Transantarctic relations of Diachlorini (Diptera: Tabanidae)

Trojan, Przemysław; Polska Akademia Nauk. Muzeum i Instytut Zoologii

doi:10.3161/00159301FF1997.40.13.169

Download

Title: Transantarctic relations of Diachlorini (Diptera: Tabanidae)

Abstract:

Dotychczasowe hipotezy wyjaśniające rozmieszczenie gondwańskich Diachlorini wywodzą je z Ameryki Południowej drogą północną z Afryki przez Madagaskar, Indie i wyspy Orientu do Nowej Gwinei i Australii; lub południową z Ameryki Południowej przez Antarktydę do Afryki Południowej oraz Australii i dalej poprzez wyspy Orientu do Indii. Obie te hipotezy oparte na koncepcji stałej pozycji kontynentów wymagały weryfikacji ze względu na nowe rozwiązania systematyki podrodziny Tabaninae oraz postępy w paleogeografii i paleochronologii półkuli południowej. Autor przyjął jako podstawę analizy rozmieszczenia Diachlorini obszaru Gondwany teorię dryftu kontynentalnego. Zestawiono również dane o chronologii wydarzeń paleogeograficznych i towarzyszących im warunkach środowiskowych, jak również o barierach morskich pojawiających się wraz z fragmentacją kontynentu Gondwany i zanikających lokalnie w Plejstocenie. Analiza rozmieszczenia Diachlorini wykazała, że zasiedliły one 8 stref roślinnych, jednak większość z nich jest związana z klimatem tropikalnym i subtropikalnym. Najszersze spektrum środowiskowe zasiedlają neotropikalne i nearktyczne gatunki z pokrewieństwa Stenotabanus Lutz. W Regionie Neotropikalnym dwa rodzaje, Agelanius Rond. i Nubiloides Cosc. & Phil.. Obydwa posiadają wiele plezjomorfii i są po części związane z występującym w zimnej strefie klimatu umiarkowanego lasem deszczowym ze znacznym udziałem Nothofagus. Ten typ lasu w przeszłości dominował na obszarze całej Gondwany. Ustalono listę cech oraz ich stanów plezjomorficznych, apomorficznych i przejściowych i na ich podstawie określono przypuszczalny wygląd grupy wyjściowej dla Diachlorini Najbardziej prawdopodobnym miejscem powstania plemienia jest Australia. Formy przejściowe między Lepidoselagini i Diachlorini zachowały się do dziś we wschodniej Australii i na Nowej Kaledonii. Wielostopniowa analiza podobieństw między rodzajami oparta na czterech miarach, Marczewskiego-Steinhausa, Czekanowskiego-Soerensena, odległości miejskiej i euklidesowej, wykazała, że najwyższy stopień podobieństwa występuje między plezjomorficznymi rodzajami Południowej Ameryki i Regionu Australijskiego. Cydistomyia Tayl. i Nubiloides Cosc.& Phil, stanowią parę takich rodzajów najbardziej zbliżonych do siebie i zarazem odrębnych od pozostałych. Forma pośrednia, należąca do Lepidoselagini australijska Cydistomorpha Troj. znajduje się u podstaw podziału wszystkich pozostałych rodzajów plezjomorficznych na grupy, przy czym najbliższym jej zgrupowaniem jest pokrewieństwo południowoamerykańskiego Stenotabanus Lutz. Analiza podobieństwa morfologicznego w obrębie plezjomorficznych form Diachlorini pozwoliła na udowodnienie hipotezy o gondwańskim pochodzeniu plemienia Diachlorini. Formy przejściowe zachowały się jedynie na obszarze Regionu Australijskiego, we wschodniej Australii i na Nowej Kaledonii.