Old find – new information. Hoard of long flint blades from Wąworków (Sandomierz Upland, Poland)

Mączyński, Piotr

doi:0081-3834

Download

Title: Old find – new information. Hoard of long flint blades from Wąworków (Sandomierz Upland, Poland)

Abstract:

Deposits of flint blades have been found in southern Poland for many years. These finds, although rare, due to their nature have aroused the curiosity of many researchers. One such assemblage, consisting of seven macrolithic chocolate flint blades, was discovered in 1958 in the village of Wąworków, Opatów District. In order to understand the reasons for depositing these lithics in the ground and to uncover all the secrets they conceal, the artefacts were subjected to multidimensional research. In the first phase of the studies aimed at analysing and recording the assemblage, a detailed description of the specimens was made, and raw material, technological, and functional analyses were carried out. Then, on the basis of the collected data, an attempt was made to establish their age, cultural provenance, and final interpretation.

References:

Balcer B. 1983. Wytwórczość narzędzi krzemiennych w neolicie ziem Polski. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Budziszewski J. 2000. Flint working of the south-eastern group of the Funnel Beaker culture: exemplary reception of chalcolithic socioeconomic patterns of the Pontic zone. Baltic-Pontic Studies 9, 256-281.
Budziszewski J. and Grużdź W. 2013. O technikach i metodach krzemieniarskich. In M. M. Przybyła, A. Szczepanek and P. Włodarczak (eds), Koszyce, stan. 3. Przemoc i rytuał u schyłku neolitu (= Ocalone Dziedzictwo Archeologiczne 4). Kraków, Pękowice: Stowarzyszenie Archeologów Terenowych „STATER”, Wydawnictwo i Pracownia Archeologiczna PROFIL-ARCHEO, 161-178.
Domańska L. 2013. Krzemieniarstwo horyzontu klasycznowióreckiego kultury pucharów lejkowatych na Kujawach (= Spatium Archaeologicum 7). Łódź: Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, Fundacja Uniwersytetu Łódzkiego.
Florek M. and Zakościelna A. 2003. Depozyt wiórów krzemiennych z Krowiej Góry koło Sandomierza (stanowisko 14, gm. Łoniów, woj. świętokrzyskie). Wiadomości Archeologiczne 56, 51-60.
Inizan M.-L., Reduron-Ballinger M., Roche H. and Tixier J. 1999. Technology and terminology of knapped stone. Nanterre: Cercle de Recherches et d’Etudes Préhistoriques.
Kadrow S. 1988. Skład wiórów krzemiennych kultury pucharów lejkowatych z Wincentowa, stanowisko 5, gm. Krasnystaw, woj. Chełm. Sprawozdania Archeologiczne 40, 27-33.
Kaflińska M. 2006. Neolityczne depozyty gromadne na ziemiach polskich. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 27, 5-26.
Korobkowa G. F. 1999. Narzędzia w pradziejach. Podstawy badania funkcji metodą traseologiczną. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Libera J. 2003. Nowe znalezisko gromadne krzemiennych narzędzi wiórowych na stanowisku 1C w Gródku nad Bugiem. Wiadomości Archeologiczne 56, 37-44.
Libera J., Mączyński P., Polit B. and Zakościelna A. 2019. Hoard of long flint blades from the Wodzisław Hummock, Lesser Poland. Sprawozdania Archeologiczne 71, 197-218.
Libera J. and Zakościelna A. 2006. Inwentarze krzemienne z grobów grupy południowo-wschodniej kultury pucharów lejkowatych. In J. Libera and K. Tunia (eds), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych. Lublin, Kraków: Instytut Archeologii PAN, Oddział w Krakowie, Instytut Archeologii UMCS w Lublinie, 135-169.
Libera J. and Zakościelna A. 2010. (Nie)znane depozyty długich wiórów krzemiennych z Lubelszczyzny. In S. Czopek and S. Kadrow (eds), Mente et rutro. Studia archaeologica Johanni Machnik viro doctissimo octogesimo vitae anno ab amicis, collegis et discipulis oblata. Rzeszów: Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego, Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, 91-103.
Libera J. and Zakościelna A. 2011. Cyrkulacja krzemienia wołyńskiego w okresie neolitu i we wczesnej epoce brązu na ziemiach polskich. In. M. Ignaczak, A. Kaśko and M. Szmyt (eds), Między Bałtykiem a Morzem Czarnym: szlaki Międzymorza w IV-I tys. przed Chr. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 83-115.
Mazzucco N. and Clemente I. 2013. Lithic Tools Transportation: new experimental data. In A. Palomo, R. Piqué and X. Terradas (eds), Experimentación en arqueología. Estudio y difusión del pasado (= Serie Monografica del MAC-Girona 25: 1), Girona: Museu d’Arqueologia de Catalunya, 237-245.
Mączyński P. and Polit B. 2018. Depozyt wiórów makrolitycznych z krzemienia czekoladowego z miejscowości Pełczyska, pow. pińczowski. Rocznik Muzeum Narodowego w Kielcach 33, 141-153.
Migal W. 2002. Zamysł technologiczny wióra krzemiennego z Winiar, gm. Dwikozy. In B. Matraszek and S. Sałaciński (eds), Krzemień świeciechowski w pradziejach. Materiały z konferencji w Ryni 22-24.05.2000 (= Studia nad gospodarką surowcami krzemiennymi w pradziejach 4). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, 255-266.
Migal W. 2003. Analiza technologiczna wiórów z Krowiej Góry k. Sandomierza. Wiadomości Archeologiczne 56 (2002-2003), 60-62.
Migal W. 2006. The macrolithic flint blades of the Neolithic in Poland. In J. Apel and K. Knutsson (eds), Skilled production and social reproduction. Aspects of traditional stone-tool technologies. Proceedings of a symposium in Uppsala, August 20-24, 2003 (= Societas Archaeologica Upsaliensis Stone Studies 2). Uppsala: Societas Archaeologica Upsaliensis, 387-398.
Osipowicz G. 2010. Narzędzia krzemienne w epoce kamienia na ziemi chełmińskiej. Studium traseologiczne. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Papiernik P. 2016. Materiały krzemienne kultury pucharów lejkowatych z rejonu Brześcia Kujawskiego i Osłonek. In R. Grygiel (ed.), Neolit i początki epoki brązu w rejonie Brześcia Kujawskiego i Osłonek. Vol. III. Środkowy i późny neolit. Kultura pucharów lejkowatych. Łódź: Fundacja Badań Archeologicznych Imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego, Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi, 597-751.
Pelegrin J. 2002. La production des grandes lames de silex du Grand-Pressigny. In J. Guilaine (ed.), Matériaux, productions, circulations, du Néolithique à l’Age du bronze. Paris: Editions Errance, 125-141.
Pelegrin J. 2006. Long blade technology in the Old World: an experimental approach and some archaeological results. In J. Apel and K. Knutsson (eds), Skilled production and social reproduction. Aspects of traditional stone-tool technologies. Proceedings of a symposium in Uppsala, August 20-24, 2003 (= Societas Archaeologica Upsaliensis Stone Studies 2). Uppsala: Societas Archaeologica Upsaliensis, 37-68.
Pelegrin J. 2012. New experimental observations for the characterization of pressure blade production techniques. In P. M. Desrosiers (ed.), The emergence of pressure blade making: from origin to modern experimentation. Quebec: Springer, 465-500.
Prinke A. and Rachmajda R. 1988. Recepcja surowców małopolsko-wołyńskich w krzemieniarstwie faz I-IIIA kultury pucharów lejkowatych na Kujawach. In A. Cofta-Broniewska (ed.), Kontakty pradziejowych społeczności Kujaw z innymi ludami Europy (= Studia i materiały do dziejów Kujaw 2). Inowrocław: Urząd Miejski w Inowrocławiu, 107-144.
Skakun N. N., Florek M. and Zakościelna A. 2008. Skład wiórów z Krowiej Góry w świetle analizy traseologicznej. In W. Borkowski, J. Libera, B. Sałacińska and S. Sałaciński (eds), Krzemień czekoladowy w pradziejach. Materiały z konferencji w Orońsku, 08–10.10.2003. Warszawa, Lublin: Państwowe Muzeum Archeologiczne, 429-434.
Sudoł-Procyk M. 2022. One century of studies on chocolate flint. And what do we really know about it?… Sprawozdania Archeologiczne 74/1, 49-65.
van Gijn A. L. 1989. The wear and tear of flint. Principles of functional analysis applied to Dutch Neolithic assemblages (= Analecta Praehistorica Leidensia 22). Leiden: Universiteit Leiden.
Vaughan P. C. 1985. Use-wear Analysis of Flaked Stone Tools. Tucson: University of Arizona Press.
Wilk S., Haduch E. and Szczepanek A. 2006. Bogate groby sędziwych mężczyzn z cmentarzyska kultury lubelsko-wołyńskiej w Książnicach 2, pow. Busko Zdrój. In W. Dzieduszycki and J. Wrzesiński (eds), Starość – wiek spełnienia (= Funeralia Lednickie 8). Poznań: Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich Oddział w Poznaniu, 89-100.
Zakościelna A. 1996. Krzemieniarstwo kultury wołyńsko-lubelskiej ceramiki malowanej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Zakościelna A. 2008. Wiórowce-sztylety jako atrybuty pozycji społecznej mężczyzn kultury lubelskowołyńskiej. In J. Bednarczyk, J. Czebreszuk, P. Makarowicz and M. Szmyt (eds), Na pograniczu światów. Studia z pradziejów międzymorza bałtycko-pontyjskiego ofiarowane Profesorowi Aleksandrowi Kośko w 60. rocznicę urodzin. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 577-591.
Zakościelna A. 2010. Studium obrządku pogrzebowego kultury lubelsko-wołyńskiej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Zakościelna A. 2022. Prepared/abandoned/symbolic? – a monumental grave of the Funnel Beaker culture from Site 3 in Strzeszkowice Duże, Lublin District. Sprawozdania Archeologiczne 74/1, 411-431.
Zakościelna A. and Libera J. 2013. Flint raw materials economy in Lesser Poland during the Eneolithic period. The Lublin-Volhynian culture and the Funnel Beaker culture. In S. Kadrow and P. Włodarczak (eds), Environment and Subsistence – forty years after Janusz Kruk’s “Settlement studies” (= Studien zur Archäologie in Ostmitteleuropa/Studia nad pradziejami Europy Środkowej 11). Rzeszów, Bonn: Institute of Archaeology Rzeszów Univesity, Dr Rudolf Habelt GmbH, 275-293.