Ethnologia Polona 29-30 (2008-2009)
Institute of Archaeology and Ethnology Polish Academy of Sciences
The objective of the present article is to make a preliminary study and to create a “map” of the phenomenon of androcentrism in Polish ethnology and cultural anthropology. Androcentrism – understood as the domination of masculine norms in culture – has become, since the 1970s, one of the subjects of interest of anthropology in Western Europe and the United States. Anthropology, inspired by feminism, thus has coined the concept of “androcentric bias” in this discipline which is both strictly scientific and institutional. The author shall endeavour to analyse the discourse and structure of Polish ethnology using this concept and this very instrument. He also discusses whether it is possible to overcome the androcentric bias at the discourse level (or would this lead to ginecentrism, which is equally limiting?). The actual control and power exercised by men over academic institutions in ethnology and the early interest in folk culture fully confirm the thesis of a strong androcentric element existing in Polish ethnology. Although the author does not aspire to exhaust the topic, or to reach final conclusions, the examples mentioned in the present article show rather unequivocally that Polish female ethnologists – doing fieldwork, organisational work, conducting lecture and writing – were indeed, following de Beauvoir’s terminology, “the second sex”
Abramowska Janina, 1987, Topos i niektóre miejsca wspólne badań literackich, [in:] Problemy teorii literatury, vol. 3, wyb. H. Markiewicz, Wrocław
Baer Monika, 1997, Ewolucja myśli feministycznej w antropologii kulturowej. Szkic na podstawie wybranej literatury, [in:] Humanistyka i płeć, vol. II “Kobiety w poznaniu naukowym wczoraj i dziś”, E. Pakszys, D. Sobczyńska (ed.), Poznań
Behar Ruth, 1995, Introduction: Out of Exile, [in:] Behar Ruth, Deborah A. Gordon, Women Writing Culture, Berkeley
Bourdieu Pierre, 2004, Męska dominacja, przeł. L. Kopciewicz, Warszawa
Burszta Józef, 1967, Przedmowa, [in:] Kultura ludowa Wielkopolski, vol. III, Poznań
Buchowski Michał, Wojciech J. Burszta, 1992, O Założeniach interpretacji antropologicznej, Warszawa
Charbonnnier Georges, 2000, Rozmowy z Claude Lévi-Straussem, tans. J. Trznadel, Warszawa
di Leonardo Micaeila, 1991, Gender at the crossroads of knowledge: feminist anthropology in the postmodern era, Los Angeles
Ehrenberg Gustaw, 1848, Szlachta w roku 1831, [in:] (by the same author) Dźwięki z minionych lat, Kraków
Etnografowie i ludoznawcy polscy. Sylwetki, szkice biograficzne 2002, E. Fryś-Pietraszkowa, A. Kowalska-Lewicka, A. Spiss, vol. 1, Kraków
Gilman Charlotte Perkins, 1911, Man-made world; or, our androcentric culture, New York
Hernas Czesław, 1965, W kalinowym lesie. U źródeł folklorystyki polskiej, Warszawa
Kafar Andrzej Marcin, 2007, Projekt “etnografii doświadczenia” Kazimiery Zawistowicz-Adamskiej i jego współczesne zastosowania, “Lud”, vol. 91
Kaniowska Katarzyna, 1995, Inspiracje i konsekwencje antropologizacji etnologii polskiej, [in]: Etnologia polska między ludoznawstwem a antropologią, A. Posern-Zieliński (ed.), Poznań
Klein Laura F., Ackerman Lilian A., 1995, Women and power in native north America, Norman-London
Lamphere Louise, 1996, Gender, [in:] Encyclopedia of cultural anthropology, D. Levinson, M. Ember (eds.), vol. 2, New York
Libera Zbigniew, 1995, Lud ludoznawców: kilka rysów do opisania fizjognomii i postaci ludu naszego, czyli etnograficzna wycieczka po XIX wieku, [in:] Etnologia polska między ludoznawstwem a antropologią, A. Posern-Zieliński (ed.), Poznań
Lutkehaus Nancy, 1995, Margaret Mead and the “rustling-of-the-wind-in-the-palm-trees school” of ethnographic writing, [in:] Women writing culture, D. Gordon, R. Behar (eds.) Berkeley
Pakszys Elżbieta, Sobczyńska Danuta, 1997, Przedmowa, [in:] Humanistyka i płeć, vol. II, Kobiety w poznaniu naukowym wczoraj i dziś, E. Pakszys, D. Sobczyńska (ed.), Poznań
Poggioli Renato, 1960, Wierzbowa fujarka, “Zagadnienia Rodzajów Literackich”, vol. III, #. 1
Reiter Rayna, 1975, Introduction, [in:] R. Reiter (ed.), Toward an anthropology of women, New York
Robotycki Czesław, Węglarz Stanisław, 1983, Chłop potęgą jest i basta. O mityzacji kultury ludowej w nauce, “Polska Sztuka Ludowa”, no. 1–2
Skotnicki Józef, 1911, Józef Chełmoński, “Krytyka”, vol. 30, #. 6
Sulima Roch, 1987, Chłopi i mity europejskie, “Regiony”, no. 2–4 (48)
Tokarska-Bakir Joanna, 2004, Żydzi u Kolberga, [in:] (by the same author) Rzeczy mgliste. Eseje i studia, Sejny
Tokarska-Bakir Joanna, 2010, W winnicy rytuału, [in:] Victor Turner, Proces rytualny. Struktura i antystruktura, przeł. E. Dżurak, Warszawa
Weiner Anette, 1976, The Trobrianders of Papua New Guinea, New York
Weiner Anette, 1988, Women of value. Men of renown, Austin
Węglarz Stanisław, 1994, Chłopi jako “obcy”. Prolegomena, [in:] Pożegnanie paradygmatu? Etnologia wobec współczesności. Studia poświęcone pamięci Profesora Józefa Burszty, W.J. Burszta, J. Damrosz (ed.), Warszawa
oai:rcin.org.pl:61475 ; 0137-4079
IAiE PAN, call no. P 366 ; IAiE PAN, call no. P 367 ; IAiE PAN, call no. P 368 ; click here to follow the link
Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences
Library of the Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences
Feb 2, 2022
Jan 10, 2017
24
https://rcin.org.pl/publication/76172
Edition name | Date |
---|---|
Kuligowski, Waldemar, 2008-2009, Androcentrism in the Discourse and Structure of Polish Ethnology. Prolegomena | Feb 2, 2022 |
Kuligowski, Waldemar
Kraushar, Aleksander (1843–1931)
Wołk, Marcin