Subtitle:

Studia Obszarów Wiejskich = Rural Studies, t. 52

Publisher:

IGiPZ PAN ; PTG

Place of publishing:

Warszawa

Description:

24 cm

Type of object:

Czasopismo/Artykuł

Abstract:

Realizacja działań w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) wymaga obiektywnego rozpoznania potrzeb ich wdrażania, w oparciu o wyniki analiz złożonych procesów przyrodniczych i ekonomiczno-demograficznych zachodzących w czasie i przestrzeni obszarów wiejskich. Wzrastająca funkcjonalność Systemów Informacji Geograficznej (GIS) oraz powszechna dostępność do informacji przestrzennej spowodowały, że bazy danych GIS i analizy geoprzestrzenne stały się skutecznym narzędziem wpierającym implementację działań PROW. Celem pracy jest przedstawienie możliwości wykorzystania danych geoinformacyjnych wybranych baz danych GIS do analizy zróżnicowania przestrzennego obszarów wiejskich województwa dolnośląskiego w oparciu o wybrane komponenty środowiskowe i demograficzne, stanowiące cząstkowe kryteria implementacji działań PROW. W oparciu o zasobność bazy danych Corine Land Cover (CLC) wykonano analizę zróżnicowania form pokrycia i użytkowania obszarów wiejskich. Na podstawie Numerycznego Modelu Terenu (NMT) analizowano rzeźbę terenu, a na podstawie bazy danych glebowo-rolniczych wykonano analizę zróżnicowania przestrzennego przydatności rolniczej gleb. Analizowano również zróżnicowanie przestrzenne gęstości zaludnienia obszarów wiejskich na podstawie bazy danych GUS. Z przeprowadzonych badań wynika, że obszary wiejskie województwa dolnośląskiego są zróżnicowane przestrzennie. Otrzymane wyniki analiz zaprezentowano w postaci map tematycznych, które mogą być wykorzystane praktycznie podczas planowania i wdrażania działań PROW przez organy odpowiedzialne za rozwój i ochronę obszarów wiejskich.

References:

1. Antunes P., Santos R., 2001, The application of Geographical Information Systems to determine environmental impact significance, Journal of Environmental Impact Assessment Review, 21, s. 511-535. https://doi.org/10.1016/S0195-9255(01)00090-7
2. Bac-Bronowicz J., Klimczak H., Pajkert R., 2006, Systemy informacji geograficznej w badaniach środowiska przyrodniczego, [w:] Aktualne problemy rolnictwa, gospodarki żywnościowej i ochrony środowiska, Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Wrocław, s. 119-127.
3. Bai H., Ge Y., Wang J., Li D., Liao Y., Zheng X., 2014, A method for extracting rules from spatial data based on rough fuzzy sets, Journal of Knowledge - Based Systems, 57, s. 28-40. https://doi.org/10.1016/j.knosys.2013.12.008
4. Băneş A., Orboi M.D., Monea A., Monea M., 2010, Sustainable development by GIS, Research Journal of Agricultural Science, 42 (3), s. 405-407.
5. Bielecka E., 2002, Metoda wyznaczania obszarów o niekorzystnych warunkach dla gospodarki rolnej z wykorzystaniem systemu informacji przestrzennej, Seria Monograficzna, 5, Instytut Geodezji i Kartografii, Warszawa.
6. Bielecka E., 2006, Systemy Informacji Geograficznej. Teoria i zastosowania, Wyd. PJWSTK, Warszawa.
7. Bielecka E., 2008, Relacje przestrzenne - podstawy teoretyczne i implementacja, [w:] W. Żyszkowska, W. Spallek (red.), Analizy przestrzenne w kartografii. Główne problemy współczesnej kartografii, Uniwersytet Wrocławski, Zakład Kartografii, Wrocław, s. 22-34.
8. Bielecka E., Fedorowicz-Jackowski W., Zaliwski A., 2000, System informacji o rolniczej przestrzeni produkcyjnej dla rolnictwa polskiego, Prace IGiK, 47, 101, Warszawa, s. 113-124.
9. Borkowski A., 2014, Numeryczne modele wysokościowe i produkty pochodne, [w:] Podręcznik dla uczestników szkolenia z wykorzystania produktów LiDAR, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa, s. 110-131.
10. Bródka S., Macias A., 2010, Kryteria i metody waloryzacji zasobów przyrodniczych, [w:] Praktyczne aspekty ocen środowiska przyrodniczego, Studia i Prace z Geografii i Geologii, 4, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 149-226.
11. Ciołkosz A., Bielecka E., 2005, Pokrycie terenu w Polsce. Bazy danych CORINE Land Cover, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Inspekcja Ochrony Środowiska, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Warszawa.
12. Dygaszewicz J., 2012, Spisy Powszechne jako źródło danych do analiz geoprzestrzennych, Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 23, s. 91-100.
13. Dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 108 z dnia 25 kwietnia 2007, http://inspire.ec.europa.eu/).
14. Eckey H.F., Kosfeld R., Türck M., 2007, Anmerkung zur Identifikation von Förderregionen in der Gemeinschaftsaufgabe, Volkswirtschaftliche Diskussionsbeiträge, 90/07, Universität Kassel, s. 25.
15. Filipiak K., Jadczyszyn J., 2008, Kryteria wyboru i ocena obszarów problemowych rolnictwa w Polsce, [w:] Wybrane zagadnienia systemów informacji przestrzennej i obszarów problemowych rolnictwa w Polsce, Studia i Raporty IUNG-PIB, 12, Puławy, s. 103-111.
16. Gomes L., Simões S.J.C., Forti M.C., Ometto J.P.H.B., Nora E.L.D., 2017, Using Geotechnology to Estimate Annual Soil Loss Rate in the Brazilian Cerrado, Journal of Geographic Information System, 9, s. 420-439 (https://doi.org/10.4236/jgis.2017.94026). https://doi.org/10.4236/jgis.2017.94026
17. Gotlib D., Iwaniak A., Olszewski R., 2007, GIS. Obszary zastosowań. Wydawnictwo PWN, Warszawa.
18. Jadczyszyn J., Smreczak B., 2017, Mapa glebowo-rolnicza w skali 1:25 000 i jej wykorzystanie na potrzeby współczesnego rolnictwa, [w:] Krajowe bazy danych o glebach, Studia i Raporty IUNG-PIB, Puławy, 51 (5), s. 9-27.
19. Jadczyszyn J., Stuczyński T., 2008, Wykorzystanie numerycznej mapy glebowo-rolniczej do analizy obszarów wiejskich, [w:] Wybrane zagadnienia systemów informacji przestrzennej i obszarów problemowych rolnictwa w Polsce, Studia i Raporty IUNG-PIB, 12, Puławy, s. 55-64.
20. Jucha W., Kroczak R., 2014, Porównanie danych o użytkowaniu terenu z programu CORINE Land Cover z danymi uzyskanymi z ortofotomap, [w:] E. Kaczmarska, P. Raźniak (red.), Społeczno-ekonomiczne i przestrzenne przemiany struktur regionalnych, 2, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków, s. 123-136.
21. Kaczmarek L., 2010, Pozyskiwanie i przetwarzanie danych na potrzeby ocen środowiska przyrodniczego, [w:] Praktyczne aspekty ocen środowiska przyrodniczego, Studia i Prace z Geografii i Geologii, 4, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 109-148.
22. Klimczak H. (red.), 2008, Analizy przestrzenne w badaniach warunków gospodarowania na obszarach wiejskich województwa dolnośląskiego, Monografie, 53, Wyd. Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław.
23. Klimczak H., Galant K., Alkśnin M., 2006, Modeling of spatial structure of the chosen forms of land cover using geometric reference units, Reports on Geodesy, Proceedings of the 8th Bilateral Geodetic Meeting Poland-Italy, Wrocław, Poland, 22-24 June 2006, 2 (77), Warsaw University of Technology, s. 161-169.
24. Klimczak H., Wiatkowska B., 2010, Systemy informacji geograficznej w analizie obszarów wiejskich w ramach działań realizowanych przez PROW, [w]: Cz. Rosik-Dulewska, M. Wiatkowski (red.), Zarządzanie kryzysowe - zrównoważony rozwój obszarów wiejskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole, s. 109-122.
25. Kraak M.J., Ormeling F., 1998, Cartography: Visualization of Spatial Data, Addison Wesley Longman Limited, London.
26. Kutkowska B., 2007, Możliwości rozwoju obszarów wiejskich zlokalizowanych na terenach o dużych walorach przyrodniczych, Wieś i Rolnictwo, 3 (136), s. 109-130.
27. Leszczyńska M., 2010, System wspomagania decyzji optymalizujących rozwój marginalnych obszarów wiejskich, Acta Sci. Pol., Geodesia et Descriptio Terrarum, 9 (4), s. 37-48.
28. Longley P.A., Goodchild M.F., Maguire D.J., Rhind D., 2005, Geographical Information Systems: Principles, Techniques, Management and Applications, 2nd Edition, Abridged. New York: Wiley (https://www.geos.ed.ac.uk/~gisteac/gis_book_abridged/).
29. Longley P.A., Goodchild M.F., Maguire D.J., Rhind D.W., 2008, GIS - Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
30. Marczak S., Pluto-Kossakowska J., 2014, Bazy danych przestrzennych do analizy wykorzystywania funduszy europejskich w Polsce, Roczniki Geomatyki, 12, 1 (63), Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej, Warszawa, s. 93-104.
31. Mazur M., Bański J., Czapiewski K., Śleszyński P., 2015, Wiejskie obszary funkcjonalne - próba metodyczna wyznaczenia ich obszarów i granic, Studia Obszarów Wiejskich, 37, s. 7-36. https://doi.org/10.7163/SOW.37.1
32. Ozaslan M., Dincer B., Ozgur H., 2006, Regional Disparities and Territorial Indicators in Turkey: Socio-Economic Development Index (SEDI), 46th Congress of the European Regional Science Association, Conference papers 01/2006, ERSA, Greece (http://www-sre.wu.ac.at/ersa/ersaconfs/ersa06/papers/858.pdf).
33. PROW, 2018, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa (https://www.gov.pl/web/rolnictwo/-program-rozwoju-obszarow-wiejskich2014-2020-prow-2014-2020; dostęp 01.12.2018).
34. Prus B., 2014, Wybrane przykłady zastosowania informacji przestrzennej na potrzeby identyfikacji obszarów problemowych, Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, I/1/2014, PAN, o. Kraków, s. 49-60.
35. Rozporządzenie Rady Ministrów z dn.15 października 2012 w sprawie państwowego systemu odniesień przestrzennych (Dz. U. z 2012 Nr 00, poz.1247).
36. Stuczyński T., Budzyńska K., Gawrysiak L., Jadczyszyn J., Korzeniowska-Pacułek R., Koza P., Kozyra J., Łopatka A., Pudełko R., Siebielec G., 2007, Stan i zmiany właściwości gleb użytkowanych rolniczo w województwie dolnośląskim w latach 2000-2005, Puławy-Wrocław, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Instytut Upraw Nawożenia i Gleboznawstwa, Państwowy Instytut Badawczy, Puławy-Wrocław.
37. Stuczyński T., Jadczyszyn J., Kuka S., 2006, Wykorzystanie systemu informacji o rolniczej przestrzeni produkcyjnej do analiz regionalnych, [w:] Regionalne zróżnicowanie produkcji rolniczej w Polsce, Raporty IUNG-PIB, 3, Puławy, s. 33-53.
38. Sugumaran R., DeGroote J., 2011, Spatial decision support system: Principles and practices. Boca Raton, FL: CRC Press - Taylor & Francis Group (https://doi.org/10.1080/13658816.2011.565475).
39. Urbański J., 2012, GIS w badaniach przyrodniczych, Uniwersytet Gdański, Gdańsk.
40. Ustawa z dn. 4 marca 2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej (Dz. U. z 2017 r., poz.1382).
41. Verburg P.H., Veldkamp A., 2005, Introduction to the special issue on spatial modeling to Explorer land use dynamic, International Journal of Geographical Information Science, 9 (2), s. 99-102. https://doi.org/10.1080/13658810410001713362
42. Wiatkowska B., Słodczyk J., 2018, Spatial diversity of environmental governance in the aspect of sustainable development of the Polish-Czech border area, [w:] Development and administration of border areas of the Czech Republic and Poland. Support for sustainable development, VŠB - Technical University of Ostrava, s. 292-301.
43. Witek T., Górski T., 1977, Przyrodnicza bonitacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej w Polsce, Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa.
44. Zielińska A., 2015, Rozwój rolnictwa ekologicznego na obszarach przyrodniczo cennych [w:] A. Graczyk, A. Ciechelska (red.) Polityka ekologiczna a rozwój gospodarczy, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 409, s. 195-203. https://doi.org/10.15611/pn.2015.409.14
45. Żyszkowska W., 2003, Analizy przestrzenne w systemach informacji geograficznej, Polski Przegląd Kartograficzny, 35, 2, Warszawa, s. 100-113.

Relation:

Studia Obszarów Wiejskich

Volume:

52

Start page:

95

End page:

109

Detailed Resource Type:

Artykuł

Format:

Rozmiar pliku 3 MB ; application/octet-stream

Resource Identifier:

oai:rcin.org.pl:76840 ; 1642-4689 ; 10.7163/SOW.52.7

Source:

CBGiOŚ. IGiPZ PAN, sygn. Cz.4488 ; CBGiOŚ. IGiPZ PAN, sygn. Cz.4489 ; click here to follow the link

Language:

pol

Language of abstract:

eng

Rights:

Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0

Terms of use:

Zasób chroniony prawem autorskim. [CC BY 4.0 Międzynarodowe] Korzystanie dozwolone zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0, której pełne postanowienia dostępne są pod adresem: ; -

Digitizing institution:

Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk

Original in:

Centralna Biblioteka Geografii i Ochrony Środowiska Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN

Projects co-financed by:

Program Operacyjny Polska Cyfrowa, lata 2014-2020, Działanie 2.3 : Cyfrowa dostępność i użyteczność sektora publicznego; środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz współfinansowania krajowego z budżetu państwa

Access:

Otwarty