Dwie próby rozliczenia się środowiska literackiego ze stalinizmem

Olaszek, Jan (1985– )

doi:2450-8357

Pobierz

Tytuł: Dwie próby rozliczenia się środowiska literackiego ze stalinizmem

Abstrakt:

The article compares two books being an attempt of the Polish literary community to settle with Stalinism: Rachunek pamięci (An Examination of Remembrance) under the joint scientific editorship of Władysław Bieńkowski, Helena Boguszewska, Paweł Jasienica, and Jerzy Kornacki; and Jacek Trznadel’s Hańba domowa (Home Disgrace). The study presents the circumstances of the creation of these two books and their reception, together with an analysis of the statements and opinions of writers contained in the text in terms of assessing literature in Stalinist times and the atmosphere in the literary milieu at the time, their attitude to settling accounts with the past and to the factors that determined the support of a large part of the community for the communist system in the period.

Bibliografia:

Bikont A., Szczęsna J., Lawina i kamienie. Pisarze wobec komunizmu, Warszawa 2006
Błażejowska J., Opozycja antyreżimowa w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk w latach 1956–1989, Warszawa 2018
Brandys K., Miesiące, 1985–1987, Warszawa 1989
Broeder J. [J. Gondowicz], Czyściec niewinnych, „Tygodnik Mazowsze” 25 III 1987, nr 204, s. 4
Burek T., Zapomniana literatura polskiego Października, w: T. Burek, Żadnych marzeń, Warszawa 1989
Chciałem poprawić. Rozmowa z profesorem Jackiem Trznadlem, w: M. Bajer, Blizny po ukąszeniu, Warszawa 2005
Czapliński P., Rozmowa przeciw ekstazie. O kłopotach z autobiografią (nie tylko) komunistyczną, „Teksty Drugie” 2018, nr 16, s. 11–30
Dabert D., Między wizją a spełnieniem. Profile ideowe i artystyczne czasopism literackich w drugim obiegu wydawniczym 1982–1989, Poznań 2014
Dąbrowska M., Dzienniki 1914–1965, t. 10: 1956–1957, Warszawa 2009
Fijałkowska B., Polityka i twórcy (1948–1959), Warszawa 1985
Franaszek A., Herbert. Biografia, t. 1–2, Kraków 2018
Friszke A., Czasopisma „drugiego obiegu”, w: Czasopisma społeczno-kulturalne w okresie PRL, red. U. Jakubowska, Warszawa 2011
Friszke A., Czas KOR-u. Jacek Kuroń a geneza Solidarności, Kraków 2011
Friszke A., Jerzy Zawieyski, szkic do portretu, w: J. Zawieyski, Dzienniki, t. 1: Wybór z lat 1955–1959, oprac. A. Knyt, współpr. M. Czoch, Warszawa 2011
Garbal Ł., Jan Józef Lipski. Biografia źródłowa, t. 1–2, Warszawa 2018
Garbal Ł., Noty do tekstów, w: J.J. Lipski, Pisma polityczne, wybór i oprac. Ł. Garbal, Warszawa 2011
Herling-Grudziński G., Szkielet w szafie. List do Jacka Bierezina, „Kultura” 1979, nr 5, s. 85–87
Hirszowicz M., Pułapki zaangażowania. Intelektualiści w służbie komunizmu, Warszawa 2001
Jakowska K., Peerelowska „kariera” socjalistki. Przypadek Heleny Boguszewskiej, w: Kariera pisarza w PRL-u, red. M. Budnik, K. Budrowska, E. Dąbrowicz, K. Kościewicz, Warszawa–Białystok 2014
Jastrun M., Dziennik 1955–1981, oprac. M. Rydlowa, M. Urbanowski, Kraków 2002
Kamińska-Chełmniak K., Cenzura PRL wobec „Hańby domowej” Jacka Trznadla (1989–1989), „Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi” 12, 2018, s. 345–357
Kowalska A., Dzienniki, przedm. J. Hartwig, oprac. P. Kądziela, Warszawa 2008
Larenta B., Rachunek pamięci, „Sztuka Edycji” 7, 2015, s. 168–172
Miłosz C., Zniewolony umysł, Paryż 1953
Nagrody Kulturalne „Solidarności” za rok 1986, „Tygodnik Mazowsze” 11 II 1987, nr 198, s. 1
Nolbrzak R., Pisma literackie drugiego obiegu „Zapis” i „Puls. Nieregularny kwartalnik literacki”, w: Czas bibuły, [t. 1:] Mechanizmy – ludzie – idee, red. R. Wróblewski, Wrocław 2013
Olaszek J., Jan Walc. Biografia opozycjonisty, Warszawa 2018
Olaszek J., Kultura, która nie kłamie. Szkic o Komitecie Kultury Niezależnej, „Wolność i Solidarność. Studia z dziejów opozycji wobec komunizmu i dyktatury” 2017, nr 10, s. 82–116
Rachunek pamięci, red. W. Bieńkowski, H. Boguszewska, P. Jasienica, J. Kornacki, Warszawa 2012
Rokicki K., Literaci. Relacje między literatami a władzami PRL w latach 1956–1970, Warszawa 2011
Shore M., Kawior i popiół. Życie i śmierć pokolenia oczarowanych i rozczarowanych marksizmem, tłum. M. Szuster, Warszawa 2008
Skibiński C., Papierowa segregacja. Stosunek Marii Dąbrowskiej do Żydów, „Pamiętnik Literacki” 2015, nr 3, s. 19–36
Skórzyński J., „List 59” i narodziny opozycji demokratycznej w Polsce, „Zeszyty Historyczne” 2008, nr 163, s. 137–158
Szaruga L. [A. Wirpsza], „Puls”. Alternatywa w alternatywie, w: Piśmiennictwo – systemy kontroli – obiegi alternatywne, t. 2, red. J. Kostecki, A. Brodzka, Warszawa 1992
Szczepański J.J., Dziennik, t. 5: 1981–1989, Kraków 2017
Szumski J., „Puls” wobec Warszawy. Z geografii opozycji politycznej 1977‒1981, w: Przeciw, obok, pomimo. Kultura niezależna w Łodzi w latach 70. i 80. XX wieku, red. K. Tatarowski, A. Barczyk, R. Nolbrzak, Łódź 2013
Tomaszewska W., Biografia literacka jako tekst otwarty (przykład kariery pisarskiej Andrzeja Kijowskiego), w: Kariera pisarza w PRL-u, red. M. Budnik, K. Budrowska, E. Dąbrowicz, K. Kościewicz, Warszawa–Białystok 2014
Trznadel J., Hańba domowa. Rozmowy z pisarzami, Lublin 1990
Trznadel J., Hańba domowa. Rozmowy z pisarzami, Paryż 1986
Trznadel J., Hańba domowa. Rozmowy z pisarzami, Warszawa 2006
Walc J., Wybierane, Warszawa 1989
Waligóra G., Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela, Warszawa 2006
Wat A., Mój wiek, Londyn 1977
Woroszylski W., Dzienniki, t. 1: 1953–1982, oprac. A. Dębska, Warszawa 2017
Woroszylski W., Dzienniki, t. 2: 1983–1987, oprac. A. Dębska, Warszawa 2018
Woroszylski W., Dzienniki, t. 3: 1988–1996, oprac. A. Dębska, Warszawa 2019
Zawieyski J., Dzienniki, t. 1: Wybór z lat 1955–1959, oprac. A. Knyt, współpr. M. Czoch, Warszawa 2011