Przewrót Gabriele D’Annunzia w Rijece (1919–1920) w kontekście stosunków włosko-jugosłowiańskich

Morawski, Konrad Sebastian

doi:1230-5057

Pobierz

Tytuł: Przewrót Gabriele D’Annunzia w Rijece (1919–1920) w kontekście stosunków włosko-jugosłowiańskich

Abstrakt:

Artykuł zawiera omówienie przewrotu dokonanego przez Gabriele D’Annunzia w Rijece i sprawowaniu przez niego władzy w tym mieście w latach 1919–1920. Słynny włoski poeta i uczestnik Wielkiej Wojny po dokonanym przewrocie próbował przyłączyć zajęte miasto do Włoch, choć jego działania nie były uzgodnione z rządem. Te wydarzenia przyczyniły się do kryzysu w stosunkach pomiędzy Włochami a Jugosławią, zaś kwestia statusu Rijeki w powojennym układzie geopolitycznym stała się także przedmiotem intensywnych rozmów przedstawicieli mocarstw biorących udział w konferencji pokojowej w Paryżu, tj. Francji, USA oraz Wielkiej Brytanii. Przebieg sporu włosko-jugosłowiańskiego o Rijekę z uwagą śledzili również wysłannicy europejskiego środowiska prasowego. W rezultacie przewrót dokonany przez D’Annunzia odbił się szerokim echem w całej Europie, zaś status problemowego miasta został podniesiony do rangi ważnego problemu w kontekście stosunków włosko-jugosłowiańskich.

Bibliografia:

The article discusses the coup launched by Gabriele D’Annunzio in Rijeka (Fiume at that time) and his rule in the city in 1919–1920. The famous Italian poet and veteran of the Great War tried to annex the city to Italy, although his plan had not been agreed upon with the Italian government. The events resulted in a crisis in the relationship between the Italy and Yugoslavia, while the question of the status of Rijeka within the post-war geopolitical order became the subject of intense debates of representatives of the powers participating in the Paris Peace Conference, i.e. France, the United States, and Great Britain. The course of the Italian-Yugoslavian dispute over Rijeka was closely monitored by the European press. As a result, Gabriele D’Annunzio’s coup echoed far and wide across the whole Europe, and the status of the city was elevated to the position of important problem in the context of Italian-Yugoslavian relations.
G. Reale, Un faro luminoso che splende in mezzo ad un mare di abiezione (parta seconda), portal EreticaMente: Cultura – Azione – Identità – http://www.ereticamente.net
Poštanske Marke Rijeke, Fiume 1918–1924 – http://www.fiume-book.net
„Gabriele D’Annunzio (1863–1938): Narratore, drammaturgo e poeta” – http://www.regione. abruzzo.it
http://www.worldlii.org
„Kratka povijest grada” – http://www.rijeka.hr
1945–1946 Le origini della Repubblica, red. G. Monina, Soveria Mannelli 2007.
Batowski H., Między dwiema wojnami 1919–1939. Zarys historii dyplomatycznej, Kraków 2001.
Burgwyn J.H., Italian Foreign Policy in the Interwar Period 1918–1940, Westport 1997.
Crude Oil Processing in Rijeka 1882–2004, red. V. Đekić, Rijeka 2004. Cuesta U., Nel Solco del Littorio. Corso di cultura fascista, Bologna 1940.
Hehn P.N., A Low Dishonest Decade. The Great Powers, Eastern Europe and the Economic Origins of World War II, New York–London 2002.
Klajn L., The Past in Present Times: The Yugoslav Saga, Lanham 2007.
Knox M., To The Threshold of Power, 1922/33. Origins and Dynamics of the Fascist and National Socialist Dictatorships, vol. 1, New York 2007.
Kuberski H., Południowosłowiański „bękart Wersalu”, „Glaukopis” (2009), nr 13–14.
Luku E., The Diplomacy of the Great Powers Towards Albania in the Context of the „Adriatic Question”, „Mediterranean Journal of Social Sciences” 3 (2012).
Marsella M., Enrico Corradini’s Italian nationalism. The „right wing” of the fascist synthesis, „Journal Of Political Ideologies” 9 (2004).
Morawski K.S., Proces tworzenia Królestwa SHS wobec przeobrażeń Wielkiej Wojny (1914–1918),„Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska: Sectio M: Balcaniensis et Carpathiensis” (2016), nr 1–2.
Narodna Enciklopedija Srpsko-Hrvatsko-Slovenacka, red. S. Stanojević, t. 3, Zagreb 1928.
Novak B., The Austro-Slovenian Frontier Question at the Paris Peace Conference 1919, Chicago 1954.
O’Brien P., Mussolini in the First World War. The Journalist, the Soldier, the Fascist, New York 2005.
Patafta D., Promjene u nacionalnoj strukturi stanovništva grada Rijeke od 1918. do 1924. godine, „Časopis za suvremenu povijest” 36 (2004), nr 2.
Petacco A., A Tragedy Revealed: The Story of Italians from Istria, Dalmatia, Venezia Giulia (1943–1953), Toronto 1998.
Romano S., Le altre facce della storia, Milano 2010.
Skirmunt K., Moje wspomnienia 1866–1945, wstęp i opracowanie E. Orlof, A. Pasternak, Rzeszów 1997.
The History of Macedonia, red. I. Koliopoulos, Thessaloniki 2007. Večerina D., Talijanski Iredentizam, Zagreb 2001.
Zawistowska R., Ustalenie granicy Węgier z Chorwacją i Serbią po I wojnie światowej, „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” 48 (2013).