Przegląd Archeologiczny T. 64 (2016)
Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk ; Ośrodek Badań nad Kulturą Późnego Antyku i Wczesnego Średniowiecza
The following paper focuses on an issue of a senilis age understood as a cultural construct in the Wielbark Culture. The main point of an article is not only analysis of a sets of artefacts or features of grave pits belonging to individuals in senilis age, but most of all the possible patterns of senility, which could be fulfilled by the Wielbarkian society. Research on the various age categories from cultural point of view is not easy, especially when it is carried out on the basis of such a specific data as archaeological sources. However, this type of analysis allows us to look at the „subject” of archaeological research from a completely new perspective
Andrzejowski J. 2011. Out of the social structure? A late Roman Period female grave from Jartypory, eastern Poland. (W:) D. Quast (red.), Weibliche Eliten in der Frühgeschichte. Female Elites in Protohistoric Europe. Römisch-Germanisches Zentralmuseum – Tagungen Band 10. Mainz, 185-200
Budnik A. 2014. Identyfikacja ludzi na podstawie materiałów szkieletowych – pewność czy prawdopodobieństwo? O możliwościach i ograniczeniach badań. (W:) W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński (red.), Królowie, biskupi, rycerze i chłopi – identyfikacja zmarłych. Funeralia Lednickie – spotkanie 16. Poznań, 25-43
Bugaj E. 2006. O doświadczeniu starości w kulturze starożytnego Rzymu. (W:) W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński (red.), Starość wiek spełnienia. Funeralia Lednickie – spotkanie 8. Poznań, 187-195
Chamberlain A. 2006. Demography in Archaeology. Cambridge
Chmiel M. 2015. Społeczność kultury wielbarskiej. Praca doktorska napisana pod kierunkiem prof. dr hab. Grzegorza Domańskiego. Poznań
Cieśliński A., Kasprzak A. 2006. Cmentarzysko w Nowym Łowiczu w świetle najnowszych badań, kurhan 29. (W:) N. Nowakowski (red.), Goci i ich sąsiedzi na Pomorzu. Koszalin, 107-121
Czarnecka K. 1990. Struktura społeczna ludności kultury przeworskiej. Próba rekonstrukcji na podstawie źródeł archeologicznych i analizy danych antropologicznych z cmentarzyska. Warszawa
Czarnecka K. 2004. Arystokraci bursztynowego szlakuwładcy, wodzowie, czy kapłani. (W:) J. Andrzejowski, A. Kokowski, Ch. Leiber (red.), Wandalowie strażnicy bursztynowego szlaku. Katalog wystawy. Warszawa, Lublin, 107-119
Fahlander F. 2011. Subadult or subaltern? Children as serial categories. (W:) M. Lally, A. Moore (red.), (Re)Thinking the Little Ancestor: New Perspectives on the Archaeology of Infancy and Childhood. BAR 2271, 14-23
Fletcher M., Lock G. R. 1994. Archeologia w liczbach. Podstawy statystyki dla archeologów. Poznań
Fudzińska E., Fudziński P. 2013. (red.), Wielokulturowe cmentarzysko w Nowym Targu, stan. 6, gm. Stary Targ. Malbork
Gałęzowska A. 2007. Obrządek pogrzebowy kultury wielbarskiej w Wielkopolsce. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica 25, 224-232
Gardeła L. 2010. Kamienie i śmierć. Groby czarowników i ambiwalencja magii seiðr w epoce wikingów. (W:) W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński (red.), Tak więc po owocach poznacie ich. Funeralia Lednickie – spotkanie 12. Poznań, 273–293
Gardeła L. 2012. Pochówki i groby atypowe w świecie wikingów. Dawne problemy i nowe pytania. (W:) W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński (red.), Obcy. Funeralia Lednickie – spotkanie 14. Poznań, 379-401
Gardeła L. 2012. Bad Death In the Viking Age. Apotropaic Practices related to the Burial of Dead. (W:) A. M. V. Nordvig, L. H. Torfing (red.), The 15th International Saga Conference Sagas and the Use of the Past. Aarhus, 124-125
Gardeła L. 2013. ‘Warrior women’ in Viking Age Scandinavia? A preliminary archaeological study. Analecta Archaeologica Ressoviensa 8, 315-339
Giddens A. 2012. Socjologia. Warszawa. Gilchrist R. 2007. Archaeology and The Life Course: A Time and Age for Gender. (W:) M. L. Meskell, R. W. Preucer (red.), A Companion to Social Archaeology. Malden, Oksford, Carlton, 143-160
Gładykowska-Rzeczycka J. 1981. Ludność kultury wielbarskiej w świetle dotychczasowych badań antropologicznych, (W:) T. Malinowski (red.), Problemy kultury wielbarskiej. Słupsk, 163-182
Górska B., Grabarczyk T. 1988. Przyczynek do poznania kultury wielbarskiej. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica 9, 23-29
Halcrow S, Tayles N. 2008. The Bioarchaeological Investigations of Childhood and Social Age: Problems and Prospects. Journal of Archaeological Method and Theory 15, 190-215
Hawkes K. 2004. The grandmother effect. Nature 428, 128-129
Jaczewski A. 2001. Rozwój fizyczny. (W:) A. Jaczewski (red.), Biologiczne i medyczne podstawy rozwoju i wychowania. Warszawa, 50-121
Janion M. 2008. Wampir. Biografia symboliczna. Gdańsk
Jaskanis J. 1973. Wyniki badań kurhanów z okresu rzymskiego w Skiwach Małych, pow. Siemiatycze. Sprawozdania Archeologiczne 25, 173-180
Jaskanis J. 1996. Cecele. Ein Gräberfeld der Wielbark-Kultur in Ostpolen. Warszawa
Kokowski A. 2005. Starożytna Polska. Warszawa
Kontny B., Natuniewicz-Sekuła M. 2004. Nietypowe zabiegi pogrzebowe w kulturze wielbarskiej na przykładzie grobu 471 z cmentarzyska w Weklicach, stanowisko 7, gm. Elbląg. Bararicum 7, 305-312
Kuharenko U. V. 1980. Mogil‘nik Brest-Trišin. Moskva
Kurzyńska M., Sosnowski W. 2007. Obrządek pogrzebowy ludności kultury wielbarskiej w późnym okresie wpływów rzymskich i wczesnej fazie wędrówek ludów w północno-wschodniej części ziemi chełmińskiej. (W:) M. Fudziński i H. Paner (red.), Nowe materiały i interpretacje. Stan dyskusji na temat kultury wielbarskiej. Gdańsk, 403-432
Leciejewicz L. 1989. Słowianie Zachodni. Z dziejów tworzenia się średniowiecznej Europy. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź
Lewis M. E. 2007. The Bioarchaeology of Children. Perspectives from Biological and Forensic Anthropology. Cambridge, New York, Melbourne, Madrid, Cape Town, Singapore, São Paulo
Łoś J., Łoś-Szałkowska J. 2013. Zakrzewska Osada. Cmentarzyska kultury pomorskiej i wielbarskiej na Pojezierzu Krajeńskim. Bydgoszcz-Pękowice
Machajewski H. 2013. Gronowo. Ein Gräberfeld der Wielbark-Kultur in Westpommern. Warszawa, Szczecin, Gdańsk
Madyda-Legutko R., Rodzińska-Nowak J., Zagórska-Telega J. 2006. Starość nie radość – pochówki osobników w wieku senilis z cmentarzyska kultury przeworskiej w Opatowie. (W:) W. Dzieduszycki i J. Wrzesiński (red.), Starość – wiek spełnienia. Funeralia Lednickie – spotkanie 8. Poznań, 121-126
Mays S. 2002. Archaeology of Human Bones. London, New York
Meskell M. L. 2000. Writing the Body In Archaeology. (W:) A. E. Rautman (red.), Reading the Body. Representation and the Remains in Archaeological Record. Philadephia, 14-21
Minois G. 1995. Historia starości. Od antyku do renesansu. Warszawa
Montgomery J. E. 2003. I bn Fadlan and the Rūsiyyah. Journal of Arabic and Islamic Studies 3, 1-25
Możdżeń S. I. 2005. Historia wychowania do 1795. Kielce
Musiał D. 2006. Grecja. (W:) M. Jaczynowska (red.), Historia starożytna. Toruń, 233-407
Natuniewicz-Sekuła M. 2007. Wczesnorzymskie szkieletowe pochówki o orientacji zachodniej z cmentarzyska w Weklicach, stan. 7, pow. Elbląg. Przyczynek do analizy zwyczajów pogrzebowych ludności kultury wielbarskiej. (W:) M. Fudziński, H. Paner (red.), Nowe materiały i interpretacje. Stan dyskusji na temat kultury wielbarskiej. Gdańsk, 475-496
Natuniewicz-Sekuła M., Okulicz-Kozaryn J. 2011. Weklice. A cemetery of the Wielbark Culture on the Eastern Margin of Vistula Delta (Excavations 1984-2004). Warszawa
Norrman L. 2000. Woman or Warrior? The Construction of Gender in Old Norse Myth. (W:) G. Barnes, M. C. Ross (red.), Old Norse Myths, Literature and Society: Proceedings of the 11th International Saga Conference 2-7 July 2000. Sydney, 375-385
Okulicz-Kozaryn J. 2005. Księżniczka gocka. (W:) M. Mierzwiński, A. R. Chodyński , N. Marciniak, J. T rupinda, M. W oźniak, E. Ewertowska (red.), Księżniczka gocka z Weklic. Wyposażenie grobu z II-III w. n.e.. Malbork, 13-15
Pearson M. P. 1999. Archaeology of Death and Burial. Malta
Pietrzak M. 1997. Pruszcz Gdański Fundstelle 10. Ein Gräberfeld der Oksywie- und Wielbark-Kultur in Ostpommern. Kraków
Pietrzak M. 2002. Cmentarzysko płaskie kultury wielbarskiej z okresu wpływów rzymskich na stan. 7 w KościelnejJani, woj. Pomorskie. (W:) J. Andrzejowski, R. Prochowicz, A. Żórawska (red.), Varia Barbarica Zenoni Woźniak ab amicis dicata. Monumenta Archaeologica Barbarica. Series Gemina 1. Warszawa, Lublin, 375-394
Piontek J. 1992. Zastosowanie modelu paleodemograficznego do rekonstrukcji historycznego procesu etnogenezy Słowian. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica 16, 285-299
Piontek J. 2014. Ludność dorzecza Odry i Wisły od późnej starożytności do średniowiecza. Warunki życia i stan biologiczny. Monografie Instytutu Antropologii UAM 16. Poznań
Poliński D. 1993. Populacje ludzkie z obszaru ziem polskich w młodszym okresie przedrzymskim i okresie wpływów rzymskich na podstawie badań paleodemograficznych. Zeszyty naukowe UMK w Toruniu. Nauki humanistyczno-społeczne 249. Archeologia 21, 3-49
Radig W. 1942. Das ostgermanische Gräberfeld von Starawies, Kreis Sokolow. Die Burg 3, 179-224
Reitsema L. J., Kozłowski T. 2013. Diet and society in Poland before the state: stable isotope evidence from a W ielbark population (2nd c. AD). Anthropological Review 76(1), 1-22
Rożnowski F., Cymek L. 2006. Analiza antropologiczna ludzkich szczątków kostnych z kurhanu 29, grób 1, z N owego Łowicza, stan. 2. (W:) N. Nowakowski (red.), Goci i ich sąsiedzi na Pomorzu. Koszalin, 123-125
Saunders S.R., Fitzgerald C., Rogers T., Dudar C., McKillop H. 1992. A Test of Several Methods of Skeletal Age Estimation using a Documented Archaeological Sample. Canadian Society of Forensic Science Journal 25(2), 97-118
Schuster J. 2014. Dobór i układ darów w inhumacyjnych grobach książęcych z pierwszej połowy I tysiąclecia po Chr. w północnej i środkowej Europie. Wiadomości Archeologiczne 65, 5-44
Skorupka T. 2001. Kowalewko 12. Cmentarzysko birytualne ludności kultury wielbarskiej (od połowy I w n.e. do początku III w n.e.). (W:) Chłodnicki M. (red.), Archeologiczne badania wzdłuż trasy gazociągu tranzytowego. Wielkopolska 2(3). Poznań
Skóra K. 2012. Groby dziecięce w kulturze wielbarskiej. Światowit 7. Fasc. B, 139-164
Skóra K. 2014. Twarzą do ziemi o specyficznej kategorii grobów ludności kultury wielbarskiej. (W:) R. Madyda-Legutko, J. Rodzińska-Nowska (red.) Honoratissimum Assensus Genus Est Armis Laudare. Studia dedykowane profesorowi Piotrowi Kaczanowskiemu z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin. Kraków, 473-482
Słupecki L. 2006 Starcy w gronie nordyckich bogów. (W:) W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński (red.), Starość wiek spełnienia. Funeralia Lednickie – spotkanie 8. Poznań, 197-204
Sofaer Derevenski J. 1997. Linking age and gender as a social variables. Ethnographisch-archaologische Zeitschrift 38(3-4), 485-491
Suder W. 2003. Census Populi. Demografia starożytnego Rzymu. Acta Universitatis Wratislaviensis 2467. Wrocław
Tatarzycki P. 2007. Statystyka po ludzku. Gliwice
Tempelmann-Mączyńska M. 1992. Specyficzne pochówki kultury wielbarskiej. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica 16, 191-199
Tuszyńska M. 2010. Interesujący pochówek kobiecy z cmentarzyska w Kamienicy Szlacheckiej na Pojezierzu Kaszubskim. (W:) A. Urbaniak i R. Prochowicz (red.), Terra Barbarica. Studia ofiarowane Magdalenie Mączyńskiej w 65 rocznicę urodzin. Łódź, Warszawa, 487-496
Walenta K. 1991. Cmentarzysko ludności kultury wielbarskiej z okresu rzymskiego w Brusach, stan. 11, gm. loco, woj. Bydgoskie. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Archaeologica 12, 68-72
Walenta K. 2009. Leśno i mikroregion w okresie rzymskim. Chojnice
Watts D. 2005. Boudicca’s Heirs. Women in the early Britain. Routledge
Wawrzyniak P. 2006. Starość na cmentarzysku w Jordanowie. (W:) W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński (red.), Starość wiek spełnienia. Funeralia Lednickie – spotkanie 8. Poznań, 115-119
Wolański N. 2012. Rozwój biologiczny człowieka. Warszawa
Wołągiewicz R., Hachuła K. 2001. Grzybnica. Ein Gräberfeld der Wielbark-Kultur mit Steinkreisen in Pommern. Warszawa-Koszalin
Ziemlińska-Odojowa W. 1999. Niedanowo. Ein Gräberfeld der Przeworsk- und Wielbark-Kultur in Nordmasowien. Kraków
oai:rcin.org.pl:61679 ; 10.23858/PA64.2016.005
IAiE PAN, sygn. P III 149 ; IAiE PAN, sygn. P III 272 ; IAiE PAN, sygn. P III 353 ; kliknij tutaj, żeby przejść
Prawa zastrzeżone - dostęp nieograniczony
Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk
Biblioteka Instytutu Archeologii i Etnologii PAN
Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego ; Działalność upowszechniająca naukę (DUN)
2 lut 2022
31 sty 2017
1745
https://rcin.org.pl/publication/81025
Nazwa wydania | Data |
---|---|
Chmiel-Chrzanowska, Marta, 2016, Starość w społeczności kultury wielbarskiej | 2 lut 2022 |
Chmiel-Chrzanowska, Marta
Natuniewicz-Sekuła, Magdalena Skóra, Kalina
Chmiel-Chrzanowska, Marta Adamczyk, Michał
Niewęgłowski, Andrzej
kółko (Gorszewice) - analiza chemiczna halsztat
Wołągiewicz, Ryszard (1933–1994)