consumers' point of view. The International Review of Retail, Distribution- and Consumer Research, 18(4), 381‑403.
Twardzik, M. (2014). Typologia i znaczenie centrów handlowych dla miast województwa śląskiego. Studia Miejskie, 16, 129‑145.
Twardzik, M. (2015). Lokalizacja centrów handlowych a polityka przestrzenna polskich miast. Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, 164, 345‑361.
Twardzik, M. (2017). Centrum handlowe w procesie kształtowania struktury miasta (przykład Katowic). Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 334, 98‑107.
Twardzik, M. (2017). Sklepy dyskontowe w strukturze sieci handlowej w małych miastach w Polsce. Space - Society - Economy, 22, 7‑22.
Umiński, S. (2013). Handel zagraniczny jako płaszczyzna oddziaływania zmian w gospodarce globalnej na gospodarkę regionu. Working Papers, 130. Instytut Rozwoju.
Urry, J. (2009). Socjologia mobilności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Van Nes, A. (2021). The impact of the ring roads on the location pattern of shops in town and city centres. a space syntax approach. Sustainability, 13(7), 3927. https://doi.org/10.3390/su13073927
Vongvanich, T., Sun, W., & Schmöcker, J.D. (2023). Explaining and predicting station demand patterns using google popular times data. Data Science for Transportation, 5(2). https://doi.org/10.1007/s42421-023-00072-z
Wendt, J. (2001). Geografia władzy w Polsce. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Wilk, W. (2005). Miejsce miast w sieciach handlowych przykład Polski. Prace i Studia Geograficzne, 35, 129‑153.
Wilk, W. (2013). Miasta zbyt małe na handel z dyskontem. Acta Universitatis Lodziensis Folia Geographica Socio-Oeconomica, 15, 21‑37.

Relation:

Przegląd Geograficzny ; Przegląd Geograficzny

Volume:

96

Issue:

2

Start page:

253

End page:

278

Detailed Resource Type:

Article

Format:

application/octet-stream

Resource Identifier:

oai:rcin.org.pl:241760 ; 0033-2143 (print) ; 2300-8466 (on-line) ; 10.7163/PrzG.2024.2.6

Source:

CBGiOS. IGiPZ PAN, sygn.: Cz.181, Cz.3136, Cz.4187 ; click here to follow the link

Language:

pol

Language of abstract:

eng

Rights:

Creative Commons Attribution BY 4.0 license

Terms of use:

Copyright-protected material. [CC BY 4.0] May be used within the scope specified in Creative Commons Attribution BY 4.0 license, full text available at: ; -

Digitizing institution:

Institute of Geography and Spatial Organization of the Polish Academy of Sciences

Original in:

Central Library of Geography and Environmental Protection. Institute of Geography and Spatial Organization PAS

Projects co-financed by:

Programme Innovative Economy, 2010-2014, Priority Axis 2. R&D infrastructure ; European Union. European Regional Development Fund

Access:

Open